Ганиев Орифжон Курбановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Купратлар туннел спектрлари ва икки ўлчамли электр ўтказувчанлигининг поляронли ва кўптирқишли хусусиятлари», 01.04.07 – Конденсирланган ҳолат физикаси (физика-математика фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/FM362.
Илмий раҳбар: Явидов Бахрам Янгибаевич,физика-математика фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ядро физикаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ядро физикаси институти, DSc.02/30.12.2019.FM/T.33.01.
Расмий оппонентлар: Хидиров Ирисали, физика-математика фанлари доктори, профессор; Расулов Рустам Явкачович, физика-математика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот:Андижон давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади купратли ўтаўтказгичлар ва S–I–N туннел контактларида заряд узатиш жараёнларининг қонуниятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
купратларда заряд ташувчилар ҳаракатчанлигининг температурага номонотон боғлиқлиги купратларнинг нормал ҳолатида БКШга ўхшаш псевдотирқиш режимига ўтиш ва нокогерент полярон купер жуфтларининг ҳосил бўлиши туфайли юзага келиши аниқланган;
биринчи маротаба полярон ёндошуви асосида қатламли ўтаўтказгичларнинг псевдотирқиш ҳолатига ўтиш температурасидан юқорида ва пастда металл ўтказувчанлиги ҳамда ушбу материалларнинг псевдотирқиш температурасидан пастда нометалл ўтказувчанлиги тушунтирилган;
S–I–N контакти орқали квазизарраларнинг туннелланишини яъни мусбат кучланишда металдан ЮҲЎЎга электронларнинг туннелланиши ва манфий кучланишда ЮҲЎЎдан нормал металга ковакли катта поляронларнинг, ҳам эркин, ҳам полярон купер жуфтларининг диссоциацияланиши натижасида пайдо бўладиган туннелланишни тавсифловчи назарий модел таклиф қилинган;
биринчи маротаба полярон ва кўптирқиш эффектларининг S–I–N контактлар орқали квазизарраларнинг туннел механизмларига сезиларли таъсир этиши ҳамда турли купратлардаги туннел спектрларининг ғайриоддий ҳусусиятлари учун масъул эканлиги кўрсатилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Купратларнинг икки ўлчамли электр ўтказувчанлиги ва туннел спектрларининг полярон ва кўптирқишли хусусиятлариниўрганиш бўйича олинган натижалар асосида:
купратли ўтаўтказгичлардаги заряд ташувчилар ҳаракатчанлигининг ҳароратга номонотон боғликлиги учун полярон эффектларининг ролини аниқлаш бўйича олинган натижалар хорижлик тадқиқотчилар томонидан ҳалқаро илмий журналларда (Journal of the Physical Society of Japan 88, 064711, 2019; Physica B: Condensed Matter 548, 58-70, 2018; Pramana – Journal of Physics 91, 84, 2018) ҳар хил легирлаш даражаларида Bi-2212 монокристалларининг электрон тузилиши ва фазавий ҳолатини ўрганиш учун фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши номутаносиб купратларда заряд узатиш табиатининг моҳиятини тушунтириш имконини берган; 
Т*дан юқорида ва пастда метал ўтказувчанликни ҳамда Т*дан пастда нометал ўтказувчанликни, шунингдек легирланган купратларнинг нормал ҳолатида Холл коэффициентини ўрганишда поляронлар тасаввури доирасида олинган натижалар чет эллик тадқиқотчилар томонидан (International Journal of Modern Physics B 29, 1550180, 2015; Physica B 457, 113–116, 2015; Applied Physics Research 7, No. 4, 2015; Physica C 524, 18–23, 2016; Current Applied Physics 16, 931-938, 2016; Low Temperature Physics 44, 81 (2018); Physica Scripta 94, 055803, 2019; Journal of the Physical Society of Japan 88, 064711, 2019; Applied Sciences 10, 2286, 2020) полярон модели доирасида легирланган купратли бирикмалар транспорт хусусиятларини ўрганишнинг истиқболли босқичи сифатида фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши легирланган купратларнинг нормал ҳолати (Т* >Тс) да пайдо бўладиган псевдотирқишнинг келиб чиқиш сабабларини аниқлаш имконини берган;
S–I–N контактлари орқали квазизарраларнинг туннелланишини тушунтириб берадиган, шунингдек номутаносиб купратли ўтаўтказгичларнинг туннел спектрларини етарли даражада тавсифловчи модел хорижлик олимлар томонидан (International Journal of Modern Physics B 29, 1550180, 2015; Physics Letters A381, 2731-2735, 2017; Physica Scripta 94, 055803, 2019; Journal of the Physical Society of Japan 88, 064711, 2019) номутаносиб купратли ўтаўтказгичлар реал фазосидаги полярон (биполярон) ларнинг жуфтлашиши натижасида юзага келадиган, катта ўтаўтказувчан тирқишли ўтаўтказувчан токининг оқишини тадқиқ қилишда фойдаланилган. Илмий натижаларнинг қўлланилиши кўптирқишли картина, шунингдек, номутаносиб купратлардаги туннел характеристикаларнинг асосий хусусиятларини тушуниш имконини берган.