Мулласадикова Нигора Мурамановнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Қуръонда “маъоний илми”нинг лингвопоэтик асослари”, 24.00.04 – Мумтоз шарқ адабиёти ва манбашунослиги (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Fil1021. 
Илмий раҳбар: Тўйчиева Гулхумор Умматалиевна, филология фанлари доктори.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон халқаро ислом академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон халқаро ислом академияси, DSc.35/30.12.2019.Isl/Tar/F.57.01.
Расмий оппонентлар: Имомназаров Муҳаммаджон, филология фанлари доктори, профессор; Рустамий Салимахон Алийбег қизи, филология фанлари доктори. 
Етакчи ташкилот: Алишер Навоий номидаги Давлат адабиёт музейи.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Қуръонда маъоний илмининг лингвопоэтик хусусиятларини очиб беришдан  иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
маъоний илмининг илк хусусиятлари араб матнлари, фольклори, мақол ва маталлари таркибида шакллангани, Қуръони каримни ўрганиш асосида маъоний илми ривожланиб, мукаммал лингвистик назария даражасига етгани, мазкур эволюцион жараён жоҳилия даври намуналаридан бўлган “القتل أنفى للقتل” – “Қатл қатлни рад этади” мақолининг кейинчалик Қуръон матнида (“لَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ” – «Сизлар учун қасосда ҳаёт бор” шаклида (“Бақара” сурасининг 179-ояти) маънолари кенг, жумласи ихчам тарзда қўллангани очиб берилган;  
нутқ ва маънонинг лингвопоэтик ва психолингвистик алоқаларига оид лингвистик назариялар ўрта асрлар араб ва ўзбек тилшунос олимларининг асарларида IX-XIII асрлардаёқ, яъни Европа тилшунослигидан (XVII-XVIII) бир неча аср аввалроқ ислом илмлари классификациясига киритилгани ва Мовароуннаҳр лингвистик мактаби вакиллари томонидан тугалланган тарзда ишлаб берилгани исботланган; 
Мовароуннаҳр олимлари маъоний илмининг илмий-назарий асосларини яратган бўлиб, Маҳмуд Замахшарий “маъоний илми” истилоҳини поэтик илмлар таркибига киритгани, Юсуф Саккокий эса маъоний илмини тизимга солиб, яхлит лингвопоэтик назарияга асос солгани, улар дунё тилшунослигида илк бор лингвопоэтик ва психолингвистик илмларни ўрганишни бошлаган олимлар эканлиги далилланган; 
ўрта асрлардаёқ араб тилида яратилган шарқ лингвистик назарияларида тилнинг ижтимоий вазифасига доир қарашлар тизими шакллангани, улар нафақат ўз даври учун, балки бугунги кун учун ҳам илғор хулосалар мажмуидан иборатлиги ва замонавий лингвистик талаблар билан ўзаро мутаносиб эканлиги, уларда таъсирчан нуқт яратиш санъати ва маданияти, суҳбатдошга нутқ асосида таъсир этиш талаблари, лингвистик шарт-шароитларнинг тақозоси масалалари яхлит тизим сифатида ишлаб чиқилганлиги рисолалар қиёсий таҳлили асосида исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Мовароуннаҳр олимлари Маҳмуд Замахшарий ва Юсуф Саккокий маъоний илмининг асосчилари  эканлиги ва яхлит лингвистик назария яратганликлари, улар дунё тилшунослигида илк бор лингвопоэтик ва психолингвистик илмларни ўрганишни бошлаган олимлар эканлигига оид маълумотлардан Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот марказида тайёрланган “Ўрта аср шарқ алломалари” энциклопедиясида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий номидаги халқаро илмий-тадқиқот марказининг 2020 йил 7 февралдаги 02/46-сон маълумотномаси). Натижада мазкур маълумотлар юртимизда ислом цивилизацияси ривожига оид  янги хулоса ва қарашлар асосида буюк ўтмишимизнинг ҳақиқий тарихини яратишга хизмат қилган; 
ўрта аср тилшунос олимларининг маъоний илмига доир қарашлари, Мовароуннаҳрда IX-XIII асрлардаёқ ўзига хос лингвистик назариялар яратилганлиги борасидаги хулосалар буюртма асосидаги “Наҳвда юзта омил” китобида акс эттирилган ҳамда Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги Тошкент ислом институти талабалари учун “Дурусу-л-балоға” дарслиги мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2020 йил 4 июндаги 3136-сон маълумотномаси). Натижада ўқув таъминоти мазмуни янги қарашлар, тарихий фактлар ва асарлар билан бойитилган, ёшларда ўз аждодлари ҳаёти ва меросидан ғурур ва фахр ҳиссини турғун шакллантиришга эришилган; 
Қуръон тили тушунчаси, унинг араб ва мусулмон мамлакатларида койне тил мавқеида қўлланилгани,  маъоний илмида лафз ва маъно уйғунлигига доир маълумотлар Имом Бухорий номли Тошкент ислом институтида буюртма асосида “Балоғат илми” фанидан атамалар қомусини яратишда фойдаланилган (Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг 2020 йил 11 июндаги 1314-сон маълумотномаси). Натижада маъоний илмига доир истилоҳлар атамалар қомусига киритилган;
маъоний илмининг ўрта асрлар лингвопоэтик ва психолингвистик илмлар мажмуи эканлигига оид хулосалар Ўзбекистон ислом цивилизацияси маркази томонидан тайёрланган “Ислом цивилизацияси” қомусий луғати мазмунига сингдирилган. (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўзбекистондаги ислом цивилизацияси марказининг 2020 йил 11 июндаги 185/20-сон маълумотномаси). Натижада соҳа мутахассисларининг маъоний илми бўйича маълумотлари шакллантирилиб, билимларининг ошишига хизмат қилган.