Achilova Ozoda Umarkulovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Mieloma xastalarda nefropatiya va suyak tizimidagi buzilishi sindromlarini davolashning yangi usullari”, 14.00.29 – Gematologiya va transfuziologiya; (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.2.PhD/Tib695.
Ilmiy rahbar: Karimov Xamid Yakubovich, tibbiyot fanlari doktori, professor. 
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Respublika ixtisoslashtirilgan gematologiya ilmiy amaliy tibbiyot markazi.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent tibbiyot akademiyasi, DSc.04/30.12.2019.Tib.30.02 raqamli ilmiy kengash asosidagi bir martalik ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Isxakov Eldor Djasurovich – tibbiyot fanlari doktori; Abduxakimov Abdulla Nusratullaevich – tibbiyot fanlari doktori.
Yetakchi tashkilot: Respublika ixtisoslashtirilgan nefrologiya va buyrak  transplantatsiyasi  ilmiy-amaliy markazi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqodning maqsadi: suyaklar sinishi  va nefropatiya bilan asoratlangan mielom kasallikli bemorlarni kompleks davolashga yangicha yondoshuvlarni ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
melomali xastalarda klinik-laborator va asbob–uskunalar bilan aniqlangan belgilarni kompleks tahlil qilishda buyrak IgAni ajralib chiqishi, buyraklar o‘lchami va parenximasini kamayishi, koptokchalar fil`tratsiya tezligini pasayishi va kasallikning suyak-destruktiv asoratlari - D vitamin darajasini pasayishi, giperkal`siemiya, suyaklarning mineral zichligini pasayishi bilan bog‘liqligi  asoslangan;
nefropatiya  va suyaklar sinishi og‘irligi D vitamin darajasini pasayishi bilan bog‘liqligi va uning mineral-kal`siy almashinuvidagi o‘rni bilan birga buyraklar faoliyatining boshqarishdagi ahamiyati isbotlangan;
vitamin Dning rivojlanib boruvchi etishmovchiligi  suyaklar sinishida tajovvuzkor prediktor ekanligi, giperkal`semiya esa havfli o‘sma hujayralarining patologik ta’siri natijasida yuzaga keluvchi osteorezorbtiv sindrom xosilasi ekanligi aniqlangan;
o‘rin bosuvchi ortopediya va suyaklarni tiklovchi jarroxlik amaliyotini o‘z ichiga olgan kompleks davolashning yukori samaradorligi bemorlar xayot sifatini yaxshilashi va umumiy  yashovchanligini uzaytirishi isbotlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. 
Mielom xastalarda nefropatiya va suyak tizimidagi buzilishi sindromlarini davolashning yangi yondoshuviniasoslash bo‘yicha olingan natijalar asosida:
«Qonni ekstrakorporal detoksikatsiyasi ko‘p sonli mielomada giperviskoz sindromni davolashda plazmaferez» uslubiy tavsiyanomasi ishlab chiqilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2020 yil 26 fevraldagi 8n-d/31-son ma’lumotnomasi). Mazkur uslubiy tavsiyanoma gemodializni boshlanish vaqtini tavsiya etuvchi, mieloma nefropatiyasini rivojlanish mezonlarini aniqlashga va mielom nefropatiyali bemorlar uchun kuzatuvchi davolash  imkonini bergan;
«Mielom nefropatiyasini davolash algoritmi» uslubiy tavsiyanomasi ishlab chiqilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2020 yil 26 fevraldagi 8n-d/31-son ma’lumotnomasi). Mazkur uslubiy tavsiyanoma mielom nefropatiyasida giperviskoz sindromni to‘g‘rilashning samarali yo‘llari, shuningdek, giperproteinemiya bilan bog‘liq bo‘lgan kasallikni kechishini ba’zi o‘ziga xosliklarini baholash  imkon bergan;
mielom xastalarida nefropatiya va suyak tizimidagi buzilish sindromlarini davolashning yangi yondoshuvi bo‘yicha olingan ilmiy natijalar sog‘liqni saqlash amaliyotiga, jumladan, Resupblika ixtisoslashtirilgan  nefrologiya va  buyrak transplantologiya markazi, Farg‘ona viloyati ko‘p tarmoqli shmifoxonasining klinik amaliyotiga tatbiq etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2020 yil 6 yanvardagi 8n-z/2-son ma’lumotnomasi). Olingan ilmiy natijalarning amaliyotga joriy qilinishi nefropatiyali mielomani buyrak va suyak destruktiv asoratlarini rivojlanish xavfini bashoratlash sifatini yaxshilash va shu bilan birgalikda davolash samaradorligini oshirish hamdakasallik bilan xastalangan bemorlarning hayot sifatini yaxshilash imkon bergan.