Olimov Tolmas Faxridinovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Olmaliq kon-metallurgiya kombinatida mis ishlab chiqarishdagi pirit konsentratining avtoklavda ishqorlash texnologiyasini yaratish va qonuniyatlari», 02.00.13 – Noorganik moddalar va ular asosidagi materiallar texnologiyasi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2020.3.PhD/T171. 
Ilmiy rahbar: Sharipov Xasan Turabovich, kimyo fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent kimyo-texnologiya instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Umumiy va noorganik kimyo instituti, DSc.02/30.12.2019.K/T.35.01.
Rasmiy opponentlar: Guro Vitaliy Pavlovich, kimyo fanlari doktori, professor; Nurmurodov To‘lqin Isamurodovich, texnika fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: O‘zbekiston milliy universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Olmaliq kon-metallurgiya kombinatida mis ishlab chiqarishdagi pirit konsentratini avtoklavda ishqorlash texnologiyasini yaratish va qonuniyatlarini aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
pirit xom ashyosini kislotali avtoklav ishqorlash qonuniyatlari aniqlandi, yuqori harorat va bosimda pirit konsentratininitrat kislotasi bilan ishlash jarayonining termodinamik va kinetik parametrlari aniqlangan;
“Fe-S-N-H2O” sistemasida kislotalik muxit (rN) va oksidlanish-qaytarilish potensialiga (OQP) bog‘liq holda, “OQP–rN” rejimini boshqarish mumkinligi, bu esa qimmatbaho xomashyo tarkibiy qismlarini tanlab ajralishini ta’minlashi aniqlangan;
xomashyoni to‘liq qayta ishlashga erishish uchun optimal texnologik omillar asosida pirit xom ashyosini gidrokimyoviy qayta ishlashning texnologik xaritasi tuzildi va texnologiyaning alohida operatsiyalarining moddiy va element balanslari sharoitida taklif etilayotgan usul omillari va ko‘rsatkichlarining optimal qiymatlari ishlab chiqilgan;
temir sulfidini nitrat kislotasi bilan ishqorlash kimyoviy kinetikasi hamda jarayon diffuziya rejimi bilan limitlanganligi va uning boshlang‘ich bosqichi tashqi diffuziya omillari, jarayonning o‘z vaqtida rivojlanishi bilan ichki diffuziya omillari bilan belgilanishi isbotlangan;
pirit konsentratini gidrokimyoviy muhitda, 298, 383 va 433K temperaturalda parchalanish jarayoni termodinamikasi asoslangan, «FeS2-HNO3-N2O» sistemasida Gibbs energiyasi va mumkin bo‘lgan reaksiyalarning muvozanat konstantalari hisoblash natijasida aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. 
Mis ishlab chiqarishdagi pirit konsentratini avtoklavda ishqorlash qonuniyatlarini aniqlash bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
pirit konsentratini avtoklavda nitrat kislota bilan ishqorlash texnologiyasi «Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» AJda amaliyotga joriy etilgan («Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» AJning 2020 yil 17 sentyabrdagi 63-326-son ma’lumotnomasi). Natijada, elementar oltingugurt qattiq qoldiqqa 83-85% gacha ajralish, sulfat shaklidagi eritmaga 15% gacha o‘tish imkonini bergan;
pirit konsentratini chuqur qayta ishlab, tarkibida Au, Ag, SiO2.  bo‘lgan silikat oraliq mahsulotidan gidrokimyoviy uslubi bilan oltin kukuni, kumush xloridni ajratib olish usuli «Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» AJda amaliyotga joriy etilgan («Olmaliq kon-metallurgiya kombinati» AJning 2020 yil 17 sentyabrdagi 63-326-son ma’lumotnomasi). Natijada, ushbu texnologiya yordamida xom ashyoning qimmatbaho tarkibiy qismlarini tanlab ajratish imkonini bergan.