Barotova Mubashira Barotovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Erkin A’zam asarlarining bevosita inglizcha tarjimasiga xos xususiyatlar», 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik (filologiya fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2019.1.PhD/Fil739.
Ilmiy rahbar: Quvvatova Dilrabo Habibovna, filologiya fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat universiteti. 
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Buxoro davlat universiteti. PhD.03/30.12.2019.Fil.72.03.
Rasmiy opponentlar: Kasimova Ra’no Raxmatullaevna, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD); Yakubov Islamjon Axmedjanovich, filologiya fanlari doktori, dotsent.
Etakchi tashkilot: Urganch davlat universiteti.    
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: zamonaviy o‘zbek nasrining ko‘zga ko‘ringan namoyandalaridan biri Erkin A’zamning ingliz tiliga tarjima qilingan roman, qissalar va hikoyalariga xos lingvoetik xususiyatlarni aniqlashdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: 
zamonaviy nasriy asarlarni ingliz tiliga o‘girish jarayonida Erkin A’zam asarlari tarjimasiga asos bo‘lgan millat taqdiri, tarixi, psixologiyasi, irodasi, urf-odati va an’analari; o‘zbek xalqining insoniylik fazilatlari: bag‘rikengligi, kamtarligi, samimiyligi, mehmondo‘stligi kabi ijtimoiy omillar aniqlangan;
adib ijodiy arsenalining xilma-xilligi hikoya, qissa, roman singari epik turga mansub;  yangi kinoqissa, dramatik qissa kabi sinkretik ko‘rinishdagi asarlari orqali asoslangan;  romanchilikning yangi uslubi, ulardagi ramziylik, ong oqimi tasviri, xotira, maktub, kinoya, yumor, psixologizm kabi badiiy talqin usullari, qo‘shsarlavhalik kabi badiiy omillar ochib berilgan;
adib asarlari qo‘shsarlavhalari ramziy va kinoya mazmunidagi nomlarga ajratilib, Erkin A’zam uslubiga xos kinoya shakllari (kinoyaviy so‘z, kinoyaviy birikma, kinoyaviy ibora) va uning inglizcha tarjimada berilishi qiyosiy-tipologik tahlil metodi asosida ochib berilgan;
Erkin A’zam asarlarida aks etgan milliy hayot manzaralari, realiya, urf-odat, milliy xarakterlarning ingliz tilida ifodalanishi yoritilib, tarjimada kinoya, frazeologizm, maqol kabilarning ekvivalentini muvofiq tarzda berish va so‘zma-so‘z o‘girish orqali milliy xususiyatlarning saqlanishi kontekstual-komponent tahlil metodi orqali asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. 
Erkin A’zam asarlarining bevosita inglizcha tarjimasiga xos xususiyatlarning qiyosiy tahlili jarayonida erishilgan ilmiy natijalar asosida:
dunyo tillarida inson ruhiyati ifodalanishini ta’minlovchi vositalarning o‘ziga xos xususiyatlarini ochib berish, ularing shakliy-mazmuniy tuzilishidagi farqlarni aniqlash, farqli birliklarning uslubiy, mazmuniy hamda vazifaviy jihatlari kabi masalalarga doir ma’lumotlardan A-1-39-sonli «O‘zbek amaliy psixolingvistikasini yaratish dasturini ishlab chiqish» (2014-2017) nomli amaliy loyihada foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 27 iyundagi 89-03-2616-sonli ma’lumotnomasi). Natijada turli tizimli tillarda inson ruhiyati ifodalanishini ta’minlovchi birliklarning o‘xshash va farqli tomonlarini ochib berishga erishilgan;
milliy xususiyatlar va ularning tarjimada ifodalanishi, milliy kolorit tushunchasi, ularni tarjima qilishdagi yondashuvlar va muammolar, milliy xarakter, tarjimada asliyatdagi ma’no va mazmunning saqlanishi, tasviriy ifodalarni berish usullari va ahamiyati, xalq urf-odatlarlari, ularning milliylikni ifodalashdagi roli, tarjimada bera olish mahorati va undagi muammolar tahlili kabi ilmiy xulosalaridan F1-XT-0-19919-raqamli «O‘zbek mifologiyasi va uning badiiy tafakkur taraqqiyotida tutgan o‘rni» (2012-2016) mavzusidagi fundamental loyihani bajarishda foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 18 yanvardagi 88-87-86/01-sonli ma’lumotnomasi). Natijada milliy kolorit tushunchasi, ularni tarjima qilishdagi yondashuvlar va muammolar kabi masalalar muayyan echimini topishiga imkon yaratilgan;
tarjimaning ahamiyati, tarjimada ijodkor uslubini asliyatdagidek bera olish usullari va bu jarayonda uchraydigan muammolar, tasviriy vositalar va ularning tarjimada berilishi, nasriy asar tarjimasi va uning tiliga xos xususiyatlar, tillararo til ifodalarini qiyoslash asosida ularning qiymatini ochishda qo‘lga kiritilgan yutuq va muammolar, og‘zaki va badiiy til ifodalariga tegishli lingvistik manbalar tahlilidan I-204-4-5 «Ingliz tili mutaxassislik predmetlaridan axborot-kommunikatsion texnologiyalari asosida virtual resurslar yaratish va o‘quv jarayoniga joriy etish» (2014-2015) nomli innovatsion tadqiqotlar loyihasini bajarishda foydalanilgan (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2020 yil 6 fevraldagi 158/30.02.01-sonli ma’lumotnomasi). Natijada tarjimaning ahamiyati, unda ijodkor uslubini asliyatga muvofiq berish usullari va bu jarayonda uchraydigan kamchiliklar og‘zaki va badiiy til ifodalariga tegishli lingvistik manbalar orqali asoslashga erishilgan; 
yozuvchining badiiy mahorati va milliy adabiyotdagi asarlarning noqardosh tillardagi tarjimasini o‘zaro qiyoslash, badiiy-estetik g‘oyani asarda aks ettirishga doir qarashlardan Turkiyaning Istanbul Tijorat universitetida Erasmus+(K-102) loyihasi doirasida foydalanilgan (Istambul Tijorat universitetining 2020 yil 11 martdagi ma’lumotnomasi). Natijada xalqaro talabalar uchun jahon adabiyoti, qiyosiy adabiyotshunoslik, adabiyot nazariyasi, xususan, nasriy asar tarjimasi, asliyat va tarjimadagi adabiy til xususiyatlari, tarjimada leksik birliklarning ifodalanishi, frazeologik birliklar, kinoya tarjimasida mutarjim uslubi kabi tushunchalar haqida batafsil ma’lumot olish imkoniyati vujudga kelgan; 
Erkin A’zam ijodi va adib asarlari tarjimasining ijtimoiy-badiiy omillari; uning uslubidagi o‘ziga xosliklar; tarjima sohasining jamiyatdagi ahamiyati va dolzarbligi, o‘zbek xalqi milliy hayot manzaralarining o‘zga xalqlar tilida aks etishida tarjimaning roli, milliy xarakterlar va urf-odatlar ifodasiga xos jihatlar, tarjimada maqol, kinoya, realiya va boshqa milliylikni o‘zida aks ettiruvchi janrlarning berilishida va qiyoslashda qo‘lga kiritilgan yutuqlar va muammolar, nasriy asar tarjimasi va uning tiliga xos xususiyatlar haqidagi ilmiy xulosalardan Buxoro viloyat teleradiokompaniyasi tomonidan namoyish etilgan «Assalom, Buxoro» dam olish dasturining «Til bilgan – el biladi» nomli sahifasida foydalanilgan (O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasining 2020 yil 18 maydagi 02-15/4675-sonli ma’lumotnomasi). Natijada teletomoshobinlarning E.A’zam ijodi, uning tarjima asarlari, o‘zbek xalqi milliy hayot manzaralarining o‘zga xalqlar tilida tarjima orqali ifodalanishi haqidagi xulosalarini boyitishga erishilgan.