Абдураҳимова Дилфузахон Алиевнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни маънавий–ахлоқий тарбиялаш тизимини такомиллаштириш”, 13.00.08 – Мактабгача таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1DSc/Ped89.
Илмий маслаҳатчи: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Мактабгача таълим муассасалари раҳбар ва мутахассисларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш институти ҳузуридаги PhD.29.12.2018.Ped.80.01 рақамли илмий кенгаш қошидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Якуббекова Минаввархон Муҳаммедовна, филология фанлари доктори; Қодирова Фотима Рашидовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Хакимова Муҳаббат Файзиевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент вилояти Чирчиқ давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни маънавий-ахлоқий тарбиялаш тизимини такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
халқ оғзаки ижоди намуналари (алла, эртак, топишмоқ, мақол сўзларининг этимологияси) тадрижий-тарбиявий шаклланиши мазмуни юксак маънавиятли шахсни тарбиялашга, тарихий, энциклопедик-психологик ҳамда фольклор манбаларидаги болаларни ижтимоий ҳаётга тайёрлашда қўлланилган медитация методларига устуворлик бериш асосида ривожлантирилган;
мактабгача ёшдаги болаларни халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида психологик-маънавий ривожланиш (эркалаш, ардоқлаш, яхшиликка  йўналтирувчи, ўгит-насиҳат, орзу-умидга йўғрилган, таълимий алла, эртак, мақол, топишмоқлар) хусусиятлари халқ оғзаки ижоди намуналари турларининг интегратив хоссаларини (ижодий, эмоционал-рағбатловчи, вариатив ўқув топшириқлари) аниқлаштириш асосида такомиллаштирилган;
халқ оғзаки  ижоди  намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни маънавий-ахлоқий тарбиялаш тизими компонентлари (аксиологик, қадриятли, тизимли-фаолиятли, ривожлантирувчи) ва таянч компетенциялари (билиш, ахборот, коммуникатив) мазмуни “Синквейн”, “Арт-технология”, “Event” технологиялари воситасида импровизация ва рефлексивлик тамойилларига устуворлик бериш асосида ишлаб чиқилган; 
мактабгача ёшдаги болаларнинг ёши, индивидуал психологик хусусиятларини эътиборга олган ҳолда, маънавий-ахлоқий тарбиялаш мазмуни, шакли, методлари ва воситаларини ўзаро мувофиқлаштириш асосида Event-технологиясини  қўллашнинг методик тизими ишлаб чиқилган ва уни жорий этиш механизми илмий асосланган; 
“Болажон”, “Илк қадам” Давлат ўқув дастурлари асосида халқ оғзаки ижоди намуналари — алла, эртак, мақол, топишмоқлардан фойдаланиб, тарбияланувчиларда маънавий-ахлоқий сифатларни шакллантиришга йўналтирилган илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни маънавий–ахлоқий тарбиялаш тизимини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни  оилада ва мактабгача таълим ташкилотларида маънавий-ахлоқий тарбиялаш тизимини такомиллаштиришга оид тавсиялар «Педагогик маҳорат» дарслиги мазмунига сингдирилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил  7 октябрдаги  89-03-3942-сон маълумотномаси). Натижада мактабгача ёшдаги болаларнинг компетенцияларини ҳамда халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни маънавий-ахлоқий тарбиялаш тизимини такомиллаштиришга йўналтирилган таклифларидан халқ оғзаки ижоди жанрларини танлашнинг дидактик талабларини модернизациялаш имкони кенгайтирилган; 
халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни маънавий-ахлоқий тарбиялаш компонентлари мазмунини тарбияланувчиларнинг ижодий, билиш, ижтимоий-ҳиссий, коммуникатив ва жисмоний ривожланиш соҳалари мазмуни билан ўзаро интегратив уйғунлаштиришга оид таклифлар Ўзбекистон Республикаси Мактабгача таълим вазирининг 2018 йил 18 июндаги 1-мҳ буйруғи билан  тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган Давлат талаблари мазмунига сингдирилган (Мактабгача таълим вазирлигининг 2019 йил 28 август 03-02/ 1-1213-сон маълумотномаси). Натижада, мактабгача ёшдаги болаларга маънавий ва ахлоқий тарбия бериш орқали таянч компетенциялар   мазмунини такомиллаштиришга эришилган;
халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида мактабгача ёшдаги болаларни  оилада ва мактабгача таълим ташкилотларида маънавий-ахлоқий тарбиялаш тизими компонентлари (аксиологик, қадриятий, тизимли-фаолиятли, ривожлантирувчи) ва таянч компетенциялари (билиш, ахборот, коммуникатив) мазмуни “Арт-технология”,“Event” технологиялари воситасида импровизация ва рефлексивлик тамойилларини такомиллаштиришга оид тавсиялар ИТД-1-62 рақамли “Болаларни тарбиялашда оила, боғча, мактаб ва маҳалла ҳамкорлигини таъминлашнинг илмий-методик асосларини яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Мактабгача таълим вазирлигининг 2019 йил 28 август 03-02/ 1-1213-сон маълумотномаси). Натижада оила ва мактабгача таълим ташкилотларида болаларни халқ оғзаки ижоди намуналари воситасида маънавий-ахлоқий тарбиялашда тарбиячи-педагог ва оналарнинг методик қўлланмалар билан таъминланиш самарадорлиги ортган;
мактабгача ёшдаги болаларнинг ёши, индивидуал психологик хусусиятларини эътиборга олган ҳолда, маънавий-ахлоқий тарбиялаш мазмуни, шакл ва методлари, воситаларини  ўзаро мувофиқлаштириб,  Event технологиясини  қўллашнинг методик тизими ва уни жорий этишни ривожлантиришга оид тавсиялар 2015-2017 йилларда бажарилган  А - 5- 37- рақамли “Мактабгача таълим  муассасалари  тарбияланувчилари  ва бошланғич синф ўқувчиларида дастлабки математик билимларни шакллантиришга мўлжалланган мультимедиали интеллектуал ўйинлар” мавзусидаги амалий лойиҳада белгиланган вазфиларни бажаришда фойдаланилган (Фуқароларнинг ўзини-ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича Республика кенгашининг 2019 йил 13 августдаги 02-04/528-сон маълумотномаси). Натижада халқ оғзаки ижоди намуналари алла, эртак, мақол, топишмоқлардан фойдаланиб, тарбияланувчиларда маънавий-ахлоқий фазилатларни шакллантиришни мақсадли йўналтиришга доир Ўзбекистон Республикасининг илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган давлат талаблари ва “Илк қадам” мактабгача таълим муассасасининг фаолиятини такомиллаштириш самарадорлиги ортган;
халқ оғзаки ижоди намуналари алла, эртак, мақол, топишмоқлардан фойдаланиб тарбияланувчиларда маънавий-ахлоқий сифатларни шакллантиришни мақсадли йўналтиришга доир “Болажон”, “Илк қадам” Давлат таълим таянч дастурлари асосида ишлаб чиқилган илмий-методик тавсиялар “Илк қадам” мактабгача таълим муассасасининг Давлат талаблари мазмунига сингдирилган (Мактабгача таълим вазирлигининг 2019 йил 28 август 03-02/ 1-1213-сон маълумотномаси). Натижада ёшлар ўртасида узлуксиз маънавий тарбия концепциясини ишлаб чиқиш ҳамда “Миллий ғояни ривожлантириш” концепцияси тарғиботини амалга ошириш имконияти  кенгайган.