Sayt test rejimida ishlamoqda

Абдуқодиров Хайрулло Абдусаломовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): «Барқарор ривожланиш шароитида миллий иқтисодиётнинг инфратузилмавий блокларини такомиллаштириш (Тожикистон Республикаси маълумотлари асосида)», 08.00.01 – Иқтисодиёт назарияси (иқтисодиёт фанлари).
Илмий маслаҳатчи: Исмоилова Малохат Махмудовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Назири Гульбахор, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тожикистон давлат ҳуқуқ, бизнес ва сиёсат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.I.01.11.
Расмий оппонентлар: Алимов Равшан Арифович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Расулев Алишер Файзиевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Муфтайдинов Қиёмиддин, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот номи: Ўзбекистон Республикаси Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги ҳузуридаги Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Тожикистон Республикаси миллий иқтисодиётининг барқарор ривожланишини таъминлашга қаратилган инфратузилма блокларини такомиллаштириш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инфратузилманинг локал, минтақавий, миллий ва глобал ташкил этувчилари ва уларнинг ўзига хосликларидан келиб чиққан ҳолда уни ультратузилма (ИТТКИ, бошқариш, кадрларни тайёрлаш), интратузилма (маълум бир вақт доирасида объектлар ёки ҳодисаларнинг таъсири остида тармоқда вужудга келган вазият) ва супертузилма (агросаноат ва молиявий сектор)га ажратиш мезонлари ишлаб чиқилган;
миллий иқтисодиёт инфратузилмасини ривожлантиришга таъсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги корреляцион ва регрессион боғлиқликни ҳисобга олган ҳолда, инфратузилманинг ижтимоий-ишлаб чиқариш блокини ривожлантириш учун инвестиция маблағларини самарали жойлаштириш модели ишлаб чиқилган;
иқтисодий фаолиятнинг мавсумий ва даврий унсурлардан ташкил топишини ҳисобга олган ҳолда иқтисодий амалиётга дискретли ёндашувни жорий қилиш орқали ташқи иқтисодий блок инфратузилмасининг ривожланиш даражасини баҳолаш услубиёти такомиллаштирилган;
мамлакатда таркиб топган ижтимоий-иқтисодий вазият ва аҳолининг реал сонидан келиб чиққан ҳолда, аҳоли бандлигининг секинлашган, мўътадил, ўртача ва барқарор ўсиш суръатлари даражаларини ҳисоблаш мезонлари ва услубиёти ишлаб чиқилган;
қўшимча молиявий маблағларни жалб қилиш орқали бюджетдан молиялаштиришнинг ўз вақтида ва тўлиқ бажарилишига эришиш ҳамда тармоқнинг инвестицион жозибадорлигини оширишни рағбатлантириш асосида муниципиал инфратузилмавий блокларни молиявий соғломлаштиришнинг устувор йўналишлари асосланган;
кўп омилли регрессион таҳлил асосида инфратузилмавий блокларни ривожлантириш мақсадидаги инвестицион сарфларни ҳисоблаш алгоритми ва услубиёти таклиф қилинган ҳамда истиқболда инфратузилманинг ижтимоий ишлаб чиқариш блокини такомиллаштиришга инвестицион салоҳиятнинг таъсир кўрсатиш даражаси очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Барқарор ривожланиш шароитида миллий иқтисодиётнинг инфратузилмавий блокларини такомиллаштириш бўйча олинган илмий натижалар асосида:
инфратузилманинг локал, минтақавий, миллий ва глобал ташкил этувчилари ва уларнинг ўзига хосликларидан келиб чиққан ҳолда, уни ультратузилма (ИТТКИ, бошқарув, кадрларни тайёрлаш), интратузилма (маълум бир вақт доирасида тармоқ ичида ёки маълум бир иншоот объектида таркиб топган вазият) ва супертузилма (агросаноат ва молиявий сектор)га ажратиш борасида таклиф этилган мезонлар Тожикистон Республикаси саноат ва янги технологиялар вазирлигида иқтисодиёт тармоқ ва соҳаларининг ўзига хос хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда инфратузилмавий блокларга ажратиб олиш жараёнида фойдаланилган (Тожикистон Республикаси Саноат ва янги технологиялар вазирлигининг 2019 йил 11 ноябрдаги 8-2780-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида миллий иқтисодиёт инфратузилмавий блокларининг ривожланиш даражасини акс эттирувчи кўрсаткичлар тизими ва уларнинг асосий мезонлари ишлаб чиқилган;
миллий иқтисодиёт инфратузилмасини ривожлантиришга таъсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги корреляцион ва регрессион боғлиқликни ҳисобга олган ҳолда, инфратузилманинг ижтимоий-ишлаб чиқариш блокини ривожлантириш учун инвестиция маблағларини самарали жойлаштириш мақсадида ишлаб чиқилган модел Тожикистон Республикаси Саноат ва янги технологиялар вазирлигида мамлакатда инфратузилмани ривожлантиришга инвестицион маблағларни йўналтиришни режалаштириш жараёнида фойдаланилган (Тожикистон Республикаси Саноат ва янги технологиялар вазирлигининг 2019 йил 11 ноябрдаги 8-2780-сон маълумотномаси). Таклиф этилган ушбу моделнинг амалиётга жорий этилиши саноат, хусусан, ундирувчи ва қайта ишловчи саноат тармоқларида ўз ижобий натижаларини берган ва ундан бугунги кунда ҳисоб-таҳлил ишларини амалга оширишда кенг фойдаланилмоқда;
иқтисодий фаолиятнинг мавсумий ва даврий унсурлардан ташкил топишини ҳисобга олган ҳолда, иқтисодий амалиётга дискретли ёндашувни жорий қилиш орқали ташқи иқтисодий блок инфратузилмасининг ривожланиш даражасини баҳолаш услубиётини такомиллаштириш бўйича берилган таклиф Тожикистон Республикаси Савдо ва иқтисодий ривожланиш вазирлигида ташқи иқтисодий фаолият кўрсаткичларини чораклар бўйича ҳисоблаш жараёнида фойдаланилган (Тожикистон Республикаси Савдо ва иқтисодий ривожланиш вазирлигининг 2019 йил 22 октябрдаги 10/2-742-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий қилиниши ташқи иқтисодий кўрсаткичларни юқори аниқликда таҳлил қилиш, жаҳон бозоридаги қисқа муддатли ўзгаришларни кузатиш ва шу билан бир қаторда, жаҳон иқтисодиётида юзага келиши мумкин бўлган мавсумий тебранишлар динамикаси билан боғлиқ тадқиқотларни амалга ошириш имконини берган; 
мамлакатда таркиб топган ижтимоий-иқтисодий вазият ва аҳолининг реал сонидан келиб чиққан ҳолда аҳоли бандлигининг секинлашган, мўътадил, ўртача ва барқарор ўсиш суръатлари даражаларини ҳисоблаш услубиёти ва мезонлари Тожикистон Республикасининг Меҳнат, миграция ва аҳоли бандлиги вазирлигида бандлик тузилмаси таркибидаги миқдорий кўрсаткичларни ҳисоб-китоб қилиш бўйича меъёрий ҳужжатларни ишлаб чиқиш жараёнида фойдаланилган (Тожикистон Республикаси Меҳнат, миграция ва аҳоли бандлиги вазирлигининг 2019 йил 11 ноябрдаги 2/2683-сон маълумотномаси). Ушбу услубиётнинг жорий этилиши аҳолининг ишсиз қисмини меҳнат ресурслари ортиқча ҳудудларидан кўчириш ва уларни иқтисодиётнинг турли тармоқларида самарали жойлаштириш имконини берган;
қўшимча молиявий маблағларни жалб қилиш орқали бюджетдан молиялаштиришнинг ўз вақтида ва тўлиқ бажарилишига эришиш ҳамда тармоқнинг инвестицион жозибадорлигини оширишни рағбатлантириш асосида муниципал инфратузилмавий блокларни молиявий соғломлаштиришнинг устувор йўналишлари бўйича берилган таклифлар Тожикистон Республикасининг Савдо ва иқтисодий ривожланиш вазирлигида муниципал инфратузилма объектларини молиялаштириш режаларини ишлаб чиқиш жараёнида фойдаланилган (Тожикистон Республикаси Савдо ва иқтисодий ривожланиш вазирлигининг 2019 йил 22 октябрдаги 10/2-742-сон маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий қилиниши муниципал инфратузилмавий блокларни молиялаштиришга йўналтирилган маблағларни қоплаш ва уларнинг самарадорлигини оширишга имкон берган;
инфратузилмавий блокларни ривожлантириш мақсадида инвестицион сарфларни  ҳисоблашнинг таклиф этилган алгоритми ва услубиёти Тожикистон Республикасининг Савдо ва иқтисодий ривожланиш вазирлиги томонидан муниципал инфратузилма объектларини молиялаштириш режаларини ишлаб чиқиш жараёнида фойдаланилган (Тожикистон Республикаси Савдо ва иқтисодий ривожланиш вазирлигининг 2019 йил 22 октябрдаги 10/2-742-сон маълумотномаси). Ушбу таклиф этилган илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши муниципал инфратузилмавий блокларни ривожлантиришга йўналтирилган инвестицион маблағларнинг қопланиши ва уларнинг самарадорлигини ошириш имконини бераган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish