Saidaxmedova Nodira Ilxomovnaning
fan doktori (DSc) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashning nazariy jihatlari va ustuvor yo‘nalishlari», 08.00.04-Qishloq xo‘jaligi iqtisodiyoti (iqtisodiyot fanlari), 08.00.01-Iqtisodiyot nazariyasi (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: V.2020.1.DSc/Iqt.95.
Ilmiy maslahatchilar: Nazarova Fotima Xakimovna, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Abulqosimov Xasan Pirnazarovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: O‘zbekiston milliy universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligi mexanizatsiyalash muhandislari instituti, DSc.03/30.01.2020.I.10.03.
Rasmiy opponentlar: G‘ulomov Saidahror Saidaxmedovich, iqtisodiyot fanlari doktori, akademik; Hasanov Rustam Rabbimovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Umarov Suxrob Rustamovich, iqtisodiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot:  O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi oziq-ovqat xavfsizligining nazariy asoslarini takomillashtirish va amaliy yo‘nalishlarini rivojlantirish bo‘yicha ilmiy asoslangan taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash va ularning ta’sir darajalarini aniqlashga qaratilgan ilmiy-nazariy yondashuvlar “global iqlim o‘zgarishlari”, “ekologik inqiroz” va “siyosiy nobarqarorlik” kabi tashqi, “qishloq xo‘jaligi erlarining qisqarib borishi”, “suv tanqisligining kuchayishi” kabi ichki xavf-xatarlar nazarda tutilishi nuqtai nazaridan takomillashtirilgan;
oziq-ovqat xavfsizligi darajasini aniqlash, monitoring qilish, prognozlashtirishning yagona tizimini shakllantirish hamda shu asosda mintaqa va hududlar kesimida oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan manzilli strategiya va dasturlarni ishlab chiquvchi vakolatli davlat organlari faoliyatini o‘zaro muvofiqlashtiruvchi “Oziq-ovqat xavfsizligi va iste’mol monitoringi Analitik Markazi”ni tashkil etish asoslangan; 
hududlarni oziq-ovqat xavfsizligi darajasini baholash bo‘yicha uslubiy yondashuvlar mamlakatimizning milliy va mintaqaviy xususiyatlaridan kelib chiqqan holda hamda “ekologik bosim”, “demografik bosim” kabi indikatorlar tizimi ustuvorligiga qaratilishi nuqtai-nazardan takomillashtirilgan;
qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat mahsulotlariga jismoniy, iqtisodiy hamda ijtimoiy jihatdan erishish imkoniyatlaridan samarali foydalanishga yo‘naltirilgan 2020-2030 yillarga mo‘ljallangan prognoz parametrlari ishlab chiqilgan;
oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashning normativ-huquqiy asoslarini “Oziq-ovqat xavfsizligi to‘g‘risida”gi Qonunni qabul qilish hamda cheklangan er-suv resurslaridan samarali foydalanishda ekin turlarini mintaqa va hududlar bo‘yicha joylashtirishning ilmiy asoslangan dasturini ishlab chiqish asoslangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashning nazariy jihatlari va ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha nazariy konsepsiyalarni umumlashtirish asosida ishlab chiqilgan aholini oziq-ovqat mahsulotlari bilan to‘laqonli ta’minlashga ta’sir ko‘rsatuvchi ichki va tashqi tahdidlar bo‘yicha taklifi O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi hamdaO‘zbekoziqovqatxolding xolding kompaniyasi AJ tizim  korxonalari faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2018 yil 10 noyabrdagi 01/025-405-son, O‘zbekoziqovqatxolding xolding kompaniyasining 2020 yil 18 martdagi AS/07-445-son ma’lumotnomalari). Ushbu takliflarning joriy etilishi mamlakat ichida oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan, xavf soladigan, muammoli vaziyatlarning vujudga kelishiga sabab bo‘ladigan omillar, jarayon va voqeliklar, shuningdek, jahon va global miqyoslarda hamda qo‘shni va hamkor mamlakatlarda yuzaga keladigan va unga xavf tug‘diradigan ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy jarayonlar, omillar hamda voqeliklarda namoyon bo‘ladigan tashqi tahdidlarni baholash imkoniyatini yaratgan.
oziq-ovqat xavfsizligi darajasini aniqlash, monitoring qilish, prognozlashtirishning yagona tizimini shakllantirish hamda shu asosda mintaqa va hududlar kesimida oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan manzilli strategiya va dasturlarni ishlab chiquvchi vakolatli davlat organlari faoliyatini o‘zaro muvofiqlashtirish bo‘yicha taklifi O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi hamda O‘zbekoziqovqatxolding xolding kompaniyasi AJ tizim  korxonalari faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2018 yil 10 noyabrdagi 01/025-405-son, O‘zbekoziqovqatxolding xolding kompaniyasining 2020 yil 18 martdagi AS/07-445-son ma’lumotnomalari). Bu o‘z navbatida oziq-ovqat xavfsizligini boshqarish borasidagi imkoniyatlar hamda uni tashkil etish tizimini takomillashtirish bo‘yicha dastak va chora-tadbirlar ishlab chiqish imkonini bergan;
oziq-ovqat xavfsizligini mintaqaviy xususiyatlarni hisobga olgan holda xavfsizlik darajalarining hududlar kesimida baholash bo‘yicha berilgan taklifi O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi tizim korxonalari faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi 2018 yil 10 noyabrdagi 01/025-405- son ma’lumotnomasi). Ushbu uslubiy yondashuv milliy va hududlar kesimida oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash darajasini baholash hamda uning natijasidan kelib chiqqan holda oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha yaqin, o‘rta va uzoq muddatli strategiyani ishlab chiqish imkoniyatini yaratgan.
oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlash mexanizmlarini takomillashtirish hamda uning tarkibiy qismlari samaradorligini oshirishga yo‘naltirilgan sohani rivojlantirishning prognoz parametrlari bo‘yicha berilgan takliflari O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi, O‘zbekoziqovqatxolding xolding kompaniyasi AJ tizim korxonalari faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi 2018 yil 10 noyabrdagi 01/025-405-son, O‘zbekoziqovqatxolding xolding kompaniyasi AJning 2020 yil 12 martdagi AS/07-455-son ma’lumotnomalari). Hisob-kitoblarga ko‘ra, prognoz qilinayotgan davrda respublikamizda aholi jon boshiga to‘g‘ri keladigan oziq-ovqat mahsulotlari miqdori 2,9 marta, doimiy aholi soni 17,7%ga, jami oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmining o‘sish dinamikasi 6,3% ga, sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish tarkibida oziq-ovqat sanoati mahsulotlari ishlab chiqarishining ulushi 14,6%ga o‘sishiga  erishilishi asoslangan;
oziq-ovqat xavfsizligini ta’minlashning huquqiy-me’riy va institusional asoslarini takomillashtirish, er-suv resurslaridan tejamli va oqilona foydalanish bo‘yicha takliflari O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi va Suv xo‘jaligi vazirligi tizim korxonalari faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi 2018 yil 10 noyabrdagi 01/025-405-son, Suv xo‘jaligi vazirligining 2018 yil 6 dekabrdagi 04/25-2793-son ma’lumotnomalari). Natijada, oziq-ovqat mahsulotlarining xavfsiz va sifatli mahsulotlar iste’mol huquqlarini ishonchli himoya qilish, erlarning meliorativ holati va suvdan oqilona foydalanish bo‘yicha davlat dasturlari doirasida suv xo‘jaligi ob’ektlari hamda suv resurslaridan tejamli foydalanishni tashkil etish uchun axborotlarni to‘plash, tahlil qilish va suv resurslarini boshqarish tizimini takomillashtirish bo‘yicha asoslangan chora-tadbirlarni ishlab chiqishga zamin yaratilgan.