Malikov Azim Ne’matovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Uzumning istiqbolli sharobbop nav va duragaylarini tanlash va ularni etishtirish texnologiyasini takomillashtirish”, 06.01.07–Mevachilik va uzumchilik (qishloq xo‘jaligi fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.4.PhD/Qx349.
Ilmiy rahbar: Fayziev Jamolidin Nosirovich, qishloq xo‘jaligi fanlari doktori.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Akademik Maxmud Mirzaev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy - tadqiqot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat agrar universiteti, DSc.05/28.08.2020.Qx.13.03.
Rasmiy opponentlar: Sultonov Komolitdin Sadriddinovich, qishloq xo‘jaligi fanlari doktori, professor; Xalmirzaeva Lola Baxromovna, qishloq xo‘jaligi fanlari bo‘yicha falsafa doktori.
Yetakchi tashkilot: O‘rmon xo‘jaligi ilmiy-tadqiqot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi introduksiya qilingan uzumning sharobbop nav va duragaylarni qimmatli-xo‘jalik belgilarini o‘rganish asosida yangi sharobbop navlarini tanlash, kurtak yuklamasi va o‘g‘itlash miqdorini hosildorligi va hosil sifatiga ta’sirini aniqlash.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk bor respublikada uzumning sharobbop nav va duragay shakllarini qimmatli-xo‘jalik belgilari hamda kimyoviy xususiyatlari asosida eng yaxshi ko‘rsatkichlarga ega bo‘lgan istiqbolli navlar tanlangan;
sharobbop uzum nav va duragaylarning kasalliklarga chidamli nav namunalari ajratilgan;
uzumning sharobbop navlari hosildorligi va sifatini oshiruvchi eng maqbul tok tupi yuklamasi aniqlangan;
uzumning sharobbop navlari hosildorligi va sifatini oshirishga imkon beruvchi eng maqbul mineral o‘g‘itlar me’yorlari aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Istiqbolli sharobbop uzum nav va duragaylarini tanlash hamda etishtirish texnologiyasi elementlarini takomillashtirish bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar asosida:
uzumning sharobbop navlariga kurtak yuklamasi va o‘g‘itlashning maqbul me’yorlarini tanlash ishlanmasi Toshkent viloyatining Parkent tumanidagi «Buston Elmurod» fermer xo‘jalgida 3 ga, «Gulbog Mirxomid Mirabror» fermer xo‘jaligida 2,5 ga, «Xudoyor Shampan» nomli fermer xujaligida 2,0 ga jami 7,5 ga maydonda va Qibray tumanidagi Qibray «Sharob» ilmiy eksperimental korxonasi tajriba dalasida Xindogni va Mayskiy cherniy navlarida 2,5 ga, jami 10 ga uzumchilik fermer xo‘jaliklarida joriy etilgan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2019 yil 7-maydagi 02/030-51-son ma’lumotnomasi). Natijada fermer xo‘jaliklarida kurtak yuklamasi va o‘g‘itlashning ishlab chiqilgan me’yorlari asosida bir gektar sharobbop tokzorlardan o‘rtacha 22 tonnadan 25 tonnagacha sifatli uzum mahsuloti etishtirilib, realizatsiya qilishdan o‘rtacha 25-33 mln. so‘m daromad olingan;
tanlash asosida sharobbop uzumning qimmatli-xo‘jalik belgilari yuqori bo‘lgan yangi «Muskat Shavqi» (Nav guvohnomasi № 548 23.02.2016 y.), «Istiqlol» (Nav guvohnomasi № 017 02.03.2018 y.) va «Gavhar» (Nav guvohnomasi № 016 02.03.2018 y.) navlari tanlanib (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2019 yil 7-maydagi 02/030-51-son ma’lumotnomasi), hammualliflik asosida O‘zbekiston Respublikasi hududida ekish uchun tavsiya etilgan qishloq xo‘jaligi ekinlari Davlat reestriga kiritilgan.
