Boboeva Xilola Abduraxmonovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Intensiv bog‘lar uchun olma navlarini tanlash va ekish sxemalarini ishlab chiqish”, 06.01.07–Mevachilik va uzumchilik (qishloq xo‘jaligi fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: № B2019.3.RhD/Qx455.
Ilmiy rahbar: Aripov Abdulla Ubaevich, qishloq  xo‘jaligi fanlari nomzodi, katta ilmiy xodim.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Akademik Maxmud Mirzaev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy - tadqiqot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent davlat agrar universiteti, DSc.05/28.08.2020.Qx.13.03.
Rasmiy opponentlar: Islamov Soxib Yaxshibekovich, qishloq xo‘jaligi fanlari doktori, professor; Kojaxmetov Sovetbek Kojaxmetovich, qishloq xo‘jaligi fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: O‘simliklar genetik resurslari ilmiy-tadqiqot instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi intensiv olma bog‘lari uchun (Toshkent viloyati sharoitida) past bo‘yli M-IX payvantagida o‘stirilgan mahalliy va introduksiya qilingan istiqbolli olma navlarini tanlash hamda ularning ekish sxemalarini optimallashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
ilk bor past bo‘yli payvantagda o‘stirilgan mahalliy va introduksiya qilingan olma navlarining fenologik fazalarini tadqiq qilish asosida ularning tezpisharlik guruhlari ajratilgan;
past bo‘yli payvantagda o‘stirilgan mahalliy va introduksiya qilingan olma navlari orasidan yuqori hosilli va suv tanqisligiga chidamli navlar ajratilgan;
olma mevalarining biokimyoviy tarkibini tahlil qilish va degustatsion baholash asosida ularning tovarlilik sifati aniqlangan;
intensiv bog‘ sharoitida olma navlari barg yuzasining o‘zgarishi va daraxt tanasini yorug‘lik bilan ta’minlanish darajasining ekish sxemasiga korrelyasion bog‘liqligi (r=0,97) aniqlangan;
tanlangan olma navlari uchun intensiv bog‘ sharoitida eng yuqori va sifatli hosil olish imkonini beruvchi maqbul ekish sxemasi aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
O‘zbekiston sharoitida intensiv bog‘lar uchun olma navlarini tanlash va maqbul ekish sxemalarini ishlab chiqish bo‘yicha olib borilgan ilmiy-tadqiqot natijalari asosida:
bog‘dorchilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklari va agrofirmalar uchun «Intensiv olma bog‘larini tashkil etish va ularni parvarish qilish texnologiyasi» mavzusidagi tavsiyanoma tasdiqlangan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2020 yil 20 yanvardagi 02/030-185 son ma’lumotnomasi). Ushbu tavsiyanoma bog‘dorchilikka ixtisoslashgan fermer xo‘jaliklari va agrofirmalarda olma bog‘larini tashkil etish va ularni parvarish qilishda qo‘llanma sifatida xizmat qilmoqda;
Toshkent viloyati Bo‘stonliq tumanidagi «Soyliq Azimjon Nodirjon» fermer xo‘jaligida olmani «Oydin», «Rustamiy», Stark Erlist va Mantet navlari 8,0 gektar maydonda ekilgan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2020 yil 20 yanvardagi 02/030-185-son ma’lumotnomasi). Natijada fermer xo‘jaligida ushbu navlardan yuqori tovarbop hosil olingan bo‘lib, ushbu navlardan 56,645 milliondan 72,700 million so‘m/ga gacha sof daromad olingan va ishlab chiqarish rentabelligi 81-92% ni tashkil etgan.
Toshkent viloyati Toshkent tumanidagi «Istiqlol olmalari» MChJda olmani Kubanskaya bagrennaya va Pamyat` Esaulu navlarini 4,0×2,0 metr sxemada 1,5 gektar maydonda ekilgan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2020 yil 20 yanvardagi 02/030-185-sonli guvohnomasi). Natijada ushbu navlarni 4,0×2,5 metr sxemada ekilgan bog‘ga nisbatan solishtirilganda gektaridan 25-35% yuqori hosil olingan. Ushbu navlardan gektariga 101,980 milliondan 110,008 million so‘m/ga gacha sof daromad olingan va ishlab chiqarish rentabelligi 113-141% ni tashkil etgan.
Toshkent viloyati, Toshkent tumanidagi «Ubaydulla bog‘lari» fermer xo‘jaligida olmaning Vadimovka va Vagnera Prizovoe navlari  4,0×1,0 metr sxemada ekilgan (Qishloq xo‘jaligi vazirligining 2020 yil 20 yanvardagi 02/030-185-son ma’lumotnomasi). Natijada ushbu navlarni 4,0×1,5 metr sxemada ekilgan bog‘ga nisbatan taqqoslanganda 25–30% yuqori hosil olingan va sof daromad 125,568 – 136,070 million so‘m/ga ni, ishlab chiqarish rentabelligi esa 157–164% ni tashkil etgan.