Sayt test rejimida ishlamoqda

Курганов Сардарходжа Каримовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбек популяциясида Y–хромосома микросателлит локусларига хос бўлган ўзгарувчанликларни аниқлаш», 03.00.03 – Молекуляр биология. Молекуляр генетика. Молекуляр биотехнология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/В265. 
Илмий раҳбар: Мухамедов Рустам Султанович, биология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Республика суд экспертизаси маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти ҳузуридаги DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Буриев Забардаст Тожибоевич, биология фанлари доктори; Турдикулова Шахлохон Уткуровна, биология фанлари доктори, профессор. 
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўзбек популяциясида Y–хромосома микросателлит локусларига хос бўлган ўзгарувчанликларни аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор ўзбек популяциясида тўла қамровли Y–хромосома микросателлит 17 та (DYS389I, DYS389II, DYS390, DYS456, DYS19, DYS385a, DYS385b, DYS458, DYS437, DYS438, DYS448, GATA_H4, DYS391, DYS392, DYS393, DYS439 ва DYS635) полиморф локусларининг хилма-хиллиги аниқланган;
илк бор ўзбек популяциясида Y–хромосома микросателлит 17 та (DYS389I, DYS389II, DYS390, DYS456, DYS19, DYS385a, DYS385b, DYS458, DYS437, DYS438, DYS448, GATA_H4, DYS391, DYS392, DYS393, DYS439 ва DYS635) полиморф локусларидаги авлодлар орасида юзага келган ўзгарувчанликларни ота-ўғил, бува-ота-ўғил-амакивача ҳамда ота авлоди катта бўлган оила (невара, ўғил, ота, бува, бобо ва ҳ.) вакилларида аниқланган;
илк бор Y–хромосома микросателлит полиморф маркерларидаги генетик хилма-хилликлари асосида этногенетик ва этник келиб чиқишни аниқлашнинг биоинформатик баҳолаш тизими ишлаб чиқилган.
республикада яшайдиган эркаклар Y–хромосома микросателлит полиморф маркерларидаги генетик хилма-хиллиги ва ўзгарувчанлик эҳтимолликларини суд-генетик экспертиза амалиётидаги биологик ота авлоди бўйича қариндошлилигини аниқлашда статистик баҳолаш тизими ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ўзбек популяциясида Y–хромосома микросателлит локусларига хос бўлган ўзгарувчанликларни аниқлаш бўйича олинган натижалар асосида:
«Y–хромосома микросателлит полиморф локусларидаги генетик хилма-хиллик ҳамда ўзгарувчанликларни инобатга олиб, этногенетик ва этник келиб чиқишни аниқлаш усули» услубий тавсияномаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 28 февралдаги 8н-д/38-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома тиббий-генетик ҳамда суд-генетик экспертизаси тадқиқотлари жараёнида олинган натижаларни аниқлик даражасини ошириб, ҳолатлар бўйича шакллантирилган хулосаларни ишончлилик даражасини кўтаришга хизмат қилган;
ўзбек популяциясида Y–хромосома микросателлит локусларига хос бўлган ўзгарувчанликларни аниқлаш бўйича олинган олинган тадқиқот натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Республика суд-тиббий экспертиза илмий-амалий маркази ҳамда Республика гематология ва қон қуйиш илмий-текшириш институти амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 8 октябрдаги 8н-з/124-сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек популяциясида Y–хромосома микросателлит локусларига хос бўлган ўзгарувчанликларни аниқлаш, этник келиб чиқишни аниқлашда молекуляр-генетик усулларни такомиллаштириш, суд-биологик экспертизаси лабораторияларида суд-генетик экспертиза амалиётидаги тадқиқотлар аниқлигини ошириш ҳамда методик базасини бойитиш имконини берган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish