Sayt test rejimida ishlamoqda

Халилова Азиза Шамухутовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Япония ОАВда маданий-маърифий ва рекреативлик журналистикасининг шаклланиш ва ривожланиш тенденцияси”, 10.00.09 – Журналистика (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.2.PhD/Fil187.
Илмий раҳбар: Мўминов Файзулло Абдуллаевич, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.14.01
Расмий оппонентлар: Маматова Якутхон Мухаммаджановна, филология фанлари доктори, профессор в.б.; Тоғаева Гуландом Жуммаевна филология фанлари номзоди. 
Етакчи ташкилот: Бердаҳ номидаги Қорақалпоқ давлат университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Япония ОАВнинг рекреатив ҳамда маданий-маърифий функциялари моҳияти, уларни амалда татбиқ этиш усулларини жаҳон ва миллий тажриба асосида қиёсий-типологик жиҳатдан ёритиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
япон оммавий ахборот воситаларининг Хейсей, Мейдзи, Шёва ва Эдо даврига оид тарихий, ижтимоий, сиёсий, маданий-маърифий омиллар асосида шаклланиши ва тараққиёт йўли тадқиқи натижасида япон журналистикасининг назарий асослари Америка, яъни ғарб  журналистикасига таянса-да, унда шарқона журналистик ёндашувлар асосидаги синтез янги журналистик мезонларни жорий этгани аниқланган ва япон тилидаги асл илмий-назарий маълумотларга таянган ҳолда далилланган;
япон оммавий ахборот воситалари материалларида рекреативлик билан маданий-маърифий медиа функциялари уйғунлиги ва кўнгилочар дастурларда таълим-тарбия элементлари шарқона менталитетнинг миллий адабиётга хос «ga» ‒ мумтоз миллий санъат ҳамда «zoku» ‒ замонавий маданият уйғунлигига асосланиб сингдирилганлиги исботланган;
япон миллий ва хусусий телеканалларида эфирга узатиладиган теледастурлар рекреатив ва маданий-маърифий функция нуқтаи назаридан 「バラエティ」– «varity» - кўнгилочар дастурлари классификатори асосида таснифланиши ва шаклига кўра 11 хил таснифга бўлиниши исботланган.  Шунингдек, ўзбек журналистикасидан фарқли равишда япон журналистикасида  “билимга хос ахборот улашиш” япон ОАВ фаолиятининг асосини ташкил этиши аниқланган;
япон оммавий ахборот воситалари фаолиятига доир қонун ҳужжатларида рекреатив теледастурларни тартибга солувчи, уларнинг мақсади ва мезонларини белгилаб берувчи яхлит бир ҳужжат, яъни стандартлар мавжудлиги мамлакат медиа соҳасини ривожлантиришга хизмат қилиши аниқланган ва Ўзбекистон қонуности ҳужжатлари доирасида рекреатив контентни тартибга солувчи модда киритиш, унда рекреатив журналистик материалларнинг мақсади ва мезонларини белгилаб бериш мақсадга мувофиқлиги далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Япония оммавий ахборот воситаларида маданий-маърифий ва рекреативлик журналистикасининг шаклланиш ва ривожланиш тенденциясини тадқиқ этиш ҳамда унинг илмий-назарий  асосларини ишлаб  чиқиш асосида:
маданий-маърифий ва рекреатив функцияларнинг бошқа функциялар  билан алоқадорлиги ва фарқли хусусиятларига оид илмий натижалардан Нагоя Университети талабаларининг «Телевидение ва ижтимоий тармоқларнинг туризм соҳасидаги аҳамияти» номли тадқиқот лойиҳасида фойдаланилган (Нагоя Университетининг 2019 йил 30 февралдаги маълумотномаси). Илмий натижалар Япония ректеатив журналистикасининг хусусиятлари, шаклланиш ва тараққиёт босқичлари юзасидан билдирилган илмий-назарий фикрлар тадқиқот маълумотлар базасини бойитишга хизмат қилган;
япон миллий телерадиокомпанияси NHKнинг медиамаданият, медиатаълимни шакллантириш, ёшлар медиатаълимини тарғиб этувчи таълим фаолиятига йўналтирилган дастурлар ва таълим йўналишида ижобий самара берган япон кўрсатувлари таҳлили натижасида чиқарилган илмий натижалардан ЎзДЖТУ ҳузуридаги Чет тилларини ўқитишнинг инновациявий методикаларини ривожлантириш Республика илмий-амалий маркази (ЎзРИАИМ)  томонидан япон тилини тажриба-синов тарзида ўқитиш йўлга қўйилган Тошкент шаҳридаги умумтаълим мактабларида таҳсил олувчи ўқувчиларга мўлжалланган дарсликда фойдаланилган (ЎзРИАИМнинг 2019 йил 18 октябрдаги 88-сон маълумотномаси). Илмий натижалар япон маданияти ва унда телевидение роли борасидаги назарий маълумотлар ўқув материаллари сифатида киритилган, дарсликни такомиллаштириш ҳамда ўқитиш самарадорлигини оширишга хизмат қилган;
Япония ОАВнинг шаклланиш ва ривожланиш тарихи; ахборий, рекреатив ва маданий-маърифий функцияларни умумлаштириш; япон маданияти ўзининг миллий хусусиятларини сақлаган ҳолда асрлар давомида хорижий мамлакатлардан кириб келган янги маданий ҳамда фалсафий ғояларни ижодий қайта ишлаб, ўз менталитетига мос¬лаштириб, ўзлаштиришига доир ишлаб чиқилган илмий натижалардан Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университетининг бакалавр таълим йўналиши учун «Халқаро журналистика» фанининг назарий ва амалий курслари таркибини бойитиш ва ўқув-услубий материалларни тайёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2020 йил 12 октябрдаги 89-03-3849-сон маълумотномаси). Илмий натижаларнинг қўлланилиши бакалавр таълим йўналиши бўйича «Халқаро журналистика» фанидан маъруза матнини яратиш ва модул таркибини бойитиш имконини берган;
Оммавий маданиятнинг ривожланиши шароитида ОАВ рекреатив функциясининг амалда кенг қўлланилиши ва унинг ижобий ҳамда салбий оқибатлари таҳлил қилиниб, медиадаги оммавий маданият асосий эътиборини сенсация ва истеъмолчилик фалсафасига қаратиши маданий савиянинг пасайиши ва рекреативлик йўналишнинг кучайиб кетишига олиб келиши ҳақидаги илмий натижалардан «Dunyo bo‘ylab» телеканалининг «Борлиқ саноати», «Глобус», «Тамаддун» каби кўрсатувларда унумли фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси «Dunyo bo‘ylab» телеканали давлат унитар корхонасининг 2019 йил 12 мартдаги 08-14-111-сон маълумотномаси). Илмий натижалар асосида «Борлиқ саноати», «Глобус», «Тамаддун» каби кўрсатувларнинг учта сони тадқиқотнинг умумлашма хулосалари асосида бойитилган. 

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish