Махкамова Дилбар Камалджановнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган Фан тармоғи номи): «Атеросклерозда кўрув аъзосидаги ўзгаришларни ташҳислаш ва даволашга янгича ёндашиш» 14.00.08 – Офтальмология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.DSc/Tib363.
Илмий маслаҳатчи: Касимова Мунирахон Садикжановна, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тиббиёт ходимларининг касбий малакасини ривожлантириш маркази.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган кўз микрохирургияси илмий-амалий тиббиёт маркази ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.04/30.12.2020.Тib.105.01 рақамли илмий кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Бузруков Ботир Тулкунович, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Икрамов Азизбек Фазилович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Иойлева Елена Эдуардовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Россия Федерацияси).
Етакчи ташкилот: «SILOAM EYE HOSPITAL» Офтальмологик клиникаси (Сеул, Жанубий Корея).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: атеросклерозда нейробиохимик маркерлар ва кўрув аъзоси тўқималари паст когерентли нурланиши аксини таҳлилига асосланган ҳолда кўрув аъзосидаги ўзгаришларни ташхислаш ва даволашга янгича ёндашувни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оптик когерент томографиянинг ангиографияли режимида тўр парда ва кўрув нерви юзаки ва чуқур қатламлари, шунингдек, хориоидея капиллярлари зичлигини 15% ёки ундан камайиши нейроретинал ишемиянинг енгил даражасида, 45% ёки ундан камайиши ўрта даража ҳамда капиллярлар зичлигининг 75% ва ундан пасайиши нейроретинал ишемиянинг оғир даражасида кузатилиши аниқланган;
кўрув аъзоси томирлари атеросклеротик шикастланишларида ангио-ОКТ мезонлари бўйича нейроретинал ишемиянинг даражалари аниқланган;
кўрув аъзоси томирлари атеросклеротик шикастланишларида кўз ёш суюқлигидаги S100 ишемия маркери даражасининг ишончли даражада ўсиши исботланган;
компьютерли периметрияда кўз томирлари атеросклеротик ўзгаришларида шикоятлар ва клиник белгилар пайдо бўлишидан аввал тўр парда ёруғликка сезувчанлигининг пасайиши исботланган;
атеросклерозда кўрув аъзоси гемодинамик кўрсаткичлари бузилишини ҳисоблаш учун математик модел ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Атеросклерозда кўрув аъзоси ўзгаришларини эрта, қиёсий ташхислаш ва даволашни такомиллаштириш бўйича олиб борилган тадқиқотлар асосида:
"Кўрув аъзоси атеросклеротик ишемик касалликларининг бош мия сурункали ишемияси билан симултан кечишини ташхислаш мезонлари" номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 2 августдаги 8н-д/99 сон маълумотномаси). Ушбу мезонларни қўллаш орқали атеросклерозда кўрув аъзоси ва бош миянинг ишемик касалликлари билан оғриган беморларни ўз вақтида ташхислаш ҳамда тўғри олиб боришга эришилган; 
"Кўрув аъзосининг атеросклеротик шикастланишида кўз ва бош мия магистрал қон томирлари гемодинамикасининг бузилиши. Корреляцион таҳлил" номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 2 августдаги 8н-д/99-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома асосида аниқланган корреляция атеросклерозда кўрув аъзоси ва бош мия ўзгаришларини ўз вақтида патогенетик йўналтирилган даволашга, бу билан бирга госпитализация ва вақтинчалик меҳнатга лаёқатсизлик муддатларини қисқаришига имкон берган;
"Кўрув аъзоси қон томирлари атеросклеротик шикастланишини ташҳислаш. Далилларга асосланган тиббиёт тамойиллари" номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 2 августдаги 8н-д/99-сон маълумотномаси). Мазкур услубий тавсиянома атеросклерозда кўрув аъзоси ишемик касалликларини таққослама ташҳислаш натижасида нишон-аъзоларнинг шикастланиши ва бемор ҳаёти учун ҳавфли асоратларнинг олдини олиш имконини берган;
"Кўрув аъзосининг атеросклероз билан кечган ишемик касалликларини комплекс даволаш" номли услубий тавсиянома тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 2 августдаги 8н-д/99-сон маълумотномаси). Ушбу услубий тавсиянома атеросклерозда кўрув аъзоси ўзгаришлари бўлган беморларда ноотроп даволаш ўтказилиб, уларда кўриш ўткирлигининг ошиши, кўриш майдонининг кенгайиши, тўр парданинг ёруғликка сезувчанлигини ошишига ва гемодинамика кўрсаткичларининг яхшиланишига имкон берган; 
«Кўз ишемик синдроми кечишини олдиндан башоратлаш усули»га Интелектуал мулк агентлигининг ихтиро учун патенти олинган (19.09.2018 й. №IАР 05676). Мазкур ихтиро ишемик жараён кечишини кўз ва юзаки чакка артериялари гемодинамик кўрсаткичларига асосланган ҳолда баҳолашга имкон берган;
Атеросклерозда кўрув аъзоси ўзгаришларини эрта аниқлаш ва патогенетик даволашга қаратилган тадқиқот натижалари соғлиқни сақлаш тизимига, хусусан, Андижон, Навоий ва Сирдарё вилоят офталмологик шифохоналари, Республика клиник офталмологик шифохонасининг амалий фаолиятига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2020 йил 2 августдаги 8н-д/99-сон маълумотномаси). Ушбу тадқиқот натижалари  атеросклерозда кўздаги ўзгаришларни эрта ташҳислаш, бош миядаги ўзгаришлар билан кечганда уларни патогенетик йўналтирилган даволаш ҳамда нишон-аъзолар шикастланиши ва оғир асоратлар келиб чиқишини олдини олиш усулларини жорий этиш имконини берди. Иқтисодий самара атеросклерозда кўздаги ўзгаришларни эрта ташҳислаш орқали аҳолининг касалхонада ётиш ва вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик муддатларини қисқариши, асоратлар ва ўлим ҳавфини камайтириш орқали таъминланади. Кўрув аъзоси ишемик касалликлари кечишини башоратлаш асосида беморларни олиб бориш самарадорлиги ошади ва асоратларни олдини олишга эришилади.