Умурзаков Абдукарим Абдухакимовичнинг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини бериш бўйича эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Лалмикор майдонлар учун нўхатнинг ташқи муҳит ноқулай омилларига чидамли янги навини яратиш», 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.2.PhD/Qx410.
Илмий раҳбар: Сиддиқов Рисқул Эргашбоевич, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, катта илмий ходим.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Дон ва дуккакли экинлар илмий тадқиқот институти Ғаллаорол илмий-тажриба станцияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий-тадқиқот институти, PhD.05/27.02.2020.Qx.42.02.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган: нўхатнинг “Гулистон” нави (№ NАР 00167). Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2020 йил 26 октябрдаги 01-04/1670-сонли хулосаси.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Лалми ерлар учун қимматбаҳо хўжалик белги ва хусусиятларига эга бўлган нўхат навларини яратишда бошланғич манбаларни танлаш, уларни селекция жараёнига тавсия этиш ҳамда қурғоқчиликка, иссиқликка, касалликларга чидамли, серҳосил нўхат навларини яратиш ва янги яратилган навларни ишлаб чиқаришга кенг майдонларда жорий этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор Ўзбекистон лалмикор минтақаларида географик келиб чиқиши турлича бўлган хорижий янги нав намуналари ва тизмаларнинг маҳсулдорлиги, эртапишарлиги, қурғоқчиликка, иссиқликка ҳамда касалликларга чидамлилиги каби белги ва хусусиятлари ўрганилди ҳамда ташқи муҳитнинг ноқулай шароитларига чидамли, серҳосил нўхат навларини яратиш учун бошланғич манбалар яратилган;
лалмикор майдонларда танланган нўхат нав намуналари ва тизмалари тўлиқ селекция жараёни босқичларида қимматли хўжалик белгилари бўйича баҳолаш ишлари амалга оширилиб, “Гулистон” нави яратилган;
янги яратилган нўхатнинг “Гулистон” нави қурғоқчиликка, иссиққа, касалликларга чидамлиги, лалмикор майдонларда етиштиришга мослиги, экишга тавсия этилган навларга нисбатан ҳосилдорлиги 15 фоиз ва дон таркибидаги оқсил миқдори 1,4 фоизга юқори эканлиги билан бошқа навлардан янгилиги тасдиқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ҳар хил эколого-географик гуруҳларга мансуб янги хорижий нўхат нав намуналари, тизмалари ва навларини кўп йиллар давомида селекция жараёнининг барча босқичларида ўрганиш, баҳолаш ва танлаш асосида олиб борилган тадқиқотлар натижасида: 
нўхатнинг қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган янги йирик донли “Гулистон” нави яратилиб, Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал Мулк агентлиги томонидан селекция ютуғига патент олинди (№ NАР 00167);
нўхатнинг тур ичида кўп маротаба якка танлаш орқали яратилган ва генетик белгилари ўзида мужассамлашган “Гулистон” нави 2020 йилдан бошлаб истиқболли нав сифатида Қишлоқ хўжалик экинлари Давлат реестрига киритилган (Қишлоқ хўжалиги экинлари навларини синаш марказининг 2020 йил 25 сентябрдаги т-6/01-08-499-сон хулосаси). Натижада Самарқанд ва Қашқадарё вилоятларининг лалмикор майдонларида экиб келинмоқда;
Тадқиқот ишлари 2019-2020 йилларда Жиззах вилояти Ғаллаорол туманидаги “Кўкбулоқ” ҳудудида 22 гектар ва “Зарбулоқ” ҳудудида 10 гектар, жами 32 гектар лалмикор фермер хўжаликлар майдонларида жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 4 сентябрдаги 02/021-2765-сон маълумотномаси). Натижада “Гулистон” навидан лалмикор ерларда андоза навларга нисбатан 1,1-1,2 ц/га қўшимча ҳосил олиниб, рентабеллик даражаси 22,5-23,5 % ни ташкил этган.