Рўзимуродов Сирож Мадатовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оилада соғлом ва обод турмуш тарзини шакллантиришнинг фалсафий-эстетик муаммолари”, 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.1.PhD/Fal146.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.F.02.02.
Илмий раҳбар: Ғайбуллаев Отабек Мухаммадиевич, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Расмий оппонентлар: Алиев Бекдавлат, фалсафа фанлари доктори, профессор; Чориев Санжар Анварович, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: оилада соғлом ва обод турмуш тарзини шакллантиришнинг фалсафий ривожи ва ахлоқий-эстетик жиҳатларини илмий тадқиқ этиш ҳамда амалий таклиф-тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оилада соғлом ижтимоий муҳит, миллий менталитет ва диний қадриятларнинг ўзаро уйғунлиги оилада соғлом турмуш тарзини шакллантириш омили эканлиги мантиқий асосланган;
ўзбек оиласида никоҳ ва этномаданий маросимларнинг ахлоқий-ҳуқуқий регламентлаштириши (тартибга солиш) соғлом турмуш маданиятини шакллантиришнинг бирламчи асоси эканлиги социометрик кузатув воситасида исботланган;
соғлом турмуш тарзининг этномаданий (урф-одат шаклида) ва этноэстетик (қадриятли, фалсафий) шакллари оила институтининг тарихий ва замонавий кўринишларда намоён бўлгани аниқланган;
оилада соғломлаштириш жараёнини чуқурлаштиришда ижтимоий (спорт, жисмоний тарбия, оилани ривожлантириш концепцияси) ва ахлоқий-эстетик (гўзал хулқ, соғлом авлод, этноэстетик қадриятлар) омилларнинг турмушни фаровонлаштиришдаги роли фалсафий категориялар (сабаб ва оқибат) асосида далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Оилада соғлом ва обод турмуш тарзини шакллантиришнинг фалсафий-эстетик муаммоларини тадқиқ этиш асосида:
оилада соғлом турмуш тарзи ва ижтимоий муҳит, миллий менталитет ва диний қадриятларнинг ўзаро симбиоз ривожланиши кўрсатиб берилганлиги, фуқаролик жамияти талабларига кўра оиладаги миллий маросимларнинг этноэстетик, соғлом турмуш тарзи эстетикаси сифатида такомиллашиб боришига оид таклиф ва хулосаларидан 2015-2017 йилларда бажарилган А-1-039 рақамли “Ёшларни интеллектуал салоҳиятини шакллантиришда маънавий-маърифий тарғибот механизмларини такомиллаштириш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 2 ноябрдаги 89-03-4239-сон маълумотномаси). Бу эса ёшларни интеллектуал салоҳиятини шакллантиришда маънавий-маърифий тарғибот механизмларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
ўзбек оиласида никоҳ ва этномаданий маросимларнинг ахлоқий-ҳуқуқий регламентлаштириш, соғлом турмуш маданиятини шакллантиришга оид таклиф ва тавсиялардан Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш Самарқанд вилоят бошқармаси томонидан вилоят кесимида 2019 йил июнь-июль ойларида ўтказилган “Оилаларда соғлом муҳитни яратиш, салбий ҳолатларнинг олдини олиш” дастури сценарисини тузишда ва ижросини таъминлашда фойдаланилган (Фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари фаолиятини мувофиқлаштириш бўйича Республика кенгашининг 2019 йил 30 октябрдаги 02-02/735-сон маълумотномаси). Натижада, оилада юзага келадиган муаммоларнинг олдини олиш ва уларнинг ечимларини топишга амалий жиҳатдан хизмат қилган;
оила институтининг ижтимоий-тарихий шакллари ва замонавий турларида соғлом турмуш тарзи этномаданий (урф-одат шаклида), этноэстетик (қадриятли, фалсафий) шаклларда намоён бўлгани аниқланганлигига доир таклиф ва тавсиялардан “Маънавият тарихи ва назарияси” номли дарсликнинг “Миллий ғояда инсон – энг олий қадрият” номли 8-бобининг “Инсон, унинг шаъни ва қадр-қиммати, ҳуқуқи ва эркинликларини таъминлашнинг ҳуқуқий кафолатлари” деб номланган мавзусини таёрлашда фойдаланилган (Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 11 декабрдаги 89-06-88-сон маълумотномаси). Натижада, халқимизнинг тарихий-миллий қадриятлари, анъаналарига суянган ҳолда, уларни умуминсоний қадриятлар билан уйғунлаштириш асосида миллий характеримизга хос турмуш тарзини такомиллаштириш ҳамда ёшларни соғлом турмуш тарзини ривожлантиришга хизмат қилган;
оиладаги соғломлаштириш жараёнини чуқурлаштиришда ижтимоий-сиёсий (спорт, жисмоний тарбия, оилани ривожлантириш концепцияси) ва ахлоқий-эстетик омилларнинг турмушни эстетиклаштиришдаги ролига оид таклиф ва тавсиялардан Жиззах вилояти “Истиқбол” минтақавий тадқиқот марказининг “Жойларда ижтимоий муаммоларни ҳал этишда жамоатчилик назоратини кучайтириш” мавзусидаги 46-11/50 рақамли грант лойиҳаси ижросини таъминлашда фойдаланилган (Жиззах вилояти “Истиқбол” минтақавий тадқиқот марказининг 2019 йил 18 сентябрдаги 26-сон маълумотномаси). Натижада, оилада соғлом турмуш тарзини ва маданиятини ривожлантиришда, оила институтини ижтимоий-иқтисодий ва маънавий-ахлоқий жиҳатдан такомилга етказиш ва обод жамиятнинг куч-қудрат манбаи ҳақида замонавий тафаккурни шакиллантириш борасидаги устувор, аҳамият бериш керак бўлган вазифаларини аниқлаштириб олишга хизмат қилган.