Саломов Муродулла Неъматовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Узум қуритишда қуёш - ҳаво технологиясининг энергия самарадорлигини ошириш», 05.05.07 – Қишлоқ хўжалигида электр технологиялар ва электр ускуналар (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.2.PhD/Т779.
Илмий раҳбар: [Раджабов Абдурахман], техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институтути, DSc.03/30.12.2019.Т.10.01.
Расмий оппонентлар: Исақов Абдусаид Жалилович, техника фанлари доктори, доцент; Тоиров Зувур Тоирович, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Академик М.М.Мирзаев номидаги боғдорчилик, узумчилик ва виночилик илмий-тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади электрофизик таъсирлардан ва қайта тикланувчи энергия манбаларидан фойдаланиб қуёш-ҳаволи узум қуритгичини энергетик самарадорлигини оширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
узум қуритишга мўлжалланган анъанавий ва ноанъанавий энергия манбаларига эга такомиллаштирилган қуёш қуриткич ишлаб чиқилган;
қуёш қуритгичининг конструктив параметрлари қуритиш камерасидаги ҳаво ҳарорати ва тезлигини ҳисобга олган ҳолда имитацион модел орқали аниқланган;
қуёш-ҳаволи узум қуритиш технологиясининг режимлари дастлабки электр импульсли ишлов бериш асосида асосланган;
қуритиш камерасини узунлиги ва эни бўйича олинган энергетик кўрсаткичлар ва уларни ўзгариш динамикаси асосида қуёш-ҳаволи қуриткичнинг мақбул параметрлари аниқланган;
маҳсулотга йўналтирилган қуёш энергияси ҳаракатланишида ихтиёрий ўзгартирилиш жараёнини таҳлил қилиш схемаси ва қуёш-ҳаво технологиясининг энергетик самарадорлигини нисбий энергия сиғими орқали баҳолаш услуби ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Узум қуритишда қуёш-ҳаво технологиясининг энергия самарадорлигини ошириш бўйича олинган натижалар асосида:
узум қуритиш учун анъанавий ва ноанъанавий энергия манбаларига эга қуёш қуритгич қурилмасига Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделига патенти олинган («Қишлоқ хўжалик маҳсулотларини қуритиш учун қуёш қуритгичи», №FAP 01312-2018 й.). Натижада, такомиллаштирилган қуёш қуритгич қурилмасини ишлаб чиқиш имкони яратилган;
қуёш-ҳаволи узум қуритиш технологиясининг режимларига эга такомиллаштирилган қуритгич қурилма Тошкент вилояти Паркент тумани «Чанги Сайидумар» фермер хўжалигида жорий қилинган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 24 июндаги 02/035-1863-сон маълумотномаси). Натижада, узум қуритиш вақтини 1,1-1,2 баробар камайиш имкони яратилган;
қуритиш камерасини узунлиги ва эни бўйича қуёш энергиясининг мақбул ҳаракатига эга қуёш-ҳаво қуритиш қурилмаси Бухоро вилояти Шофиркон тумани «Савриддин Мехриддин» ва «Исмоилобод» фермер хўжаликларида жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2020 йил 24 июндаги 02/035-1863-сон маълумотномаси). Натижада, қайта тикланувчи энергия манбаларидан комплекс фойдаланиб такомиллаштирилган қуёш-ҳаво қуритгич қурилмасини ишлаб чиқиш имконини берган.