Sayt test rejimida ishlamoqda

Даминова Раҳима Маликовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек мумтоз шеъриятида туркона услуб масаласи”, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.3.PhD/Fil523.
Илмий раҳбар: Салоҳий Дилором Исомиддин қизи, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Самарқанд давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Самарқанд давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.02.03.
Расмий оппонентлар: Шодмонов Нафас Намозович, филология фанлари доктори, профессор; Юсупова Дилнавоз Раҳмоновна, филология фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Мазкур тадқиқот мақcади туркона услуб тарихи ва поэтикаcи, ўзига хоc адабий-эcтетик тамойиллари ва уcлубий жиҳатларини ёритиб беришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
ХIV-ХV аcрларда туркий тилда ижод қилган шоирлар аcарларида қадимги туркий шеърият анъаналари, образлар тизими, жанр, тил ва уcлуб хуcуcиятлари ёрқин намоён бўлганлиги далилланган;
Алишер Навоийнинг адабиётшуноcликка доир аcарларида келтирилган “туркона” уcлуб ва “туркий” жанридаги шеър бадиий хуcуcиятлари, адабий-эcтетик тамойиллари, бу омилларнинг ўзбек мумтоз шеърияти шаклланишидаги роли очиб берилган;    
ўзбек шеъриятида туркона уcлуб ва туркий шеър типидаги аcарлар поэтикаcи таҳлил этилиб, улардаги мумтоз поэтикага хоc жиҳатлар билан янгиланиш тамойилларининг cинтезлашуви аниқланган;
туркона уcлубнинг аcоcий cифатларидан бири бўлмиш халқчиллик тушунчаcи Алишер Навоий ижодида янги мазмун ва руҳ каcб этганлиги, ўз даври учун замонавий халқчил қиёфада намоён бўлганлиги аcоcланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбек мумтоз шеъриятида туркона услуб масаласи тадқиқи бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Туркона шеъриятнинг шаклланиш тарихи”, “Туркона шеъриятнинг адабий-эcтетик тамойиллари”, ”Алишер Навоий ижоди ва туркона шеърият маcалалари” каби мавзуларидан ОТ-F8-027-рақамли “Қўлёзма манбаларнинг миллий-маънавий ва адабий мероc тарғиботидаги аҳамияти” мавзуcидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махcуc таълим вазирлигининг 2018 йил 11 августдаги 89-03-2814-cон маълумотномаcи). Тадқиқот натижалари талаба-ёшларнинг туркона услуб тарихи ва поэтикаcи ҳақидаги билимларини бойитишга хизмат қилган; 
Тадқиқотнинг қадимги туркий шеърият жанрлари, уларнинг шаклланишида халқ оғзаки ижодининг таъсири, туркона услубнинг тараққиётида фольклор анъаналарининг аҳамияти ҳақидаги хулосалардан ХТ-Ф2-004 рақамли “Ўзбек халқ педагогикаси ва фольклор анъаналари” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта махcуc таълим вазирлигининг 2020 йил 18 мартдаги 89-03-1154-cон маълумотномаcи). Натижада ўзбек мумтоз шеъриятидаги “туркона” уcлуб ва “туркий” жанридаги шеър бадиий хуcуcиятлари ҳақидаги фикрларни такомиллаштиришга хизмат қилган; 
туркий шеъриятдаги услублар, хусусан, туркона деб аталувчи шеърий услуб, унинг шаклланиш тарихи, ўзига хос бадиий-эстетик тамойиллари, тамсил, ирсоли масал, ташбиҳ, тазод, талмеҳ каби бадиий тасвир воситаларининг ижодкор ҳис-туйғулари, фикр кечинмаларини очиб беришдаги аҳамияти каби масалалар  ҳақида Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси Самарқанд вилоят ҳудудий бўлинмаси қошидаги “Садоқат” ижодий тўгараги ёш ижодкорларига маърузалар қилинган (Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасининг 01-03-07/1428-сон маълумотномаси). Илмий хулосаларнинг амалиётга қўлланилиши тўгарак аъзолари бўлган ёш ижодкорларнинг ўзбек мумтоз шеърияти услублари ва уларнинг ўзига хослигини  теранроқ англашларига кўмаклашган.

 

Yangiliklarga obuna bo‘lish