Давлетмуратов Султанмурат Рустемовичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Хавф остида қолдиришнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатлари», 12.00.08 – Жиноят ҳуқуқи. Ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш. Криминология. Жиноят-ижроия ҳуқуқи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Yu310
Илмий раҳбар: Абдурасулова Қумринисо Раимқуловна, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/13.05.2020.Yu.22.03.
Расмий оппонентлар: Абдуқодиров Шерзод Ёқубжонович, юридик фанлар доктори, доцент; Кабулов Рустам, юридик фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси Ҳарбий техника институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади амалдаги қонунчилик, хавф остида қолдириш учун жавобгарлик муаммолари юзасидан олимларнинг фикрлари, суд амалиёти материаллари, статистика маълумотлари, ўтказилган ижтимоий сўров натижаларига асосланган ҳолда хавф остида қолдириш тўғрисидаги нормани самарали қўлланиш омилларини аниқлаш, хавф остида қолдириш учун жиноий жавобгарлик белгиланган нормаларни такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
хавф остида қолдириш учун жавобгарлик назарда тутилган жиноят қонуни нормаси биринчи қисмининг санкцияга уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари кўринишидаги жазони киритиш лозимлиги асосланган;
ҳаракатланиш учун хавф пайдо бўлганда, агар ҳайдовчида буни пайқаши имконияти бўлса, у транспорт воситасини тўхтатиш даражасигача тезликни камайтириш чораларини кўриши мажбуриятини қонунда мустаҳкамлаш асослаб берилган;
йўл-транспорт ҳодисасини содир этишда айбдор ва жабрланувчини, унинг ҳаёти ёки соғлиғи хавф остида қолганлигини била туриб, ёрдамсиз қолдирган ҳайдовчи ЖК 266 ва 117-моддаларининг тегишли қисмларида назарда тутилган жиноятлар мажмуи бўйича жавобгарликка тортилиши лозимлиги исботланган;
хавф остида қолдириш жинояти профилактикасини ташкил этиш, хусусан, оромгоҳларда хавф остида қолдиришнинг олдини олиш бўйича чора-тадбирлар кўриш лозимлиги асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Хавф остида қолдириш учун жавобгарликнинг жиноят-ҳуқуқий ва криминологик жиҳатларини тадқиқ этишнинг илмий натижалари асосида:
Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 117-моддаси биринчи қисми санкция қисмига уч юз соатгача мажбурий жамоат ишлари кўринишидаги жазони киритиш тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси 2017 йил 29 мартдаги ЎРҚ–421-сон Қонуни 3-моддасининг 32-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати Суд-ҳуқуқ масалалари ва коррупцияга қарши курашиш қўмитасининг  маълумотномаси). Ушбу таклифнинг қабул қилиниши хавф остида қолдириш учун муқобил жазоларни қўллаш самарадорлигини ошириш ва жазо мақсадларига эришишга хизмат қилган;
ҳаракатланиш учун хавф пайдо бўлганда, агар ҳайдовчида буни пайқаши имконияти бўлса, у транспорт воситасини тўхтатиш даражасигача тезликни камайтириш чораларини кўриши мажбурияти тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2015 йил 26 июндаги 10-сон “Транспорт ҳаракати ва ундан фойдаланиш хавфсизлигига қарши жиноятлар билан боғлиқ ишлар юзасидан суд амалиётининг айрим масалалари тўғрисида”ги қарорининг 13-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2019 йил 13 майдаги 08/УМ-305-19-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилиниши тегишли мажбуриятни бажармаган ҳайдовчини хавф остида қолдирганлик учун жавобгарликка тортишга асос бўлиб хизмат қилган;
йўл-транспорт ҳодисасини содир этишда айбдор бўлган ва жабрланувчини, унинг ҳаёти ёки соғлиғи хавф остида қолганлигини била туриб, ёрдамсиз қолдирган ҳайдовчи ЖК 266 ва 117-моддаларининг тегишли қисмларида назарда тутилган жиноятлар мажмуи бўйича жавобгарликка тортилиши лозимлиги тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси Олий суди Пленумининг 2015 йил 26 июндаги 10-сон “Транспорт ҳаракати ва ундан фойдаланиш хавфсизлигига қарши жиноятлар билан боғлиқ ишлар юзасидан суд амалиётининг айрим масалалари тўғрисида”ги қарорининг 17-бандида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий судининг 2019 йил 13 майдаги 08/УМ-305-19-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилиниши айбдор қилмиши тўғри квалификация қилиниши ва ўша қилмишга адолатли жазо тайинланишига хизмат қилган;
хавф остида қолдириш жинояти профилактикасини ташкил этиш, хусусан, оромгоҳларда хавф остида қолдиришнинг олдини олиш бўйича таклифлардан Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирининг 2017 йил 18 майдаги 77-cон “Оромгоҳларда хавфсизликни таъминлаш, ҳуқуқбузарликларнинг олдини олиш, жамоат тартибини сақлаш борасида амалга оширилиши лозим бўлган чора-тадбирлар тўғрисида”ги ва 2017 йил 25 августдаги 191-сон “Ички ишлар органлари томонидан ҳуқуқбузарликлар профилактикасини амалга ошириш тартиби тўғрисидаги йўриқномани тасдиқлаш ҳақида”ги буйруқларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг 2019 йил 8 майдаги 33/01-01/1274-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг қабул қилиниши хавф остида қолдириш жиноятлари профилактикасининг самарадорлигини оширишга хизмат қилган.