Махмудов Рауфжон Баходировичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбек тилида авестизмлар», 10.00.01 –  Ўзбек тили (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.PhD/Fil941.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
Илмий раҳбар: Ўразбоев Абдулла Дурдибаевич, филология фанлари доктори.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Урганч давлат университети, PhD.03/30.12.2019.Fil.55.02.
Расмий оппонентлар: Қудайбергенов Мамбеткарим Сарсенбаевич, филология фанлари доктори; Тиллаева Муяссар Ботировна, филология фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Ажиниёз номидаги Нукус давлат педагогика институти.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўзбек тили лексик қатламининг генезиси “Авесто”га боғланадиган сўз ва компонентларини таҳлил қилиш, уларнинг луғатини тузиш, шу асосда ўз ва субстрат қатламга оид луғавий бирликларни ўрганиш, уларнинг тарқалиш ареалини аниқлаш, авестовий бирликларнинг жаҳон тилларига таъсир кўламини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек тили луғат қатламига мансуб авестовий-хоразмий элементларнинг ўзаро қариндош бўлмаган, лекин яқин маданий, сиёсий, географик, диний муштарак халқлар тилларида бир-бирига ўзлашиш ва сингишнинг лингвистик ва экстралингвистик омиллари аниқланган;
ўзбек тили луғат қатламига мансуб авестовий-хоразмий қатлам сўзларнинг ҳозирги ўзбек адабий тилида маъно торайиши, маъно кенгайиши каби лисоний ҳодисаларнинг юзага келиш сабаблари очиб берилган;
ўзбек тили лексикасидаги авестовий-хоразмий элементларнинг мавзувий-тематик таснифи яратилиб, шу пайтгача ўзлашма сўз деб қаралган кўплаб сўзлар субстрат қатлам ва ўз қатламга оид эканлиги аниқланган;
ўзбек тили лексикасига мансуб авестовий-хоразмий элементларнинг турли тиллардаги фонетик вариантлари топилиб, улардаги фонетик ва лексик-семантик ўзгаришлар аниқланган, шу асосда дунё тилшунослиги ривожида туркий тил, хусусан, ўзбек тилининг таъсири беқиёс эканлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижалаpининг жоpий қилиниши. 
Ўзбек адабий тили ва ўзбек шеваларидаги авестовий-хоразмий элементларни ўрганиш асосида:
тадқиқот натижаларидан Огаҳий томонидан форс тилидан ўзбек тилига таржима қилинган “Ахлоқи муҳсинийн” асарини табдил қилиш, нашрга тайёрлаш ва чоп этишда, Маҳмуд Замахшарийнинг “Муқаддимат ул-адаб” асарини ўзбек тилидаги изоҳи билан нашр қилишда фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонасининг 2020 йил 25 июндаги 03-03/518-сон маълумотномаси). Натижада қадимий қўлёзмалар ҳақидаги тавсифлар мазмуни янада бойиган, китобхонларга рақамли кутубхонадан фойдаланишда қулайлик яратилган, “Ахлоқи муҳсинийн” ва “Муқаддимат ул-адаб” асарлари луғат қисмида келтирилган сўзларнинг изоҳи янада мукаммаллаштириш имконини яратган; 
тадқиқот  хулосаларидан «Олтин мерос» халқаро хайрия жамғармаси Хоразм вилояти бўлими фондида сақланаётган “Авесто”нинг турли мамлакатлардан келтирилган нодир нусхаларини ҳозирги ўзбек тилига ўгириш ва “Авесто” луғат таркибига кирган бир қанча сўзларнинг маъносини шарҳлашда фойдаланилган (Халқаро «Олтин мерос» хайрия фондининг 2020 йил 20 июндаги №01-40-сон маълумотномаси). Натижада авестовий сўзларнинг генетикаси равшанлашган ва уларнинг тарқалиш ареали, маъно тараққиёти аниқланган;
тадқиқот натижаларидан Хоразм вилояти Маънавият маркази томонидан амалга оширилаётган Қадимги Хоразмнинг жаҳон тамаддунига қўшган ҳиссаси борасидаги тарғибот-ташвиқот ишларида фойдаланилган (Республика Маънавият марказининг 2020 йил 25 июндаги 02/11-662-сон маълумотномаси). Натижада Маънавият марказининг тарғибот-ташвиқот материаллари мазмуни янада бойиган, илмий адабиётлар билан таъминланганлик даражаси ортишига имкон яратилган;
Хоразм Маъмун академиясида 2017 йилда Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 17 мартдаги 49-баёни асосида амалга оширилган “Огаҳий томонидан форс тилидан ўзбек тилига таржима қилинган “Ахлоқи муҳсинийн” асарини табдил қилиш, нашрга тайёрлаш ва чоп этиш”(лойиҳа раҳбари М.Сафарбоев) грант лойиҳасида (ЎзР ФА Хоразм Маъмун академиясининг 2020 йил 17 июндаги 89/2-20-сонли маълумотномаси) ҳамда “Маҳмуд Замахшарий “Муқаддимат ул-адаб” асарини таржима қилиш ва чоп қилиш” (лойиҳа раҳбари Ш.Қодиров) грант лойиҳасида диссертация илмий натижаларидан кенг фойдаланилган (ЎзР ФА Хоразм Маъмун академиясининг 2020 йил 17 июндаги 90/2-20-сонли маълумотномаси) Пировардида ушбу асарлар луғат қисмида келтирилган сўзларнинг этимологик, лексик-семантик изоҳи янада мукаммаллашган, китобхонга тушунарлилик даражаси ошириш имконини берган;
ўзбек адабий тили ва ўзбек шеваларидаги авестовий-хоразмий элементларни аниқлаш юзасидан келтирилган илмий-назарий хулосалардан Хоразм телерадиокомпаниясининг “Тилимизни ўрганамиз”, “Китобхон вақти” кўрсатувлари сценарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Хоразм телерадиокомпаниясининг 2020 йил 7 июндаги 1025-сон маълумотномаси). Натижада кўрсатувларнинг илмий-оммабоплиги таъминланган, кўрсатув матнининг илмий-манбавий савияси бойитиш имконини берган.