Джусупов Нурсултан Маханбет ўғлининг
фан доктори (DSс) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Инглиз тилидаги бадиий матнда илгари суриш воситаларининг когнитив-стилистик асослари», 10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.1.DSc/Fil156.
Илмий маслаҳатчи: Ашурова Дилярам Умаровна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.01.10. 
Расмий оппонентлар: Сафаров Шахриёр Сафарович, филология фанлари доктори, профессор; Хошимов Ғанижон Мирзаахметович, филология фанлари доктори, профессор; Ларина Татьяна Викторовна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: инглиз тилидаги бадиий матн материали асосида илгари суриш воситаларининг юзага келиши ва уларнинг матнда воқеланишининг ўзига хослигини белгиловчи турли аттрактив (жозибадор) хусусиятлар, когнитив жараёнлар, билим структуралари ҳамда функционал белгилар мажмуини аниқлаш орқали илгари суриш воситаларининг когнитив-стилистик асосларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илгари суриш ҳодисасини тил воситалари индивидуал-муаллифлик модификацияси ва билим структуралари интеграцияси асосида бадиий матнда ахборотни лисоний ҳамда ментал ифодалашнинг ўзаро таъсирига хос хусусиятларни  акс эттирувчи кўп қиррали когнитив-стилистик ҳосила мажмуавий механизм сифатида асосланган;
илк бор инглиз тилидаги бадиий матн материаллари мисолида илгари суриш воситаларини когнитив-стилистик таҳлил қилишнинг аттрактив (жозибадор), концептуал-мазмуний ва функционал хусусиятларини очиб беришга йўналтирилган  мажмуавий методикаси ишлаб чиқилган; 
яхлит ҳолда инглиз тилидаги бадиий матнда илгари суриш воситалари (лисоний девиациялар ва параллелизмлар)нинг шаклланиш ва амал қилишдаги ўзига хослигини, умумий ажратилганлик хусусиятини белгиловчи турли илгари суриш усул ва механизмларининг контекст билан боғлиқ стилистик белгилари аниқланган; 
илгари суришга матнда муайян мазмуннинг шаклланиши, ахборотнинг модификацияланган репрезентацияси ва адресатга коммуникатив-прагматик таъсир кўрсатишга йўналтирилган муҳим субъектив шартланган когнитив-стилистик механизм сифатида функционал юкланганлик жараёнининг лингвистик ва экстралингвистик жиҳатлари аниқланган; 
илгари суриш воситаларининг ташқи ўзига хос аттрактив (жозибадор), концептуал хусусиятлари ва функционал тавсифларининг ўзаро алоқадорлигини ифодаловчи когнитив-стилистик  имконияти асосланган;
бадиий асар сарлавҳасини когнитив-стилистик таҳлил қилишнинг концептуал-мазмуний структурадаги компонентларни ифодалашга хизмат қиладиган илгари суриш воситаларини аниқлаш ва тавсифлашга асосланган уч босқичли (матндан олдинги, матн ичидаги ва матндан кейинги босқичлардан иборат) мажмуавий модели илк марта ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
ОТ-Ф8-062 рақамли “Тил тараққиётининг деривацион қонуниятлари” номли фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3615-сонли маълумотномаси). Мазкур лойиҳани амалга оширишда замонавий тилшуносликнинг илмий билишга доир етакчи парадигмалари, сўзнинг бадиий матндаги лингвокогнитив таҳлили, когнитив стилистика ривожининг муҳим когнитив тамойиллари ҳақидаги назарий ва амалий қарашлардан фойдаланилган. Тадқиқот натижаларининг жорий этилиши турли тизимли тилларда лексик бирликларни янада чуқурроқ таҳлил қилишга, грамматик ва лексик-семантик воситаларнинг матндаги деривацион ўзига хосликларини аниқлаш, шунингдек, уларни қиёсий-типологик ёндашув асосида махсус ўрганишга хизмат қилган;
И-204-4-5 рақамли “Инглиз тили мутахассислик предметларидан ахборот-коммуникацион технологиялари асосида виртуал ресурслар яратиш ва ўқув жараёнига жорий этиш” номли инновацион лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3615-сонли маълумотномаси). Лойиҳа доирасида лингвистик таҳлилнинг инновацион методлари, замонавий стилистиканинг назарий ва амалий масалалари, матнда илгари суриш стратегиясини амалга оширишнинг ўзига хослиги ҳамда уни лингвокогнитив ёндашув асосида ўрганиш ҳақидаги назарий ва амалий маълумотлардан фойдаланилган. Натижада, тадқиқот материалларининг қўлланилиши замонавий тилшуносликнинг долзарб муаммолари ва таҳлил методларини батафсилроқ ўрганиш, инглиз тили назарияси асослари бўйича виртуал ресурслар (электрон дарсликлар, ўқув қўлланмалари, маъруза матнлари)нинг мазмунини бойитишга замин яратган; 
ИТД-1, А-1-209 рақамли “Маданиятлараро ва коммуникатив ёндашув  нигоҳида магистратура мутахассислиги бўйича назарий фанлардан инглиз тилида дарслик ва ўқув кўлланмалар яратиш ва ўзбекча-инглизча-русча лингвистик терминлар луғатини тузиш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3615-сонли маълумотномаси). Лойиҳада когнитив стилистиканинг назарий асосларини таҳлил қилиш ва тавсифлаш, илгари суриш стратегияси ва типологияси (лисоний девиациялар ва параллелизмлар), ментал жараёнлар ва билиш структураларининг матнда ифодаланиши бўйича тўпланган маълумотлар фаол ишлатилган. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши когнитив тилшунослик ва илгари суриш назариясининг муҳим муаммоларини чуқур ва атрофлича ўрганиш, матн лингвистикаси, когнитив лингвистика ва бадиий матн стилистикаси бўйича ўқув қўлланмаларининг мазмунини бойитиш имконини берган; 
ОТ-А1-018 рақамли ITD-1-07 “Тилшунослик асослари фанидан дарслик, ўқув-стилистик мажмуа ва уларнинг электрон нусхаларини яратиш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3615-сонли маълумотномаси). Лойиҳа доирасида стилистик воситаларнинг лингвокогнитив таҳлил методлари, лингвостилистиканинг назарий ва амалий аспектлари, замонавий лингвистиканинг устувор йўналишлари ривожи ўзига хосликлари ҳақидаги маълумотлар кенг қўлланилган. Тадқиқот натижаларининг қўлланилиши тилшунослик асослари бўйича дарсликлар ва ўқув-методик мажмуалар мазмунини тилшунослик фанининг замонавий босқичдаги асосий ривожланиш тенденция ва тамойиллари ҳақидаги маълумотлар билан бойитишга хизмат қилган; 
ОТ-А1 -018 рақамли “Ўзбек тили ва унинг таржимаси билан  боғлиқ  электрон ва банк-молия терминларининг кўп тилли луғатларини яратиш” номли амалий лойиҳада фойдаланилган (Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3615-сонли маълумотномаси). Бунда лексик бирликларни ўрганишнинг антропоцентрик ва фанлараро характери, уларни тизимли таҳлил қилиш ва тавсифлашнинг когнитив-стилистик аспекти ҳақидаги материаллардан самарали фойдаланилган. Диссертацион тадқиқот натижаларининг жорий этилиши лойиҳа доирасида тузилган кўп тилли луғатларнинг мазмунини бойитиш ва такомиллаштиришга хизмат қилган; 
А-1-61 рақамли “Кўриш имконияти чекланган талабалар учун тилшунослик фанлари бўйича аудиокитоб таъминотини яратиш” номли амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 23 сентябрдаги 89-03-3615-сонли маълумотномаси). Лойиҳа доирасида замонавий лингвистика ва матн стилистикаси, хусусан, когнитив стилистика ва илгари суриш назарияси тараққиёти (когнитив стилистика ривожининг асосий омиллари, матнда илгари суриш воситалари ва типлари, уларнинг ментал жараёнлар ҳамда билиш структуралари)нинг ўзига хослиги ҳақидаги алоҳида назарий хулосалар ва амалий тавсиялар самарали қўлланилган. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши замонавий тилшуносликнинг устувор тенденциялари, йўналишлари ва ривожланиш тамойилларига мувофиқ аудиокитоблар мазмуни такомиллашгани ва бойиганлигидан далолат беради; 
диссертацион тадқиқот материаллари ва натижаларидан Project Tempus 544161-TEMPUS-1-2013-1-UK-TEMPUS-JPCR Aston University “Developing the Teaching of European Languages: Modernising Language Teaching through the development of blended Masters Programmes” (National Erasmus+ Office – Uzbekistan Per. 2019 йил 28 декабрдаги NEO – 192 рақамли  маълумотномаси) лойиҳасини амалга оширишда, хусусан, English Language Improvement, Foreign Language Teaching Methodology ўқув моделларини ишлаб чиқиш жараёнида, лингвистик ОТМ томонидан магистрлар учун дастурларни жорий қилишда фойдаланилган. Тадқиқот материаллари ва натижаларининг қўлланилиши илгари суриш воситаларини лисоний инновациялар генераторлари сифатида кенгроқ тавсифлашни таъминлаган ва шу орқали ОТМда инглиз тилига касбий-йўналтирилган таълим жараёнини модернизациялаш ва такомиллаштиришга замин яратган;
диссертацион тадқиқот натижалари ва инглиз тилидаги бадиий асарларнинг стилистик ўзига хосликларини таҳлил қилиш бўйича амалий таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «O‘zbekiston» телеканалида «Ассалом, Ўзбекистон!» ва «Тилга эътибор» телекўрсатувларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «O‘zbekiston teleradiokanali» давлат унитар корхонасининг 2019 йил 8 октябрдаги 02-13-2479-сонли маълумотномаси). Диссертацион тадқиқот илмий натижаларининг жорий қилиниши телекўрсатувлар сценарийсининг самарали ёзилишига ва уларнинг умумилмий, маънавий-маърифий мазмун билан бойитилишига замин яратган.