Турғунов Ойбек Каримовичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистонда сайлов тизимининг институционал (ҳуқуқий) асосларини такомиллаштириш”, 12.00.02 – Конституциявий ҳуқуқ. Маъмурий ҳуқуқ. Молия ва божхона ҳуқуқи (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.3.DSc/Yu31.
Илмий маслаҳатчи: Ахмедов Даврон Қуванович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси Ҳарбий-техник институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси Ҳарбий-техник институти, DSc.32/30.12.2019.Yu.74.01.
Расмий оппонентлар: Хусанов Озод Тиллабоевич, юридик фанлар доктори, профессор;  Маматов Худоёр Тешаевич, юридик фанлар доктори, профессор; Селиманова Светлана Михайловна, юридик фанлар доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат юридик университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистонда демократик сайлов тизимининг шаклланиши, унинг институционаллашуви ва қонунчилик асосларини такомиллаштиришга оид назарий ва конституциявий-ҳуқуқий масалалар бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборатдир. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
амалга оширилаётган сиёсий-ҳуқуқий ислоҳотлар доирасида жойларда вакиллик органларининг роли ва аҳамиятини ошириш мақсадида Тошкент шаҳри таркибидаги туманларда вакиллик органлари – маҳаллий Кенгашлар институтини жорий этишга оид конституциявий-ҳуқуқий механизмларини белгилаш зарурати ва самарадорлиги исботланган;
парламент юқори палатаси шаклланиши тартибининг қонуности ҳужжатлари билан тартибга солиниши мақсадга мувофиқ эмаслиги, уни биринчи навбатда конституциявий нормалар билан, шунингдек, Сайлов кодексида тўғридан-тўғри ишлайдиган нормалар орқали тартибга солиш тўғрисидаги тавсиялар асослантирилган;
маҳаллий Кенгашлар – вакиллик институтларини шакллантиришда депутатликка номзодлар кўрсатиш ҳуқуқига фақат сиёсий партиялар эга эканлиги тўғрисидаги нормаларнинг Сайлов кодексида белгиланиши зарурати асосланган; 
Марказий сайлов комиссияси аъзоси номзодларига талабларни кучайтириш, уларнинг маълумоти, сиёсий партияларга мансуб эмаслиги, шахсий фазилатлари, тажриба ва малакаси, шунингдек, сайлов қонунчилигини ўзлаштириш даражаси, ташкилотчилик қобилияти каби сифатларнига эга бўлиши зарурлиги Сайлов кодексида мустаҳкамланиши лозимлиги асослантирилган;
сайлов қонунчилигидаги сайлов куни овоз бериш вақти 6.00дан бошланиши ўрнига, соат 8.00 дан бошланади ва соат 20.00 гача ўтказилади, деган янги қоида киритилиши юзасидан таклиф киритилган;
сайлов тизимига янгича таъриф берилиб, аввалги тушунчалар кенгайтирилган, сайлов тизимига замонавий ахборот-технологиялари жорий этилишининг сиёсий-ҳуқуқий ва иқтисодий афзалликлари кўрсатиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Ўзбекистонда сайлов тизимининг институционал (ҳуқуқий) асосларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
Ўзбекистонда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар доирасида жойларда вакиллик органларининг роли ва аҳамиятини ошириш, сайлов қонунчилиги асосида Тошкент шаҳри таркибидаги туманларда ҳам туман Кенгашини шакллантириш ва уларга тегишли ваколатлар берилишига оид таклифлари “Тошкент шаҳар халқ депутатлари туман Кенгашларига сайлов тўғрисида”ги Ўзбекистон Республикасининг ЎРҚ-439-сон Қонунининг 1- ва 6-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2017 йил 22 сентябрдаги 06/2–02-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлар пойтахт туманларида сайловлар орқали вакиллик органлари институтини вужудга келтиришга оид конституциявий-ҳуқуқий механизмларнинг белгиланишига хизмат қилган;
Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати, яъни олий ҳудудий вакиллик ва қонунчилик органини шакллантириш масалалари Марказий сайлов комиссияси қарори билан тасдиқланган Низом билан тартибга солиниши мақсадга мувофиқ эмаслиги боис мазкур Низомдаги асосий қоидалар камида қонун ёки конституциявий қонуннинг тегишли нормаларида мустаҳкамланиши лозимлиги асосланган, шунингдек,  аввал амалда бўлган “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисига сайлов тўғрисида”ги қонуннинг 55-моддасидаги ҳаволаки норма ўрнига сайловга оид ягона ҳужжат – Сайлов кодексида лий Мажлиснинг ҳар икки палатасини шакллантиришга оид қоидалар батафсил ифодаланиши лозимлиги ҳақидаги таклифлар Сайлов кодексининг Сенатни шакллантириш тартиби деб номланган 14-бобидаги 75–87-моддаларда ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 17 февралдаги 05/1-04-17А-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлар парламент юқори палатаси шаклланиши тартибларининг Сайлов кодексида белгиланишига хизмат қилган;
Халқ депутатлари туман ва шаҳар Кенгашларига сайловларда депутатликка номзодлар кўрсатиш ҳуқуқига фақат сиёсий партиялар эга бўлиши керак деган нормани мустаҳкамлашга оид таклиф Сайлов кодексининг “Маҳаллий Кенгашлар депутатлигига номзодлар кўрсатиш тартиби” деб номланган 91-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 17 февралдаги 05/1-04-17А-сон маълумотномаси). Ушбу қоидаларнинг жорий этилиши аввал амалда бўлган қонунда акс этган Халқ депутатлари туман, шаҳар Кенгашига сайлов ўтказувчи туман, шаҳар ва округ сайлов комиссияларининг аъзолари, шунингдек, участка сайлов комиссияларининг аъзолари фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари тавсиясига биноан тасдиқланиши (16-модда) ҳамда бир пайтнинг ўзида ҳам сайлов комиссияларига, ҳам депутатликка номзод кўрсатилишига оид норма (20-модда) бўйича келиб чиқаётган муаммоларнинг ечимига хизмат қилган;
Ўзбекистон Республикаси Марказий сайлов комиссияси аъзосига кўрсатилаётган номзодларга қўйиладиган талабларга қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш бўйича тадқиқотчи томонидан билдирилган, яъни, уларнинг маълумоти, сиёсий партияларга мансуб эмаслиги, шахсий фазилатлари, тажриба ва малакаси, хусусан, сайлов қонунчилигининг маъно-моҳиятини ўзлаштирганлик даражаси, сайлов ўтказишга доир ташкилотчилик қобилияти каби бир қатор сифатларни сайлов комиссияси аъзолигига кўйиладиган талаблар қаторида алоҳида нормаларда мустаҳкамланиши лозимлиги асосланган. Мазкур фикр ва тавсиялар Сайлов кодексининг “Марказий сайлов комиссиясига аъзолик” деб номланган 13-моддасида акс этган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 4 мартдаги 05/1-07-23А-сон маълумотномаси). Ушбу таклифларнинг инобатга олиниши Марказий сайлов комиссияси аъзоларини танлаш ҳуқуқлари ва субъектлар доирасини кенгайтирган ва аниқлаштирган;
Сайловга оид қонунларда «“Овоз бериш вақти ва жойи»”га оид қоидаларни шарт-шароитларни ҳисобга олиб, “Овоз бериш сайлов куни соат 8.00 дан соат 20.00 гача ўтказилади” деган қоида билан алмаштириш бўйича асосланган таклиф Сайлов кодексининг 51-моддасида ўз аксини топган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2020 йил 4 мартдаги 05/1-07-23А-сон маълумотномаси). Ушбу ўзгариш сайловчилар ва сайлов комиссияси иши самарадорлигини ошириш ва қулайлик яратишга хизмат қилган;
“Сайлов тизими” ва “Сиёсий ҳуқуқлар”га доир концептуал таклифлардан “юриспруденция” йўналиши талабалари учун “Конституциявий ҳуқуқ” дарслиги ишлаб чиқишда фойдаланилганлиги (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлиги Мувофиқлаштирувчи кенгашининг 2019 й., 654-227 рақамли гувоҳномаси, Ўзбекистон Республикаси Миллий гвардияси Ҳарбий-техник институтининг 2020 йил 25 мартдаги 27-сон маълумотномаси) ушбу мутахассислик бўйича таълим олаётган бакалавр, магистрантлар, шунингдек, Ўзбекистондаги сайлов жараёни субъектларининг ҳуқуқий билим, ўқув ва илмий кўникмаларининг шаклланиши ва ривожланишига хизмат қилган;
“Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари тизими ва уларнинг конституциявий-ҳуқуқий асослари”, “Маҳаллий вакиллик органларини шакллантириш тартиби ва принциплари”, “Халқ депутатлари вилоят, туман, ва шаҳар Кенгашлари депутатларининг ҳуқуқий мақоми”га доир концептуал ғоя ва таклифлардан “Давлат бошқаруви” йўналиши тингловчилари учун “Маҳаллий бошқарув” дарслигини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта-махсус таълим вазирлигининг 2017 йил, 67-401 рақамли гувоҳномаси, Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Давлат бошқаруви академиясининг 2020 йил 12 майдаги 03/346-сон маълумотномаси). Натижада, ушбу мутахассислик бўйича таълим олаётган магистрантлар, шунингдек, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари хизматчиларининг ҳуқуқий билим ва амалий кўникмаларини янада оширишга хизмат қилган.