Собирова Лайло Бахромовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Бошланғич синф ўқувчилари қадди қоматининг бузилишини олдини олишда махсус жисмоний машқлар мажмуидан фойдаланиш самарадорлиги”, 13.00.04 – Жисмоний тарбия ва спорт машғулотлари назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.4.PhD/Ped463.
Илмий раҳбар: Рахматова Дилноза Нигбоевна, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, DSс.03/30.12.2019.Ped.28.01.
Расмий оппонентлар: Нуриллаева Наргиза Мухтархановна, тиббиёт фанлари доктори, доцент; Рахимов Владимир Шавкатович, педагогика фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бошланғич синф ўқувчиларининг қадди-қомат бузилишини олдини олишда махсус жисмоний машқлар мажмуи хусусиятларини назарий ва амалий жихатдан асослаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
умуртқа поғонаси фронтал ва сагиттал қийшайиши мавжуд 7-8 ёшдаги болалар учун буюмлар ва буюмларсиз бажариладиган махсус машқлар мажмуаси (умуртқа эгриликларини бартараф этишга ижобий таъсир кўрсатувчи махсус жисмоний машқлар) ва унинг оптимал меъёрларини табақалаштириш асосида такомиллаштирилган;
умуртқа поғонаси фронтал ва сагиттал қийшайиши мавжуд 9-10 ёшдаги болалар учун буюмлар ва буюмларсиз яккаликда ҳамда жуфтликда бажариладиган махсус машқлар мажмуаси ташкил этиш ва амалга ошириш (ташкилий методик) меъзонлари бўйича такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқувчиларини қадди-қомат бузилиш даражалари бўйича ёш даражасига табақалаш асосида буюмлар ва буюмларсиз яккаликда, жуфтликда, мутахассис ёрдамида бажариладиган махсус машқлар мажмуасини фойдаланишни қиёслаш асосида индивидуал механизми такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқувчиларини қадди-қомати бузилиш даражалари келиб чиқиш сабаблари илмий асосланган ҳамда умуртқа поғонасини қийшайишини олидини олиш юзасидан илмий ва амалий тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Бошланғич синф ўқувчиларининг жисмоний тарбия машғулотларида қадди-қомат бузилишини олдини олиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
бошланғич синф ўқувчиларини қадди-қомат бузилиш даражалари бўйича ёш даражасига табақалаш асосида буюмлар ва буюмларсиз яккаликда, жуфтликда, мутахассис ёрдамида бажариладиган махсус машқлар мажмуасини фойдаланиш бўйича таклифлар асосида “Мактабгача ва бошланғич таълимда жисмоний тарбия назарияси ва услубияти” номли ўқув қўлланма ишлаб чиқилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 4-октябрдаги 892-сон буйруғи, 892-006 рақамли гувоҳнома). Натижада умуртқа поғонасидаги қийшайиш сабаблари бўйича махсус машқлар мажмуасидан самарадорлиги 16-18 % га яхшиланган;
умуртқа поғонаси фронтал ва сагиттал қийшайиши мавжуд 7-8 ёшдаги болалар учун буюмлар ва буюмларсиз мутахассис билан бажариладиган махсус машқлар мажмуаси (умуртқа эгриликларини бартараф этишга ижобий таъсир кўрсатувчи махсус жисмоний машқлар) ва оптимал меъёрлари (сони, вақти, хажми) асосида “Мактабгача ва бошланғич таълимда жисмоний тарбия назарияси ва услубияти” номли ўқув қўлланма нашр қилинган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2019 йил 4-октябрдаги 892-сонли буйруғига асосан 892-006 рақамли гувоҳнома). Натижада 7 ёшда буюмлар ва буюмларсиз мутахассис ёрдамида бажариладиган махсус машқлардан фойдаланиш орқали фронтал бузилиши бор ўқувчилардан 4 нафари, сагиттал бузилиш бор ўқувчилардан эса 2 нафари соғлом гурухга ўтказилди, умумий хисобда 50%га яхшиланишига эришилган;
умуртқа поғонаси фронтал ва сагиттал қийшайиши мавжуд 9-10 ёшдаги болалар учун буюмлар ва буюмларсиз яккаликда ҳамда жуфтликда бажариладиган махсус машқлар мажмуаси (умуртқа эгриликларини бартараф этишга ижобий таъсир кўрсатувчи махсус жисмоний машқлар) ва унининг оптимал меъёрлари (сони, вақти, ҳажми) 163-умумтаълим мактаб бошланғич синф ўқувчилари машғулот жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Жисмоний тарбия ва спорт вазирлигининг 2019 йил 23 декабрдаги 02-07-08-5415 сон маълумотномаси). Натижада 9 ёшли ўқувчилар махсус машқлардан фойдаланиш орқали 6 нафар ўқувчи соғлом гуруҳга ўтказилган бўлиб, 42,8% ни, 10 ёшли ўқувчилар махсус машқлардан фойдаланиш орқали II-даражали асорати бор 2 нафар ўқувчи I-даражали асорати бор гуруҳга, I-гуруҳ асорти бор гуруҳдан 4 нафар ўқувчи эса соғлом гурухга ўтказилди,  умумий хисобда 40% га яхшиланишига эришилган;
бошланғич синф ўқувчиларини қадди-қомат бузилиш даражалари келиб чиқиш сабаблари ҳамда умуртқа поғонасини қийшайишини олидини олиш бўйича таклиф ва тавсиялар Тошкент шахар 4-сонли сколиозга ихтисослаштирилган мактаб интернатининг ўқув машғулотлари жараёнига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Жисмоний тарбия ва спорт вазирлигининг 2019 йил 23 декабрдаги 02-07-08-5415-сон маълумотномаси). Натижада бошланғич синф ўқувчилари махсус машқлардан фойдаланиш орқали 24 нафар ўқувчи соғлом гурухга ўтказилган бўлиб, бошланғич синф ўқувчилар қадди-қомат ўзгариши умумий ҳисобда 44,4% га яхшиланишига эришилган.