Ochilov Abdurahim Abdurasulovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Og‘ir neftlarning yuqori turg‘un suv neftli emul`siyalarini parchalashda qo‘llaniladigan deemul`gatorlar kompozisiyasini ishlab chiqish», 02.00.11 – Kolloid va membrana kimyosi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.2.PhD/T632.
Ilmiy rahbar: Abduraximov Saidakbar Abduraxmonovich, texnika fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro muhandislik-texnologiya instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasalar nomi, IK raqami: Umumiy va noorganik kimyo instituti, DSc.02/30.12.2019.K/T.35.01.
Rasmiy opponentlar: Axmedov Ulug‘ Karimovich, kimyo fanlari doktori, professor; Akramov Baxshilla Shafievich, texnika fanlari nomzodi, professor.
Etakchi tashkilot: Namangan muhandislik-texnologiya instituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatiga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: og‘ir neftlarning yuqori turg‘un suv neftli va neft` shlamli emul`siyalarni (SNE va NShE) parchalashda qo‘llaniladigan deemul`gatorlar kompozisiyasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
mahalliy og‘ir neftlarning yuqori turg‘un SNE va NShElarning kimyoviy tarkibi va kolloid-kimyoviy xossalari aniqlangan;
mahalliy og‘ir neftlarning yuqori turg‘un SNE va NShElarini parchalash uchun sul`firlangan noionogen deemul`gatorlar ishlab chiqilgan;
yog‘-moy sanoatining chiqindilari va ikkilamchi xomashyolari asosida suv globulalari himoya qobig‘idagi mexanik aralashmalarning ho‘llovchilari hamda yuvuvchi vositalari ishlab chiqilgan;
ishlab chiqilgan deemul`gatorlar kompozisiyalarini qo‘llab, yuqori turg‘un SNE va NShE suvsizlantirish va tuzsizlantirish jarayonining asosiy qonuniyatlari va mexanizmlari aniqlangan;
gaz kondensati og‘ir neftlarning SNE va NShE qovushqoqligini pasaytiruvchi mahalliy arzon uglevodorodli erituvchi ekanligi aniqlangan;
ilk bor og‘ir neftlarning yuqori turg‘un SNE va NShE parchalashda ishlab chiqilgan deemulgatorlar va taklif etilayotgan ho‘llovchi birgalikda qo‘llanilganda sinergetik effekt aniqlangan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Ishlab chiqilgan deemul`gator kompozisiyalarini qo‘llab og‘ir neftlarning yuqori barqaror SNE va NShElarini parchalashda olingan ilmiy natijalar asosida:
ishlab chiqilgan deemul`gator kompozisiyalarini qo‘llab NShE parchalash texnologiyasi “Gazli NGQChB”da amaliyotga joriy etilgan (“O‘zbekneftgaz” AJning 2020 yil 14 fevraldagi
03-17-5/14-son ma’lumotnomasi). Natijada qazib olinayotgan neftlarning tannarxini pasaytirish va neftni tayyorlash qurilmasining rentabilligini oshirish imkonini bergan;
barqaror gazkondensatini qovushqoqligini pasaytiruvchisi sifatida qo‘llash bilan neft` shlamlarida hosil bo‘lgan yuqori turg‘un SNElarni deemul`girlash texnologiyasi “Gazli NGQChB”da amaliyotga joriy qilingan (“O‘zbekneftgaz” AJning 2020 yil 14 fevraldagi 03-17-5/14-son ma’lumotnomasi). Natijada SNE qovushqoqligini 20 0S haroratda 2,0–2,4 martaga pasaytirish imkonini bergan;
og‘ir neftlardan hosil bo‘lgan SNE va NShElarni parchalash uchun deemul`gatorlarning kompozisiyasini olish texnologiyasi “Jarqo‘rg‘onneft” AJda amaliyotga joriy etilgan (“O‘zbekneftgaz” AJning 2020 yil 14 fevraldagi 03-17-5/14-son ma’lumotnomasi). Natijada neftshlamli SNEdan olingan tovar neftning tannarxi va uglevodorodlarning atrof-muhitga yo‘qolishlarini kamaytirish imkonini bergan.
