Рахматова Меҳринисо Мусиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.  Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри(илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Инглиз, ўзбек ва тожик миллий маданиятида «гўзаллик» концептининг лисоний хусусиятлари», 10.00.06–Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/Fil161.
Илмий раҳбар: Маматов Абди Эшанкулович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат университети, PhD.31.05.2019. Fil.72.03.
Расмий оппонентлар: Абузалова Меҳринисо Қодировна, филология фанлари доктори; Аҳмедов Ойбек Сапарбоевич, филология фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: «гўзаллик» концептининг инглиз, ўзбек ва тожик тилларидаги миллий-маданий  ҳамда лисоний хусусиятларининг муштарак ва фарқли жиҳатларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инглиз, ўзбек ва тожик тиллари мақолларида акс этган “гўзаллик” концепти  доирасида  гўзаллик прототип маъноларининг ботиний гўзаллик, зоҳирий гўзаллик,  муҳит, ҳодиса, предмет гўзалликлари   каби аксиологик хусусиятлари асосланган; 
 чоғиштирилаётган  тилларда “гўзаллик” концептига оид лексема ва фраземаларнинг пайдо бўлиши ва ўзгариши жараёнларида миллий қадриятлар таъсирининг сўз ясалишидаги деривацион жиҳати далилланган; 
инглиз, ўзбек ва тожик миллий маданиядагида гўзаллик, улуғворлик, муҳташамлик каби эстетик қадриятларнинг образли  жиҳати “гўзаллик” лексик-семантик майдонини вужудга келтириши асосланган;
“гўзаллик” концептининг тилда воқеланишида ҳар учала халқнинг этник хусусиятига хос табиат ҳодисалари, зоонимлар, ўсимликлар дунёси антропонимлар, таом номлари,  диний антропонимлар, историзмлар, услубий хос  сўзлар ва  ижтимоий мавзуларга  оид лисоний бирликларнинг универсал  ҳамда  миллий-маданий хусусиятларининг концептуал изоморфик (муштарак)  ва  алломорфик (фарқли)  жиҳатлари исботланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Инглиз, ўзбек ва тожик миллий маданиятида «гўзаллик» концептининг лисоний хусусиятлари асосида:
инглиз, ўзбек ва тожик миллий маданиядагида гўзаллик, улуғворлик, муҳташамлик каби эстетик қадриятларнинг образли  жиҳати “гўзаллик” лексик-семантик майдонини вужудга келтириши билан боғлиқ хулосалардан Ф-1-06 рақамли «Истиқлол даври ўзбек адабиётида Шарқу Ғарб адабий анъаналари синтези» мавзуидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус  таълим вазирлигининг 2018 йил 17 сентябрдаги 89-03-3357-сон маълумотномаси). Натижада шарқу ғарб филологик анъаналарининг бир-бирига таъсири ва муштараклигини асослаш бўйича хулосалар чиқариш имконини яратган;
чоғиштирилаётган  тилларда “гўзаллик” концептига оид лексема ва фраземаларнинг пайдо бўлиши ва ўзгариши жараёнларида миллий қадриятлар таъсирининг сўз ясалишидаги деривацион жиҳати  тил эволюциясининг муҳим миллий-маданий фактори сифатида эксплицит ва имплицит намоён бўлиши билан боғлиқ хулосалардан ОТ-Ф8-062-рақамли «Тил тараққиётининг деривацион қонуниятлари» мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус  таълим вазирлигининг 2019 йил 1 январдаги 89-03-35-сон маълумотномаси). Натижада таҳлилга тортилган тиллардаги «гўзаллик» концептига оид лексема, фраземаларнинг пайдо бўлиши ва ўзгариш жараёнларида миллий қадриятлар ҳамда маданиятлар таъсирининг сўз ясалишидаги ўзига хос деривацион хусусиятлари борасида берилган таклифлар лойиҳа ишини бажаришга хизмат қилган;
инглиз, ўзбек ва тожик тилларининг этник хусусиятларига хос табиат ҳодисалари, зоонимлар, ўсимликлар дунёси антропонимлар,  таом  номлари,  диний антропонимлар, историзмлар,  услубий хос  сўзлар ва  ижтимоий мавзуларга  оид лисоний бирликлари миллий маданиятларнинг ўзаро  таъсири натижаси эканлигига оид  хулосалардан 5120100 – Филология ва тилларни ўқитиш (роман-герман филологияси) бакалавриат таълим йўналиши учун мўлжалланган «Independent Study Skills» номли ўқув қўлланмада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус  таълим вазирлигининг 2019 йил 7 октябрдаги 89-03-3774-сон маълумотномаси). Натижада «гўзаллик» концептига доир лексик, фразеологик бирликлар ҳамда мақоллар таҳлиллари асосидаги хулосалар ўқув қўлланмани мазмун жиҳатдан бойитишга хизмат қилган;
инглиз, ўзбек ва тожик тиллари мақолларида акс этган “гўзаллик” концепти  доирасида  гўзаллик прототип маъноларининг ботиний гўзаллик, зоҳирий гўзаллик, муҳит, ҳодиса, предмет гўзалликлари   каби аксиологик хусусиятлари  билан боғлиқ хулосалардан 50-05/89 рақамли «Таблиғи мероси фарҳанги тоҷикони вилояти Сурхондарё бар асоси омили ҳамбастагӣ ва таҳаммулпазирии байни миллатҳо» мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Ӯзбекистон Республикаси тожик миллий маданий марказининг 2019 йил 21 октябрдаги 01-75-сон маълумотномаси). Натижада ҳар учала тил лисоний тасвиридаги «гӯзаллик»нинг миллий маданий хусусиятлари таҳлиллари лойиҳанинг назарий маълумотлар билан бойишига хизмат қилган;
инглиз, ўзбек ва тожик лисоний тасвирида  борлиқ гўзаллигининг эстетик қадриятларини аниқлаш орқали «гўзаллик» концептининг миллий-маданий ва  маънавий хусусиятларига доир хулосалардан «Ўзбекистон» телерадиоканали «Бедорлик» дастури сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2018 йил 14 декабрдаги O`z\R-1-225-сон маълумотномаси). Натижада инглиз, ўзбек ва тожик тилларидаги «гўзаллик»ни англатувчи эстетик баҳонинг лисоний ифодаланиши бўйича берилган маълумотлар эшиттиришнинг фактик маълумотлар билан бойиши учун замин яратган.