Каримов Фарход Исомиддиновичнинг

докторлик диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

    I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Фарғона водийсининг бир уруғпаллали геофитлари», 03.00.05–Ботаника (биология фанлари).

Талабгорнинг илмий ва илмий-педагогик фаолият олиб боришга лаёқати бўйича тест синовидан ўтгани ҳақида маълумот: /гувоҳнома LA № 0001878/.

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: 30.09.2014/В2014.3-4.В55.

Илмий маслаҳатчи: Тожибаев Комилжон Шаробитдинович, биология фанлари доктори.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимлик ва ҳайвонот олами генофонди институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўсимлик ва ҳайвонот олами генофонди институти, Ўзбекистон Миллий университети, Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институти, 16.07.2013.В.15.01.

Расмий оппенентлар: Печеницын Владимир Петрович, биология фанлари доктори, профессор; Юлдашев Акрамжон Султанмурадович, биология фанлари доктори, профессор; Белолипов Игорь Владимирович, биология фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот номи: Фарғона давлат университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

  II. Тадқиқотнинг мақсади бир уруғпаллали геофитларнинг таксономик таркибини аниқлаш, маълумотларнинг электрон базаси ва тирик коллекциясини яратишдан иборат.

    III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

Фарғона водийси флорасидаги бир уруғпаллали геофитларининг 210 тур, 25 туркум ва 9 оиладан иборат бўлган замонавий конспекти тузилган;

илк бор 2 янги  тур (Allium tatyanae F.O. Khass. & F. Karim.ва Iris austrotschatkalica Tojibaev, F. Karim. & Turgunov) топилган ва тавсифланган;

илк бор 7 турдаги бир уруғпаллали геофитлар (Allium lutescens Vved., A.filidentiforme Vved., A. petraeum Kar. & Kir., A. viridiflorum Pobed., Eremurus altaicus(Pall.) Steven, Iris alberti Regel, Orchis salina Turcz.) Ўзбекистон флораси ҳамда Чотқол, Фарғона, Қурама тоғ тизмалари ва Мўғултоғ учун янги ўсимлик турлари аниқланган;

геофитларнинг Фарғона водийси тоғ тизмалари, ботаник-географик районлари ва флороценотипларинг ўзига хослик даражаси аниқланган;

Фарғона водийси флорасидаги бир уруғпаллали геофит ҳаётий шаклининг турли гуруҳчалари ўртасидаги нисбатлари асосида “пиёзбош” ҳаётий шаклининг устунлик қилиши аниқланган;

Фарғона водийси геофитларининг эндемизм кўрсаткичи барча геофитларнинг 22% дан кўпроғини ташкил қилиши аниқланган.

    IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Фарғона водийси флорасидаги бир уруғпаллали геофитларни тадқиқ қилиш доирасида олинган натижалар асосида:

Фарғона водийси бир уруғпаллали геофитларига мансуб 1201 гербарий намуналари асосидаги маълумотлар базаси Биохилмахиллик бўйича маълумотларнинг глобал тизимига жорий этилган (Global Biodiversity Information Facility www.gbif.org, 2016 йил 4 февралдаги гувоҳномаси). Бу Ўрта Осиё ҳудудидан биринчи маротаба жорий этилган маълумотлар тизими бўлиб, GBIF портали орқали дунёдаги етакчи марказлар билан илмий алоқа воситаси сифатида хизмат қилади;

ўсимлик дунёси объектларининг давлат кадастрини юритишда фойдаланиш учун Фарғона водийси бир уруғпаллали геофитларнинг конспекти, ГАТ технологияси ёрдамида яратилган хариталар билан мустаҳкамланган маълумотларнинг электрон базаси тақдим этилган (Давгеодезкадастр қўмитасининг 2015 йил 21 августдаги 02-03-3751-сон маълумотномаси). Бу водий флорасининг давлат кадастрини тузиш ва мониторингини ташкил қилишда бирламчи асос сифатида хизмат қилади;

Фарғона водийсида муҳофаза этиладиган ҳудудларни режалаштиришнинг илмий асослари сифатида фойдаланиш учун Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитасига жорий этилган (Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг 2015 йил 30 октябрдаги ОЭ-02/10-4906-сон маълумотномаси). Маълумотлар камёб ва йўқолиб бораётган турлар таркиби, тарқалиши ва уларни муҳофаза этишнинг самарали чора-тадбирларини ишлаб чиқиш учун фойдаланилмоқда.