Bazarova Sayyora Abdubasitovnaning

doktorlik dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

    I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri: «Endoteliy faoliyati va immunitet ko‘rsatkichlarini o‘zaro ta’sirini o‘rganish asosida bronxial astma davosini takomillashtirish», 14.00.05 – ichki kasalliklar (tibbiyot fanlari)

Talabgorning ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib borishga layoqati bo‘yicha test sinovidan o‘tgani haqida ma’lumot: /katta ilmiy xodim-izlanuvchi/.

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: 31.03.2016/B2016.1.Tib22.

Ilmiy maslahatchining F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Alyavi Anis Lyutfullaevich, tibbiyot fanlari doktori, professor.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Respublika ixtisoslashtirilgan terapiya va tibbiy reabilitatsiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Toshkent tibbiyot akademiyasi huzuridagi, 16.07.2013.Tib.17.02.

Rasmiy opponentlarning F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Garib Viktoriya Firuzovna, tibbiyot fanlari doktori, professor; Romanov Vladimir Viktorovich, tibbiyot fanlari doktori, professor; Xamraev Abror Asrorovich,  tibbiyot fanlari doktori.

Etakchi tashkilot nomi: «Leading International VisionHospital» klinikasi (Turkiya).

Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.

    II. Tadqiqotning maqsadi. Bronxial astmaning klinik kechishiga endoteliy tizimi holatini, bir qator immunologik ko‘rsatkichlar va nospesifik immunitet omillarining ta’sirini hamda ularning o‘zaro bog‘liqligini  umumlashtirgan holda baholab, kasallikning patogenetik davosini farmakologik takomillashtirishdan iborat.   

    III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: BA kasalligida azot oksidi tizimi nitratsintaza fermentining faolligi, azot oksidi turg‘un metabolitlari va substrat (L-arginin) miqdori o‘zgarishlarining chuqurligi baholanib, kasallikda ushbu ko‘rsatkichlar muvozanati o‘zgarish darajasining kasallik davomiyligi hamda klinik simptomlarning og‘irligiga bog‘liqligi ko‘rsatilgan;

BAda azot oksidi tizimidagi o‘zgarishlar bilan immun tizim ko‘rsatkichlaridagi buzilishlarning ifodalanganlik darajasi isbotlangan hamda ushbu o‘zgarishlarning o‘zaro va ayrim klinik-instrumental  ko‘rsatkichlar bilan bog‘liqligi aniqlangan;

uzoq vaqt davom etgan kasallik anamnezi hamda tashqi nafas funksiyasi ko‘rsatkichlaridagi obstruktiv o‘zgarishlarning endoteliy tizimidagi buzilishlarning rivojlanishi va avj olishining prognostik mezonlari sifatida qo‘llanilish imkoniyatlari isbotlab berilgan; 

kasallik klinik kechishida, obstruktiv ko‘rsatgichlarni avj olishi va zo‘rayishida  L-arginin miqdorining kamayishi  patogenetik mexanizmlari ko‘rsatib berilgan;

BAga chalingan bemorlarda patogenetik davoga qo‘shimcha sifatida azot oksidi donatori bo‘lmish L-argininni qo‘llash, patogenetik davo samaradorligini oshirishi isbotlangan.

    IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

BAga chalingan bemorlarda kasallik klinik kechishi va asoratlarini prognoz qilish maqsadida an’anaviy klinik-biokimyoviy, funksional  tekshirishuv usullari bilan birgalikda azot oksidi tizimi ko‘rsatkichlarini (azot oksidi turg‘un metabolitlarini qondagi va chiqarilayotgan nafas kondensatidagi, L-argininni qondagi miqdori) aniqlash hamda ular asosida BA patogenetik davosini endotelial tizim ko‘rsatkichlarini tiklash orqali takomillashtirish yuzasidan olingan natijalar sog‘liqni saqlash amaliyotiga, jumladan, 5-shahar klinik shifoxonasi 2-terapiya bo‘limiga, “Oq tosh” mas’uliyati cheklangan jamiyat-sanatoriy amaliyotiga tatbiq etilgan (Sog‘liqni saqlash vazirligining 2015 yil 24 noyabrdagi 83/15-son ma’lumotnomasi). Bunda BAga chalingan bemorlar tashqi nafas faoliyati ko‘rsatgichlari 22 foizga yaxshilanishi, hamda qayta gospitalizatsiyalar sonini 1,2 martagacha kamayishi imkonini beradi.