Шарафутдинова Лейла Полатовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Шимолий Устюрт юра даври ётқизиқларининг литологик-фациал хусусиятлари ҳамда нефтгазлилик истиқболлари», 04.00.07–Нефть ва газ конлари геологияси, уларни қидириш ва разведка қилиш (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/GM50.
Илмий раҳбар: Абдуллаев Ғайбулла Сайфуллаевич, геология-минералогия фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти, Ўзбекистон нефть-газ саноати илмий-тадқиқот ва лойиҳалаш институти, Тошкент давлат техника университети, Россия давлат нефть ва газ университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.27.06.2017.GM/Т.41.01.
Расмий оппонентлар: Хусанов Султанбой Тўхтаевич, геология-минералогия фанлари доктори, профессор; Зорина Ольга Алексеевна, геология-минералогия фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Миллий университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: шимолий Устюрт юра ётқизиқлари чўкиндиларининг тўпланиш фациал-палеогеографик шароитларини тиклаш, уларнинг моддий комплекс таркибини ҳамда литологик тутқичларнинг тарқалиш қонуниятларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
шимoлий Устюртдaги юрa ётқизиқларининг литoлогик-стрaтигрaфик вa минерaлoгик-петрoгрaфик мoдели геoфизик мaтериaллaрни ишoнчли тaлқин қилишдa фойдаланиш учун аниқланган;
ҳудудда юра терриген жинслариини ажратиш, ўзаро таққослаш ҳамда фациал тегишлилигини аниқлаш учун уларнинг генетик типизацияси ва минерал ассоциациялари ишлаб чиқилган;
илк бор шимoлий Устюрт юра терриген жинсларини Рухин ва Пассеги генетик диаграммалари усули бўйича, минералогик таркибини, структура-текстура белгиларини ҳамда Муромцев усули бўйича каротаж эгри чизиқларининг ўзгаришини ҳисобга олган ҳолда комплекс аниқлаш асосида фациал келиб чиқиши тикланган;
шимoлий Устюрт юрa ётқизиқларининг чўкинди тўпланиш шароитларини, нефть ва газ конларини регионал башоратлаш учун фациал-палеогеографик бирликларни ажратиш билан биргаликда, босқичма-босқич алмашиниш қонуниятлари аниқланган;
шимoлий Устюрт юрa ётқизиқларида тарқалган тутқичлар тарқалиш зоналарининг чегаралари фациал-палеогеографик реконструкциялар асосида литологик тутқичларнинг шаклланиш шароитларини юзага келтирувчи омиллар ёрдамида исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Шимолий Устюрт юра ётқизиқлари литологик-фациал хусусиятларни аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Косбулоқ букилмаси, Оқтумшуқ бурмалар тизими ва Жанубий Оролбўйи ҳудудида литологик турдаги тутқичларни топиш учун истиқболли майдонларни аниқлаш бўйича тавсиянома «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган («Ўзбекнефтегаз» АЖнинг 2019 йил 7 январдаги 02-14/1-сон маълумотномаси). Натижада литологик турдаги тутқичларни аниқлашда геологик-қидирув ишларининг самарали йўналишларини асослаб бериш имконини берган;
Аторбой мульдаси ҳудудида «эрозия палеоводийлари»ни трассалаш мақсадида геофизик маълумотларни қайта талқин этиш бўйича тавсиянома «Ўзбекгеофизика» АЖда амалиётга жорий қилинган («Ўзбекнефтегаз» АЖнинг 2019 йил 7 январдаги 02-14/1-сон маълумотномаси). Натижада «эрозия палеоводийлари» билан боғлиқ литологик тутқичлар контурларини аниқлаш имконини берган;
«Нефть ва газ коллектор жинсларини физик ва петрографик усуллар билан аниқлаш бўйича услубий қўлланма» бошқарув ҳужжати (RH 39.0-148:2015) «Ўзбекнефтгаз» АЖда амалиётга жорий қилинган («Ўзбекнефтегаз» АЖнинг 2019 йил 7 январдаги 02-14/1-сон маълумотномаси). Натижада коллектор жинсларини физик ва петрографик усуллар билан тадқиқ қилиш сифатини яхшилаш имконини берган.
