Sayt test rejimida ishlamoqda

Раимова Гули Мадмуродовнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

 

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Trifolium pratеnse L. (себарга) дан ажратиб олинган экстрактнинг физик-кимёвий ва антикоагулянт хоссалари ва ундан родентицид сифатида фойдаланиш», 03.00.02–Биофизика ва радиобиология (биология фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.4.PhD/В99.

Илмий раҳбар: Насиров Кабил Эркинович, биология фанлари доктори.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети ҳузуридаги Биофизика ва биокимё институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети Биофизика ва биокимё институти, DSc.29.12.2018.В.01.13.

Расмий оппонентлар: Петр Григорьевич Мерзляк, биология фанлари доктори; Левицкая Юлия Владимировна, биология фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: Тошкент педиатрия тиббиёт институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: Trifolium pratеnse L. (себарга) ўсимлигидан ажратиб олинган экстрактнинг физик-кимёвий, антикоагулянт хоссаларини аниқлаш ва унинг асосида родентицид препарат рецептурасини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

маҳаллий Trifolium pratеnse L. (себарга) ўсимлигидан кумаринлар каби тромболитик таъсирга эга бўлган экстракт ажратиб олинган ва таркибида дикумарол мавжудлиги аниқланган;

экстрактнинг in vivo шароитида экзоген тромбопластинемияда тромб ҳосил бўлишига билвосита таъсир кўрсатувчи антикоагулянтлар сингари таъсир кўрсатиши исботланган;

экстрактнинг БД-31 синергистлари билан комплекс ҳолда зараркунанда кемирувчиларга кумулятив ва танлаб токсик таъсир кўрсатиши, ундан янги родентицид воситаларни яратиш ва ишлаб чиқаришда фойдаланиш мумкинлиги аниқланган;

фешурин, невескин, самаркандин, бодиун терпеноид кумаринлари, сесквитерпенлар аралашмаси ва моғорлаган себарга экстракти билвосита таъсир кўрсатувчи антикоагулянт хоссасига эгалиги аниқланган ва антикоагулянт сифатида фойдаланиш мумкинлиги исботланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Моғорлаган себарга экстрактининг антикоагулянт хоссалари бўйича олинган илмий натижалар асосида:

моғорлаган себарга экстрактининг коагуляцион ва тромбоцитар гемостазни ингибирлаш хусусиятлари ФА-A11-T040 рақамли «Pulicaria gnaphalodes ўсимлиги компонентларидан антиоксидант «Пуликарон» дори воситасини яратиш» мавзусидаги лойиҳада сальвифолин ва пуликарон флаваноидини антикоагулянт хоссасини аниқлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 11 июндаги 4/1255-1809-сон маълумотномаси). Натижада дитерпен, кумарин ва флаваноидларнинг билвосита антикоагулянт хоссасини тавсифлаш имконини берган;

себарга экстрактининг антикоагулянт хоссаларидан Хитой Фанлар академияси Шинжон Физика ва кимё техника институтининг мақсадли илмий тадқиқотида кумаринларнинг фармакологик хоссаларини тавсифлашда фойдаланилган (Xinjiang Technical Institute of Physics and Chemistry of CASнинг 2019 йил 15 мартдаги маълумотномаси). Натижада янги кумарин бирикмалари ёрдамида гемостаз тизимини бошқариш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish