Абдуллаева Саидахон Нуритдиновнанинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):“Академик лицей ўзбек гуруҳларида рус тилини ўргатишда имло компетенциясини шакллантиришга коммуникатив ёндашув”, 13.00.02–Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (рус тили) (педагогика фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2017.3.PhD/Ped198.

Диссертация бажарилган муассасаноми: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами:Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, DSc.27.06.2017.Ped.27.01.

Илмий маслаҳатчи:Ахмедова Лайлохон Толибжановна, педагогика фанлари доктори, профессор.

Расмий оппонентлар: Қодирова Фотима Рашидовна, педагогика фанлари доктори, профессор; Шарипова Наргис Эриковна, педагогика фанлари номзоди.

Етакчи ташкилот: Тошкент давлат педагогика университети.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: академик лицей ўзбек гуруҳларида рус тилини ўргатишда имло компетенциясини коммуникатив ёндашув асосида шакллантиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

кирилл ва лотин графикаси имло меъёрлари асосида ўзбек тили лотин графикаси имлосида фонетик қоида ва рус тили кирилл графикаси имлосида морфологик қоидани етакчилиги аниқлаштирилган;

академик лицейда рус тили имлосини ўқитиш методикаси асосида “Гуруҳнинг имло компетенцияси” коэффициенти мезонлари лингвометодик жиҳатидан аниқлаштирилган;

академик лицей ўзбек гуруҳ ўқувчиларининг рус тили ёзма ишларидаги одатий ва барқарор имло хатолар типологияси аниқлаштирилган;

академик лицей ўзбек гуруҳ ўқувчиларининг имло компетенциясини шакллантириш асосида “Muloqot simulyatorlari” муаллифлик услубиёти коммуникацион ёндашув бўйича ишлаб чиқилган;

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:

Академик лицей ўзбек гуруҳларида рус тилини ўргатишда имло компетенциясини шакллантиришга коммуникатив ёндашув бўйича олинган илмий натижалар асосида:

кирилл ва лотин графикаси имло меъёрлари асосида етакчилиги аниқлаштирилган ўзбек тили лотин графикаси имлосида фонетик қоида ва рус тили кирилл графикаси имлосида морфологик қоидадан “ИТД-1-07-«Тилшунослик асослари» фанидан дарслик, ўқув-услубий мажмуа ва уни электрон вариантини яратиш” лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2018 йил 1 июндаги 89-03-2144-сон маълумотномаси). Натижада тавсия этилган ёндашув ўқув-услубий мажмуасини ишлаб чиқишда хизмат қилган;

академик лицейда рус тили имлосини ўқитиш методикаси асосида лингвометодик жиҳатидан аниқлаштирилган “Гуруҳнинг имло компетенцияси” коэффициенти мезонларидан Ўзбекистон Республикаси Рус маданият марказининг Наманган филиалида рус тили курслари тингловчиларига мастер-класс ўтказиш жараёнида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Рус маданият марказининг 2018 йил 2 июндаги 84-сон маълумотномаси). Натижада рус тилини ўрганиш мастер-класс жараёни янги таъминот билан бойитилган;

академик лицей ўзбек гуруҳ ўқувчиларининг рус тили ёзма ишларидаги аниқлаштирилган одатий ва барқарор имло хатолар типологиясидан  Наманган вилоят тарих ва маданият музейнинг сайёҳлик курслари gid-стажёрларини тайёрлашда, шунингдек, музейга ташриф буюрувчиларининг рус тилини билиш даражаларини оширишда фойдаланилган (Наманган вилояти тарих ва маданият музейининг 2018 йил 3 майдаги 21-03-19/157-сон маълумотномаси). Натижада мазкур тасниф ўқувчиларнинг рус тили ёзма ишларидаги одатий ва барқарор имло хатоларининг олдини олишга эришилган;

академик лицей ўзбек гуруҳ ўқувчиларининг имло компетенциясини шакллантириш асосида коммуникатив ёндашув бўйича такомиллаштирилган “Muloqot simulyatorlari” методикаси ҳақида 2018 йилнинг 14 ва 19 май кунлари Наманган вилояти телерадиокомпаниясининг “Олтин замин” радио эфирининг “Олтин ҳалқа” ва “Нигоҳ” радио эшиттиришларида маълумот берилди (Наманган вилояти телерадио-компаниясининг 2018 йил 23 майдаги 08-02-420-сон маълумотномаси). Натижада шахснинг киберижтимоийлашувининг мавжуд жараёнида рус тили имлосига ўқитиш муаммоларига янги қарашлар ва нуқтаи назарлар тадқиқот натижалари билан радио эшиттириш мазмуни бойитилган.