Шомуродов Қахрамон Эркиновичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Танглай кемтикли болаларда комплекс реабилитацияни такомиллаштириш ва турли усулларда ўтказилган уранопластика самарадорлигини солиштирма баҳолаш», 14.00.21–Стоматология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.1.DSc/Tib282.
Илмий маслаҳатчи: Азимов Мухамаджон Исмаилович, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат стоматология институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат стоматология институти, DSc.28.12.2017.Tib.59.01.
Расмий оппонентлар: Jun-Young Paeng, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Жанубий Корея); Супиев Турган Курганович, тиббиёт фанлари доктори, профессор (Қозоғистон); Боймуродов Шухрат Абдужалилович, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ёнсей университети (Жанубий Корея).
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: уранопластика жарроҳлик амалиётининг анъанавий усулларда эришилган натижаларини солиштирма баҳолаш ва танглайнинг анатомик ҳамда функционал хусусиятларини тўлиқ тиклаш имконини берувчи усул ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
анъанавий уранопластика жарроҳлик усуллари юмшоқ танглайнинг етарли даражада узайтириш ва танглай-ҳалқумнинг анатомик-функционал хусусиятларини тиклаш имконини бермаслиги исботланган;
илк бор юмшоқ танглай мушакларини кундаланг кесиб, ҳосил бўлган ярани бўйлама тикиш натижасида танглайни узайтириб, анатомик-функционал ҳолатини тўлиқ тикловчи уранопластика усули ишлаб чиқилган;
танглай туғма кемтикли болаларда, уранопластика жарроҳлик амалиётидан сўнг, танглай-ҳалқум соҳаси мушакларининг анатомик тикланганлик ҳолатини баҳолаш учун магнит-резонанс томография ва рентгеноскопик текширув усулларидан фойдаланиш мумкинлиги асосланган;
танглайнинг туғма кемтиги бўлган болаларда танглай кемтигининг оғирлик даражаси ва жарроҳлик амалиётининг ўтказилиш муддатларидан қатъи назар ишлаб чиқилган жарроҳлик усули билан даволаш, юқори жағ суягининг ўсиши ва ривожланишига, кемтик фрагментлари орасидаги масофанинг қисқаришига ижобий таъсири исботланган;
танглай кемтиги мавжуд болаларда кемтикнинг оғирлик даражаси ва жарроҳлик амалиётини бола ёшига қараб қўлланилганда турли хил уранопластика усулларидан сўнг, рақамли сигналлар асосида нутқ сифати тикланганлигини таҳлил қилиш орқали товуш талаффузининг сифатини таққосий баҳолаш мумкинлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Танглай кемтиги мавжуд бўлган болаларни такомиллаштирилган жарроҳлик усули билан даволаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
“Танглай туғма кемтикларини жарроҳлик йўли билан даволаш усули” бўйича Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтиро патенти олинган (№IAP 20170221). Мазкур усул танглай кемтиклари оғирлик даражаларидан қаъти назар танглай нуқсонини тўлиқ бартараф этиш ҳамда реабилитация муддатини қисқартириш имконини берган;
“Уранопластика жарроҳлик усулини юмшоқ танглай тўқималарини кўндаланг кесмалар ўтқазиш ва бўйламасига тикиш орқали амалга ошириш” услубий қўлланмаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 3 июлдаги 8н-р/165-сон маълумотномаси). Мазкур услубий қўлланма танглай туғма кемтиги мавжуд бўлган болаларда жарроҳлик усулида даволаш самарадорлигини ошириш ва юмшоқ танглайнинг узайтириш имконини берган;
“Уранопластика усулларининг сўзлар талаффузи тикланишидаги самарадорлигини солиштирма баҳолаш” услубий қўлланмаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 21 декабрдаги 8н-р/361-сон маълумотномаси). Мазкур услубий қўлланма танглай туғма кемтиги мавжуд бўлган болаларни уранопластикадан кейинги нутқ тикланиш самарадорлигини сўзлар орқали баҳолаш имконини берган;
“Уранопластика усулларининг товушлар талаффузи тикланишидаги самарадорлигини солиштирма баҳолаш” услубий қўлланмаси тасдиқланган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 21 декабрдаги 8н-р/362-сон маълумотномаси). Мазкур услубий қўлланма танглай туғма кемтиги мавжуд бўлган болаларни жарроҳлик усулида даволашдан кейин, товушлар орқали нутқ тикланиш самарадорлигини баҳолаш имконини берган;
юқори лаб ва танглайнинг туғма кемтикларини ташхислаш ва даволашнинг самарали тизимини ишлаб чиқиш ва такомиллаштиришга қаратилган илмий тадқиқот натижалари соғлиқни сақлаш амалиётига, жумладан, Тошкент давлат стоматология институтининг клиникаси, Буxоро вилояти болалар кўп тармоқли тиббиёт маркази, Самарқанд вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази амалий фаолиятига татбиқ этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлигининг 2018 йил 24 декабрдаги 8н-д/277-сон маълумотномаси). Олинган натижаларни клиник амалиётга жорий қилиниши даволаш самарадорлигини ошириш ва уранопластика ўтказилгандан кейин реабилитацион даврни 20%га қисқартириш имконини яратган.
