Muradova Alevtina Aleksandrovnaning

falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Mul`tiservisli aloqa tarmog‘i ishonchlilik ko‘rsatkichlarini tadqiq qilish modellari va algoritmlari», 05.04.01–Telekommunikatsiya va kompyuter tizimlari, telekommunikatsiya tarmoqlari va qurilmalari. Axborotlarni taqsimlash (texnika fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.4.PhD/T918.

Ilmiy rahbar: Nishanbaev Tuyg‘un Nishanbaevich, texnika fanlari doktori, professor.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent axborot texnologiyalari universiteti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent axborot texnologiyalari universiteti, DSc.28.12.2017.T.07.02.

Rasmiy opponentlar: Raximov Baxtiyorjon Ne’matovich, texnika fanlari doktori, dotsent; Kamalov Yunus Karimovich, texnika fanlari nomzodi.

Yetakchi tashkilot: Toshkent temir yo‘l muhandislari instituti.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: tizimli yondashuvuslublarini qo‘llash negizidamul`tiservis tarmoqlariningishonchlilik ko‘rsatkichlarini hisoblash usul, model va algoritmlarini ishlab chiqishdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

noaniq to‘plamlar nazariyasi asosida mul`tiservis tarmoqlarining ishonchlilik parametrlarini baholash usuli va algoritmi ishlab chiqilgan;

so‘rovlarni o‘z vaqtida bajarish ehtimolligini tarmoqning tayyorgarlik koeffisienti va yuklanganligiga bog‘liqlik darajasini tahlillashning analitik modeli ishlab chiqilgan;

tarmoqning texnik, strukturaviy tomonini hamda foydalanuvchilarning qiziqishlarini hisobga oladigan mul`tiservis tarmoqlarning tizimli texnik-iqtisodiy optimizatsion modeli yaratilgan;

mul`tiservis tarmoqlarining ishonchlilik parametrlarini aniqlaydigan optimal masalani echish uchun imitatsion modellashtirish algoritmi ishlab chiqilgan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

Mul`tiservisli aloqatarmog‘ining ishonchlilik ko‘rsatkichlarini tadqiq qilish modellari, usuli va algoritmlari bo‘yicha olingan natijalar asosida:

mul`tiservis tarmoqlarining ishonchlilik parametrlarini aniqlaydigan optimal masalani echish uchun imitatsion modellashtirish algoritmi «O‘zbektelekom» AKning transport magistral tarmog‘ining Ekspluatatsiya markazining amaliy faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligining 2018 yil 29 noyabrdagi 33-8/8921-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida ishonchlilikni oshirish uchun mo‘ljallangan xarajatlarni birgalikda hisobga olgan holda, mul`tiservis tarmoqlarning apparat-dasturiy vositalarini va uning alohida komponentlarini noideal ishlashi hisobida paydo bo‘ladigan kutiladigan tannarx xarajatlarini tanlash hamda takomillashtirish jarayonini avtomatlashtirish va unifikatsiya qilishni ta’minlagan hamda ishonchlilik ko‘rsatkichlarini 8 foizga oshirish imkonini bergan;

noaniq to‘plamlar nazariyasi asosida mul`tiservis tarmoqlarining ishonchlilik parametrlarini baholash usuli va algoritmi «O‘zbektelekom» AKning «Toshkent shahar-Telekom» tarmog‘i Ekspluatatsiya markazining amaliy faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligining 2018 yil 29 noyabrdagi 33-8/8921-son ma’lumotnomasi). Natijada mul`tiservis tarmoqlari komponentlarning qoldiqli noishonchliligi paydo bo‘layotganda kutilayotgan yo‘qotishlarni hisobga olgan holda ishonchlilikni oshirish maqsadlari uchun ajratilgan vositalarni ratsional taqsimlash imkonini bergan;

tizimli yondashuv asosida tarmoqning ishonchliligini oshirishga ketadigan xarajatlar va tarmoq komponentlarida qoldiqli ishonchsizlik oqibatida yuzaga keladigan yo‘qotishlar qiymatlarining yig‘indisini baholaydigan modellashtirish algoritmi «O‘zbektelekom» AKning transport magistral tarmog‘i Ekspluatatsiya markazining amaliy faoliyatida joriy etilgan (O‘zbekiston Respublikasi Axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligining 2018 yil 29 noyabrdagi 33-8/8921-son ma’lumotnomasi). Natijada optimal o‘tkazuvchanlik qobiliyati/mul`tiservis aloqa tarmog‘ining optimal narxi qo‘rsatkichi asosida tarmoq faol elementlarini optimal xarakteristikalarini hisoblash imkonini bergan.