Juraeva Kamila Komilovnaning

falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Temir yo‘l transporti ob’ektlarining nazorat va boshqaruv tizimlari uchun magnitoelastik kuch datchiklari», 05.01.06–Hisoblash texnikasi va boshqaruv tizimlarining elementlari va qurilmalari  (texnika fanlari).

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2017.3.PhD/T451.

Ilmiy rahbar: Amirov Sulton Fayzullaevich, texnika fanlari doktori, professor.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent temir yo‘l muhandislari instituti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent davlat texnika universiteti, DSc.27.06.2017.T.03.02.

Rasmiy opponentlar: Plaxtiev Anatoliy Mixaylovich, texnika fanlari doktori, professor; Nazarov Xayriddin Nuriddinovich, texnika fanlari nomzodi, dotsent.

Yetakchi tashkilot: «Ilmiy-texnika markazi» MChJ.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

II. Tadqiqotning maqsadi: temir yo‘l transporti ob’ektlarini nazorat qilish va boshqarish tizimlari uchun mo‘ljallangan sezgirligi va ishonchliligi yuqori hamda chiziqli statik tavsiflarga ega bo‘lgan kuch datchiklarini ishlab chiqishdan iborat.

III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:

sezgirligi va ishonchliligi yuqori hamda chiziqli statik tavsiflarga ega bo‘lgan yangi magnitoelastik kuch datchiklari ishlab chiqilgan;

almashlash sxemasini tuzish usuli orqali taqsimlangan magnitlovchi chulg‘amlariga ega datchiklarning magnit zanjirlarini hisoblash usuli ishlab chiqilgan;

magnitlovchi chulg‘amlarining taqsimlanishini hisobga olgan holda yangi magnitoelastik kuch datchiklarining matematik modellari ishlab chiqilgan;

magnitoelastik datchikning konstruktiv tuzilishini soddalashtirish halqali magnit o‘tkazgichlar ichki qismiga magnitlovchi va o‘lchash chulg‘amlarini o‘rnatish hisobiga sezuvchanlikni oshirish orqali amalga oshirish mumkinligi asoslangan.

IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.

Temir yo‘l transporti ob’ektlarining nazorat va boshqaruv tizimlari uchun magnitoelastik kuch datchiklari bo‘yicha olingan natijalar asosida:

statik tavsiflarning yuqori sezuvchanli, ishonchlili va chiziqlili yangi magnitoelastik kuch datchiklariga Intellektual mulk agentligining patenti olingan (№IAP 04866-2014 y.). Natijada temir yo‘l transporti ob’ektlarini nazorat qilish va boshqarish tizimlarida qo‘llanadigan kuch datchiklari yuqori sezgirlik, aniqlik, kuchni butun diapazon bo‘ylab elektr signalga o‘zgartirishning chiziqliligi, ekspluatatsiyaning ekstremal sharoitlarida tavsiflarning yuqori ishonchligi va barqarorligiga erishilgan;

sezgirligi va ishonchliligi yuqori hamda chiziqli statik tavsiflarga ega bo‘lgan yangi magnitoelastik kuch datchigi, almashlash sxemasini tuzish usuli orqali taqsimlangan magnitlovchi chulg‘amlarga ega datchiklarning magnit zanjirlarini hisoblash usuli “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ tasarrufidagi korxonalarda, xususan poezdlar tarkiblarini ta’mirlovchi “O‘zbekiston” deposiga elektrovoz tok qabul qilgichining texnik holatini diagnostika va nazorat qilish uchun joriy etilgan («O‘zbekiston temir yo‘llari» AJning 2018 yil 13 dekabrdagi NG/6859-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida kuch datchiklari xatoliklari kattaligiga ishchi tavsifning nochiziqliligi, magnitoelastik gisterezis, atrof-muhit haroratining o‘zgarishi va ta’minot manbai parametrlarining beqarorlik xatoliklarini kamaytirish, magnitoelastik datchiklarning nisbiy xatoligidan oshmasligiga erishilgan;

magnitlovchi chulg‘amlarining taqsimlanishini hisobga olgan holda yangi magnitoelastik kuch datchiklarining matematik modellari  “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ tasarrufidagi korxonalarda, xususan poezdlar tarkiblarini ta’mirlovchi “O‘zbekiston” deposiga elektrovoz tok qabul qilgichining texnik holatini diagnostika va nazorat qilish hamda «TRANSPORT TOROZI SERVIS» MChJda temir yo‘l harakatlanuvchi tarkibini avtomatik o‘lchash jarayoniga joriy etilgan («O‘zbekiston temir yo‘llari» AJning 2018 yil 13 dekabrdagi NG/6859-son ma’lumotnomasi). Ilmiy tadqiqot natijasida cho‘lg‘amlarni taqsimlashda hisoblash xatoliklarini 20%gacha kamaytirish imkoni yaratilgan.