Sayt test rejimida ishlamoqda

Исаев Иса Магомед ўғлининг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

 

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Astragalus туркуми ўсимликларидаги циклоартанларнинг янги тузилишлари ва кимёвий трансформацияси», 02.00.10–Биоорганик кимё (кимё фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/K80.

Илмий раҳбар: Агзамова Манзура Адхамовна,кимё фанлари номзоди, катта илмий ходим.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўсимлик моддалари кимёси институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Биоорганик кимё институти, Ўзбекистон Миллий университети, Ўсимлик моддалари кимёси институти, DSc.27.06.2017.К/В/Т.37.01.

Расмий оппонентлар: Салимов БаходирТахирович, кимё фанлари доктори, профессор; Бабаев Бахром Нуриллаевич, кимё фанлари доктори.

Етакчи ташкилот: Тошкент фармацевтика институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: Astragalus macropus Bunge ва Astragalus taschkendicus Bunge ўсимликларидан ажратиб олинган циклоартанли тритерпеноидлар ва гликозидларни тавсифлаш ҳамда циклоартанлар хусусиятларини аниқлаш ва кимёвий трансформацияси усулларини ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

Astragalus macropus ўсимлигидан 7 та янги бирикма, Astragalus taschkendicusдан эса 2 та янги гликозид ажратиб олинган ва тузилишилари исботланган;

циклосиверсигениннинг циклоартанли метилстероидлар-циклоадсургенин ва циклоасалгенин билан структураларининг кимёвий корреляцияси ўтказилган, илк маротаба С-17 ҳолат бўйича циклоартаннинг таркибий конфигурацияси ўзгариши - эпимеризацияси механизми ёритиб берилган ва тасдиқланган, циклосиверсигенин лактони синтези амалга оширилган;

циклоорбикозид А, циклоалпигенин D ва циклоалпиозид D бирикмалар асосида 18 та янги синтетик ҳосилалар олинган;

циклоартанларнинг 9,19-уч аъзоли циклни аниқлашга янги ёндашув ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Astragalus икки тури циклоартанлари ва ушбу синф бирикмаларнинг кимёвий трансформацияси бўйича олинган илмий натижалар асосида:

ажратилган бирикмаларнинг ЯМР-спектрал маълумотлари табиий бирикмаларни идентификациялаш учун фойдаланилган, улар хориждаги импакт фактори юқори илмий нашрларда ўз аксини топган (Rec. Nat. Prod. 12:1 (2017) 95-100, IF–1.38 (Scopus); Magnetic Resonance in Chemistry, 2016, 54 (12). 991-994, IF–1.23 (Scopus); Pharmaceutical biology, 2016, 54 (12) 3026-3032, IF–1.88 (Scopus)). Натижада ўсимликлардан ажратиб олинган маълум циклоартан компонентларини аниқлаш имконини берган;

циклоартанлар бўйича олинган спектроскопик маълумотлар янги табиий циклоартанлар тузилишини исботлашда фойдаланилган, улар хориждаги импакт фактори юқори илмий нашрларда ўз аксини топган (J. Nat. Prod. 2016, 79, 2824-2837, IF–3.41 (Scopus); Phytochemistry Letters 7 (2014): 52-56, IF–1.53 (Scopus); Carbohydrate Research 385 (2014) 65-71, IF–2.01 (Scopus); Chem. Pharm. Bull.60(5) 571-577 (2012), IF–1.65 (Scopus); J. Nat. Prod. 2012, 75, 599-604, IF–3.23 (Scopus); Planta Med 2012; 78: 59-64, IF–2.35 (Scopus); Chem. Pharm. Bull. 58(5) 729-733 (2010), IF–1.54 (ResearchGate)). Натижада янги табиий циклоартанларни тавсифлаш имконини берган;

циклоартанларнинг кимёвий тузилишини исботлаш бўйича хулосалар табиий бирикмаларнинг кимёвий трансформацияси ва биотрансформацияси ҳосилалари тузилишини аниқлашда фойдаланилган, улар хориждаги импакт фактори юқори илмий нашрларда ўз аксини топган (Adv. Synth. Catal. 2015, 357, 1928-1940, IF–6.07 (Scopus); Tetrahedron Letters 53 (2012) 5864-5867, IF–2.45 (Scopus); Adv.Synth. Catal. 2012, 354, 527-539, IF–5.33 (Scopus)). Натижада янги синтетик циклоартанларнинг ҳосилалари тузилишини исботлаш имконини берган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish