Акбарова Садоқат Асадуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): Бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантириш, 13.00.01 – Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Ped8038.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон миллий давлат педагогика университети.
Илмий раҳбар: Ходжаев Бегзод Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Ҳакимова Мухаббат Файзиевна, педагогика фанлари, профессор; Эркабоева Нигора Шерматовна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантиришнинг назарий-педагогик асосларини такомиллаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдаг иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак ўқитувчиларнинг экологик компетентлигини ривожлантириш жараёнининг моҳияти шахсда экологик аҳамиятга эга хусусиятларни ривожлантириш билан уйғунлашган индивидуаллик соҳасининг экологик, коммуникатив, психологик-педагогик, ижтимоий ва методик компетенсиялар билан ўзаро ҳаракатининг синтези ва узвий боғлиқлигини назарий-консептуал асослаш асолида аниқлаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари экологик фикрлаш, экологик таълимий ва амалий фаолиятга мотивацион йўналганлик, гамма туйғуларни онгли назорат қилиш, ахлоқий-иродавий интилиш, экопедагогик стратегия ва технологияларни ўзлаштириш, позитив “педагог – эко – Мен” консепсиясининг мавжудлиги билан боғлиқ сифатлар интериоризацияси ва экстериоризациясига устуворлик бериш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантириш моделининг амалий компоненти ахборот-билим майдонини мақсадли лойиҳалаш, экологик йўналган фаолиятни ташкил этиш, педагогик амалиёт жараёнида аксиологик аҳамиятга эга комплекс тадбирлар мажмуини амалга оширишга қаратилган экопедагогик ўзаро ҳамкорликка асосланган биргаликдаги ҳаракатнинг продуктивлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитлари интеграллашган экологик билимларни мустақил ўзлаштириш, экологик тарғибот ва ташвиқот жараёнларида фаол иштирок этиш, “Экопедагог” тўгараги машғулотларида муаллифлик мобил иловадан фойдаланиш билан боғлиқ ўқитиш ссенарийсига устуворлик бериш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантириш бўйича тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак ўқитувчиларнинг экологик компетентлигини ривожлантириш жараёнининг моҳияти шахсда экологик аҳамиятга эга хусусиятларни ривожлантириш билан уйғунлашган индивидуаллик соҳасининг экологик, коммуникатив, психологик-педагогик, ижтимоий ва методик компетенсиялар билан ўзаро ҳаракатининг синтези ва узвий боғлиқлигини назарий-консептуал асослаш асолида аниқлаштиришга доир таклифлар “Узлюксиз таълимда тенденсиялар ва замонавий ёндашувлар” ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университети кенгашининг 2024-йил 4-июлдаги 11/3.1-сон қарори асосида берилган 2024/254У-394-рақамли гувоҳнома). Натижада, бўлажак педагогларни “яшил педагогика”га доир умумкасбий компетенсиялар тизимини лойиҳалашга хизмат қилган;
бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантиришнинг педагогик-психологик хусусиятлари экологик фикрлаш, экологик таълимий ва амалий фаолиятга мотивацион йўналганлик, гамма туйғуларни онгли назорат қилиш, ахлоқий-иродавий интилиш, экопедагогик стратегия ва технологияларни ўзлаштириш, позитив “педагог – эко – Мен” консепсиясининг мавжудлиги билан боғлиқ сифатлар интериоризацияси ва экстериоризациясига устуворлик бериш асосида аниқлаштиришга оид таклифлар “Узлюксиз таълимда тенденсиялар ва замонавий ёндашувлар” ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университети кенгашининг 2024-йил 4-июлдаги 11/3.1-сон қарори асосида берилган 2024/254У-394-рақамли гувоҳнома). Натижада, бўлажак педагогларни “яшил педагогика”га доир умумкасбий компетенсиялар тизимини лойиҳалашга хизмат қилган;
бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантириш моделининг амалий компоненти ахборот-билим майдонини мақсадли лойиҳалаш, экологик йўналган фаолиятни ташкил этиш, педагогик амалиёт жараёнида аксиологик аҳамиятга эга комплекс тадбирлар мажмуини амалга оширишга қаратилган экопедагогик ўзаро ҳамкорликка асосланган биргаликдаги ҳаракатнинг продуктивлигини таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Узлюксиз таълимда тенденсиялар ва замонавий ёндашувлар” ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университети кенгашининг 2024-йил 4-июлдаги 11/3.1-сон қарори асосида берилган 2024/254У-394-рақамли гувоҳнома). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни экологик йўналган илмий-амалий лойиҳалардаги фаоллигини ошириш мазмуни бойитилган;
бўлажак ўқитувчиларда экологик компетентликни ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитлари интеграллашган экологик билимларни мустақил ўзлаштириш, экологик тарғибот ва ташвиқот жараёнларида фаол иштирок этиш, “Экопедагог” тўгараги машғулотларида муаллифлик мобил иловадан фойдаланиш билан боғлиқ ўқитиш ссенарийсига устуворлик бериш асосида такомиллаштиришга “Узлюксиз таълимда тенденсиялар ва замонавий ёндашувлар” ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Тошкент давлат педагогика университети кенгашининг 2024-йил 4-июлдаги 11/3.1-сон қарори асосида берилган 2024/254У-394-рақамли гувоҳнома). Натижада, бўлажак ўқитувчиларни экологик йўналган илмий-амалий лойиҳалардаги фаоллигини оширишга хизмат қилган.