Худойкулов Мамарасул Раджабовичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Тўқимачилик тармоғи акциядорлик жамиятларида бошқариш механизми самарадорлигини ошириш», 08.00.13–Менежмент (иқтисодиёт фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.PhD/Iqt69.

Илмий раҳбар: Қосимова Дилором Собировна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тўқимачилик ва енгил саноат институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.27.06.2017.I.16.01.

Расмий оппонентлар: Хамидов Обиджон Хафизович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент; Нуримбетов Равшан Ибрагимович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: Тошкент молия институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: республика тўқимачилик тармоғидаги акциядорлик жамиятларини бошқариш механизмини такомиллаштириш ва самарадорлигини ошириш  бўйича таклифлар ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

тўқимачилик тармоғи акциядорлик жамиятларини бошқаришнинг ташкилий-ҳуқуқий ва ташкилий-иқтисодий механизмлари мулкдорлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, мулкдорлар билан менежерлар қизиқишлари уйғунлигини таъминлаш, корпоратив бошқарув тизимида жамоавий ҳамкорлик ва ижтимоий шерикчилик муносабатларидан кенг фойдаланиш, фойда ва рентабеллик кўрсаткичларини занжирли боғланиш усули орқали ошириш асосида такомиллаштирилган;

тўқимачилик тармоғи акциядорлик жамиятларида корпоратив бошқарув механизмларининг самарадорлигини мулкдорлар қизиқишларини ҳимоя қилиш параметрларини ҳисобга олувчи  иқтисодий-статистик ҳамда баланслашган кўрсаткичлар тизими асосида ҳисоблаш модели таклиф этилган;

тўқимачилик акциядорлик жамиятларида корпоратив бошқарув самарадорлигини оширишга йўналтирилган диагностика ва ички назорат механизми халқаро COSO концепцияси қоидаларини қўллаш асосида такомиллаштирилган;

тўқимачилик акциядорлик жамиятлари бошқарув механизми замонавий корпоратив бошқарувга монанд таркибий тузилмани шакллантириш, корпоратив бошқарувнинг ички ва ташқи назорат механизмларини ишлаб чиқиш, корпоратив бошқарувни самарали ташкил этишнинг ички ҳужжатларини, хусусан тармоқ Корпоратив кодексини яратиш асосида такомиллаштирилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Тўқимачилик акциядорлик жамиятларида бошқариш механизми самарадорлигини ошириш юзасидан ишлаб чиқилган таклифлар асосида:

тўқимачилик тармоғи акциядорлик жамиятларини бошқаришнинг ташкилий-ҳуқуқий ва ташкилий-иқтисодий механизмлари мулкдорлар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, мулкдорлар билан менежерлар қизиқишлари уйғунлигини таъминлаш, корпоратив бошқарув тизимида жамоавий ҳамкорлик ва ижтимоий шерикчилик муносабатларидан кенг фойдаланиш, фойда ва рентабеллик кўрсаткичларини занжирли боғланиш усули орқали ошириш асосида  такомиллаштириш бўйича берилган таклифлар Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмаси корхоналари амалиётига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2018 йил 4 июндаги ФЖ-03-3853-сон маълумотномаси). Натижада тўқимачилик корхоналарида бошқарув харажатларининг ҳар бир сўми ҳисобига 1,42 сўм даромад олишга эришилган;

тўқимачилик тармоғидаги акциядорлик жамиятлари корпоратив бошқарув механизмларининг самарадорлигини мулкдорлар қизиқишларини ҳимоя қилиш самарадорлигини ҳисобга олувчи  иқтисодий-статистик ҳамда баланслашган кўрсаткичлар тизими асосида ҳисоблашнинг такомиллаштирилган модели «Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмаси фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2018 йил 4 июндаги ФЖ-03-3853-сон маълумотномаси). Корпоратив бошқарув самарадорлигини иқтисодий-статистик ҳамда баланслашган кўрсаткичлар тизими асосида ҳисоблаш натижасида олинган иқтисодий самара 2017 йилда 117 млн. 635 минг сўмни ташкил этган;

халқаро COSO концепциясига мувофиқ ишлаб чиқилган тўқимачилик акциядорлик жамиятларида корпоратив бошқарув самарадорлигини оширишга йўналтирилган диагностика ва ички назорат механизми «Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмаси таркибига кирувчи «Китоб ип йигирув» АЖ фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2018 йил 4 июндаги ФЖ-03-3853-сон маълумотномаси). Натижада сотишдан олинган ялпи фойданинг таққослама нархлардаги  ўсиш суръати 2017 йилда 2016 йилга нисбатан 14,75 % ни ташкил этган;

тўқимачилик акциядорлик жамиятлари бошқарув механизмини замонавий корпоратив бошқарувга монанд таркибий тузилмани шакллантириш, корпоратив бошқарувнинг ички ва ташқи назорат механизмларини ишлаб чиқиш, корпоратив бошқарувни самарали ташкил этишнинг ички ҳужжатларини, хусусан тармоқ Корпоратив кодексини яратиш асосида такомиллаштириш бўйича берилган таклифлар «Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмаси таркибига кирувчи «Китоб ип йигирув» АЖ фаолиятига жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2018 йил 4 июндаги ФЖ-03-3853-сон маълумотномаси). Натижада «Китоб ип йигирув» акциядорлик жамиятида маҳсулот ишлаб чиқариш ҳажми 2017 йилида 2016 йилга нисбатан 18,4% га, маҳсулот сотишдан тушган умумий тушум 119,7,2% га, соф фойда миқдори эса 118,6 % га ошган.