Ким Татьяна Сергеевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Корейс тилида қарама-қаршилик семантикасининг ифодаланиш усуллари», 10.00.05–Осиё ва Африка халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2018.4.PhD/Fil659.
Илмий раҳбар: Содиқов Қосимжон Позилович, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассасаkfh номи: Тошкент давлат шарқшунослик институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат шарқшунослик институти, Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, Ўзбекистон Миллий университети, DSc.27.06.2017.Fil.21.01.
Расмий оппонентлар: Дадабоев Хамидулла Арипович, филология фанлари доктори, профессор; Ким Ольга Анатольевна, филология фанлари номзоди.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат чет тиллар институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: корейс тилидаги қарама-қаршиликни ифодаловчи лексик-семантик бирликлар чегараларини белгилаш ва уларнинг корейс тилидаги ифодаланиш усулларини ҳамда қарама-қаршиликларни акс эттирувчи бирликларнинг контекстда учровчи корейс тилига хос хусусиятларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
корейс тилида상대어 [сандэо] гуруҳидаги қарама-қарши маъноли лексик бирликлар, яъни қарама-қаршилик маъносини 상대관계 [сандэквангйе] 대립관계 [тэрибквангйе] оппозитив муносабатларига мувофиқ сўз орқали ифодалашнинг барча воситаларини ўз ичига олувчи бирликларни кўриб чиқишдаги янгича ёндашув асосланган;
корейс тилидаги қарама-қаршилик маъносини ифодалаш усуллари турли даврларда яшаб ижод этган корейс ёзувчиларининг эссе ва лирик асарларида антитезага асосланганлиги исботланган;
корейс тилидаги оппозитив муносабатларнинг кичик, ўрта ва катта антонимликка асосланган қарама-қарши маъно ифодаланиш усуллари исботланган;
корейс тилида антонимик маънонинг корейс ёзувчилари эсселари ва лирик асарлари асосида когнитив хусусиятлар комплекс таҳлили воситасида идрок этилишида менталитетнинг тутган ўрни аниқланган;
корейс тилида оппозитив маъно ифодаланишининг самарали усулларидан бири «семантик боғлиқлик шажараси»ни тузиш йўли билан матнда қарама-қаршиликнинг ғоявий мазмунини аниқлашга нисбатан ёндашув ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Корейс тилида қарама-қаршилик семантикасининг ифодаланишидан олинган натижалар асосида:
қарама-қарши маъноли лексик бирликлар таҳлилидан олинган натижалардан Давлат тест маркази томонидан тузилган тест топшириқларида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест марказининг 2018 йил 16 июндаги 64-сон маълумотномаси). Натижаларнинг қўлланиши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Давлат тест маркази дастури бўйича корейс тили билим даражасини аниқлаш учун фойдаланилган корейс тилида ўқиш материали сифатида хизмат қилган;
антонимик маъно зидлигини таҳлил қилиш ва тавсифлаш бўйича олинган хулоса ва натижалардан маҳаллий ҳамда хорижий компания ва ташкилотлар учун мўлжалланган «Деловой корейский язык» ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган («Ўзбекистон-Корея» Дўстлик жамиятининг 2018 йил 16 майдаги 6А-18-сон маълумотномаси). Қўлланилган маълумотлар дарсликнинг назарий қисмини мустаҳкамлашда ва тўлдиришда муҳим манба бўлиб хизмат қилган;
корейс тилидаги оппозитив муносабатларнинг кичик, ўрта ва катта антонимликка асосланган қарама-қарши маъно ифодаланиш усуллари бўйича академик лицей ва коллежлар учун «Корейс тили» ўқув қўлланмасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, 2017 йил 30 ноябрдаги 877- сон қарори). Натижада B1 даражасига эга бўлмоқчи бўлган корейс тили ўқувчиларига асосий қўлланма вазифасини ўтаган;
Корейс тилидаги зид маънони ифодаловчи лексик парадигманинг маънони фарқлашдаги функциясидан олинган хулосалардан Ўзбекистон–Корея маданият марказлари Ассоциациясида ўтказилган корейс тили назарий курсларида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Корея маданият марказлари Ассоциациясининг 2018 йил 13 июлидаги 145-сон маълумотнома). Натижаларнинг қўлланиши тингловчиларнинг янги сўзларни ўрганиши учун ижобий таъсир кўрсатган;
контекстдаги қарама-қаршиликлар таҳлилидан олинган хулосалар компания ҳужжатлари таржималаридаги лексик ва маънов хусусиятларини очиб беришда фойдаланилган (UzBestTourCo., Ltd, 2018 йил 23 июлдаги 078-сон маълумотнома). Натижаларнинг қўлланиши таржима қилинаётган матнларнинг тўғри ва аниқ чиқишига хизмат қилган.
