Отажонов Шухрат Ибрайимжоновичнинг
фан доктори (DSс) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи номи): “Инновация фаолияти инфратузилмасини бошқаришнинг ташкилий-иқтисодий механизмлари самарадорлигини ошириш”, 08.00.13–“Менежмент” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.1.DSc/Iqt36.
Илмий маслаҳатчи: Нуримбетов Равшан Ибрагимович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент архитектура-қурилиш институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.27.06.2017.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Ғуломов Саидахрор Саидахмедович, академик, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Йўлдошев Нуриддин Қурбонович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Хонкелдиева Гузал Шеровна, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт вазирлиги.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: инновация фаолияти инфратузилмасини бошқариш самарадорлигини оширишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш бўйича назарий-услубий ҳамда амалий йўналишдаги таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инновацион фаолият инфратузилмаси субъектларини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, инновациялар бозорини мақсадли ривожлантириш ва тартибга солиш асосида инновацияларни самарали бошқаришни ташкил этиш модели ишлаб чиқилган;
инновацион фаолият инфратузилмасини мақсадли шакллантиришга инновацион кластерни ташкил этган ҳолда ҳудуд иқтисодиёти, саноат корхоналари ва бошқа иштирокчилар учун афзалликларни дефференциал аниқлаш имконини берувчи услубий ёндашув ишлаб чиқилган;
инновацион фаолият инфратузилмаси ривожланишини бошқаришнинг илмий-техник ва инновацион фаолият натижаларини тижоратлаштириш самарадорлигини ошириш хусусиятларига эга бўлган ташкилий-иқтисодий механизми ишлаб чиқилган;
инновацион кластерни ташкил этишнинг интеллектуал мулк объектларини тижоратлаштиришга қаратилган концессион механизми ва алгоритми таклиф этилган;
инновацион фаолият субъектларининг старт-ап лойиҳаларини инвестиция билан таъминлашнинг молиявий ресурслардан самарали фойдаланиш хусусиятларига эга бўлган механизми ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Инновация фаолияти инфратузилмасини бошқаришни такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
инновацион фаолият инфратузилмаси субъектларини давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, инновациялар бозорини мақсадли ривожлантириш ва тартибга солиш асосида инновацияларни самарали бошқаришни ташкил этиш моделида тавсия этилган ишланмалардан 2019-2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини инновацион ривожлантириш стратегиясини ишлаб чиқишда ҳамда Ўзбекистон Республикасини 2030 йилгача инновацион ривожлантиришнинг мақсадли кўрсаткичларини ҳисоблаш методологиясини шакллантиришда фойдаланилган. Ўзбекистон Республикасини 2030 йилгача инновацион ривожлантиришнинг мақсадли кўрсаткичлари – “Government effectiveness”, “Regulatory quality”, “Government expenditure on education (% of GDP)”, “School life expectancy”, “Tertiary enrolment”, “Graduates in science and engineering”, “Gross expenditure on R&D (GERD)”, “University/industry research со11aboratiоn” ва “Scientific and technical publications”нинг ҳисоблаш тартибини ишлаб чиқишга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 12 октябрдаги 24/1-220-сон маълумотномаси). Мазкур ишланмани жорий этилиши натижасида ишлаб чиқаришга жорий этишга тайёр старт-ап лойиҳаларни амалга оширилиши ҳисобига 129,0 млрд. сўмлик инновацион маҳсулотларни ишлаб чиқариш йўлга қўйилган;
инновацион фаолият инфратузилмасини мақсадли шакллантиришга инновацион кластерни ташкил этган ҳолда ҳудуд иқтисодиёти, саноат корхоналари ва бошқа иштирокчилар учун афзалликларни дефференциал аниқлаш имконини берувчи услубий ёндашув Инновацион ривожланиш вазирлиги ҳузуридаги Илғор технологиялар маркази фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2018 йил 23 февралдаги №01-01/503-сон маълумотномаси). Тавсия этилган услубий ёндошувлар асосида Илғор технологиялар марказида стартап-акселератор ва бизнес-инкубатор фаолияти йўлга қўйилган ва жорий этишга тайёр инновацион ишланмалар сони 17,2 фоизга ошган.
инновацион фаолият инфратузилмаси ривожланишини бошқаришнинг илмий-техник ва инновацион фаолият натижаларини тижоратлаштириш самарадорлигини ошириш хусусиятларига эга бўлган ташкилий-иқтисодий механизми Инновацион ривожланиш вазирлиги ҳузуридаги Инновацион ишланмаларни жорий этиш илмий-амалий маркази фаолиятига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2018 йил 23 февралдаги №01-01/503-сон маълумотномаси). Мазкур механизмдан мақсадли инновацион дастурларни экспертизадан ўтказиш, лойиҳаларни жорий этилишини қўллаб-қувватлаш ва турли манбалар (давлат томонидан молиялаштириш, тижорат банклари, инновацион жамғармалар, хусусий маблағлар) ҳисобига молиявий маблағларни жалб этишда фойдаланилмоқда.
инновацион кластерни ташкил этишнинг интеллектуал мулк объектларини тижоратлаштиришга қаратилган концессион механизми ҳамда фан-технологиялар ва инновация салоҳиятидан самарали фойдаланиш асосида инновация фаолияти ривожланишини бошқариш услубиятини жорий этиш бўйича берилган илмий таклиф ва хулосалардан А2-ФА-1028-рақамли “Илмий муассасаларнинг илмий тадқиқот ва инновация фаолиятини иқтисодий таҳлил қилиш усулларини такомиллаштириш ва инновациядан кейинги жараёнларни баҳолаш мезонларини ишлаб чиқиш” мавзусидаги амалий тадқиқотлар лойиҳасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академиясининг 2018 йил 5 майдаги № 5/1256-168-сон маълумотномаси). Мазкур тавсиянинг амалиётга татбиқ қилиш натижасида Фанлар академияси илмий-тадқиқот муассасаларининг давлат илмий-техника дастурлари доирасида амалий тадқиқотлар ва инновация ишларини бажаришга йўналтирилган маблағлари 23,0 млрд. сўмга ошган;
инновацион фаолият субъектларининг старт-ап лойиҳаларини инвестиция билан таъминлашнинг молиявий ресурслардан самарали фойдаланиш хусусиятларига эга бўлган механизмидан (Ўзбекистон Республикаси Инновацион ривожланиш вазирлигининг 2018 йил 23 февралдаги №01-01/503-сон маълумотномаси) Инновацион ривожланиш ва новаторлик ғояларини қўллаб-қувватлаш жамғармаси маблағлари ҳисобидан инновацион лойиҳаларни молиялаштиришни ташкил этишда фойдаланилмоқда.