Шаисматов Сайфулла Эргашевичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Электр тармоқларида электр энергия сифатини бошқариш усуллари, бошқарув тизимлари алгоритмлари ва экспериментал текширувлар», 05.05.02–Электротехника. Электроэнергетик станциялар, тизимлар. Электротехник комплекслар ва қурилмалар.

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Т923

Илмий раҳбар: Аллаев Қаҳрамон Раҳимович, т.ф.д., профессор, академик.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат техника университети.

ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент давлат техника университети ва «Илмий-техника маркази» МЧЖ, DSc.27.06.2017.Т.03.03.

Расмий оппонентлар: Ғойибов Тўлқин Шерназарович, техника фанлар доктори, профессор; Сытдыков Рашид Абдурахманович, техника фанлар доктори, профессор.

Етакчи ташкилот: Тошкент темир йул мухандислари институти.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятига молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: замонавий электр тармоқларида гармоника таркибларини тажрибалар утказиш оркали электр энергия сифатини бошқариш усуллари ва алгоритмларини таҳлил қилиш ва такомиллаштиришдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

бир фазали ва уч фазали электр тармоқларида тугунлар тенгламаси усули асосида юқори гармоникаларни тадқиқ қилиш схемалари ишлаб чиқилган;

электр тармоғи қисмларидаги юқори гармоникалар таъсирида пайдо булувчи реактив қувват йўқотилишларини ҳисоблаш алгоритми яратилган;

ночизиқ юкламали электр тармоқларида актив ва пассив фильтрлар асосида электр энергия сифатини бошқариш усули ишлаб чиқилган;

юқори гармоника таркиблари тартибини Фурье дискрет ва тез ўзгаришлар усуллари орқали ҳисоблаш алгоритми ва дастури ишлаб чиқилган;

электр тармоғи қисмларида юқори гармоникалар ва реактив қувватни ҳисобга олувчи «Malika-01» ўлчагичи учун қўшимча блок ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Электр тармоқларида электр энергия сифатини бошқариш бўйича таклиф қилинган усуллар, алгоритмлар ва экспериментал натижалар асосида:

электр тармоғи қисмларида юқори гармоникалар таъсирида пайдо бўладиган қўшимча йўқотишларни баҳолаш бўйича ишлаб чиқилган усул, юқори функционал имкониятларга эга ишлаб чикилган ва такомиллаштирилган «Malika-01» ўлчаш воситаси «Ўзбекэнерго» акциядорлик жамиятининг корхоналарида, шу жумладан Тошкент шаҳар электр тармоқлар корхоналарида татбиқ қилинган («Ўзбекэнерго» акциядорлик жамиятининг 2018 йил 03 декабрдаги РМ–01–21/6845-сон маълумотномаси). Илмий натижанинг қўлланиши носимметрик режимларда юқори гармоникалар таъсирида пайдо бўладиган қўшимча йўқотишларни аниқлаш ва 2-3 % га камайтириш имконини берган;

юқори гармоникалар ҳисобга олинган ҳолда реактив қувват йўқотилишлари ҳисоблаш алгоритми асосида ишлайдиган 05.13919-2018-сон «Malika-01» ўлчаш воситасини «Ўзстандарт» агентлиги томонидан метрологик аттестацияси ўтказилган («Ўзстандарт» агентлигининг 2018 йил 24 октябрдаги 1608-сон маълумотномаси). Натижада юқори гармоникаларни таҳлил қилиш имконини берган.