Тиллабаев Мирзатилло Алишеровичнинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро ва миллий назорат органлари ўзаро ҳамкорлигининг назарий-амалий жиҳатлари», 12.00.10−Халқаро ҳуқуқ (юридик фанлар).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.DSc/Yu24.
Илмий маслаҳатчи: Саидов Акмал Холматович, академик, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети, DSc.27.06.2017.Tar/Yu/I/S/24.01.
Расмий оппонентлар: Турсунов Ахтам Саломович, юридик фанлар доктори, доцент; Бобокулов Иномжон Ибрагимович, юридик фанлар доктори, доцент; Тўлаганов Абдуманноп Абдужабборович, юридик фанлар доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Бош прокуратура Академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро ҳуқуқнинг назарий методологик асосларини, инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилишнинг халқаро ва миллий механизмлари фаолиятини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро стандартларни миллий қонун ҳужжатларига имплементация қилиш ҳамда инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш механизмларини такомиллаштириш мақсадида Бизнеc-омбудсманнинг ваколатларини кенгайтириш бўйича таклифлар асослантирилган;
инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро органларнинг функциялари ва уларнинг ваколатларида такрорланишига йўл қўймаслик ҳамда фаолиятини мувофиқлаштириш жараёнини кучайтириш зарурати асосланган;
Болалар ва ёшлар ҳуқуқлари бўйича омбудсман институтини жорий этиш таклифи асослантирилган;
Ислом ҳамкорлик ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари бўйича декларацияси лойиҳасига киритиш учун инсон ҳуқуқлари соҳасида таълим таълим, петиция билан мурожаат қилиш ҳамда ахборот олиш ҳуқуқлар, шунингдек, инсон ҳуқуқлари бўйича миллий институтларни таъсис этиш тўғрисида таклифлар асослантирилган;
инсон ҳуқуқлари соҳасида қонунчиликни такомиллаштириш, жумладан, Олий Масжлиснинг инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман), Инсон ҳуқуқлари бўйича миллий марказ ҳуқуқий мақомига оид қонун ҳужжатларига аниқ таклифлар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Инсон ҳуқуқлари бўйича халқаро ва миллий назорат органлари ўзаро ҳамкорлигининг назарий-амалий жиҳатлари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Ўзбекистон Республикасининг “Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил тўғрисида”ги, “Жамоатчилик назорати тўғрисида”ги қонунларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2018 йил 10 июндаги 02/510-сон маълумотномаси). Мазкур таклифлар тадбиркорлик субъектларининг ҳуқуқлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вакил ваколатларини кучайтириш, халқаро стандартларни миллий қонунчиликка имплементация қилиш ҳамда инсон ҳуқуқлари соҳасида жамоатчилик назорати механизмини такомиллаштиришга хизмат қилган;
инсон ҳуқуқлари бўйича БМТнинг шартномавий органлар фаолияти самарадорлигини ошириш бўйича таклифлар ишлаб чиқишда, шунингдек, Ўзбекистон Республикасининг инсон ҳуқуқлари бўйича шартномалари бажарилишига оид миллий маърузаларни, таҳлилий ва ахборот материалларни тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикасининг Женева шаҳридаги БМТ бўлинмаси ва бошқа халқаро ташкилотлар ҳузуридаги Доимий ваколатхонасининг 2018 йил 15 июндаги 01-сон маълумотномаси). Ушбу таклифлар БМТ тузилмаларига ҳисоботлар тақдим қилиш ва уларнинг тавсияларини бажариш механизмларини такомиллаштириш, жумладан, Инсон ҳуқуқлари бўйича кенгашнинг қуйидаги резолюциялари лойиҳаларини ишлаб чиқишда фойдаланилган;
Болалар ва ёшлар ҳуқуқлари бўйича омбудсман институтини жорий этиш бўйича таклифи “Болалар ва ёшлар ҳуқуқлари бўйича омбудсман тўғрисида”ги қонун лойиҳасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий марказининг 2018 йил 25 майдаги 04/125-cон маълумотномаси). Ушбу таклифлар қонун лойиҳасининг Омбудсман мақоми ва ваколатлари, фаолият йўналишлари, мурожаатлар билан ишлаш вазифалари, Омбудсманнинг халқаро ҳамкорликдаги иштироки билан боғлиқ нормалар билан такомиллаштиришга хизмат қилган;
инсон ҳуқуқлари бўйича минтақавий шартномаларни такомиллаштириш мақсадида ишлаб чиқилган Ислом ҳамкорлик ташкилотининг Инсон ҳуқуқлари бўйича декларацияси лойиҳасига таклифлар ишлаб чиқишда фойдаланилган (Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий марказининг 2018 йил 25 майдаги 04/125-cон маълумотномаси). Мазкур таклифлар лойиҳага инсон ҳуқуқлари соҳасида таълим, петиция билан мурожаат қилиш ҳамда ахборот олишга бўлган ҳуқуқлар, шунингдек, инсон ҳуқуқлари бўйича миллий институтларни таъсис этиш тўғрисидаги қўшимчалар билан тўлдиришга хизмат қилган;
Ўзбекистон Республикасининг 2017 йил 27 августдаги “Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман) тўғрисида”ги Қонунга ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги Қонунини тайёрлашда, Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий марказининг ҳуқуқий мақоми ва ваколатларини янада такомиллаштиришга оид қонун ҳужжатларини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари бўйича вакили (омбудсман)нинг 2018 йил 8 июндаги 01-01/168-сон; Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Миллий марказининг 2018 йил 25 майдаги 04/125-cон маълумотномалари). Мазкур таклифлар парламент Омбудсмани ҳамда Инсон ҳуқуқлари бўйича миллий марказ ваколатларини халқаро стандартларга мувофиқлаштириш, шунингдек, инсон ҳуқуқлари соҳасида халқаро мажбуриятлар бажариш механизмини такомиллаштиришга хизмат қилган.
