Sanaeva Munisa Ilamonovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i): “Biologiyani o‘qitishda elektron axborot ta’lim resurslarini yaratish va joriy etish mexanizmlarini takomillashtirish (7-sinf misolida)”, 13.00.02 - Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasi (biologiya).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2024.3.PhD/Ped8285.
Ilmiy rahbar: Saparov Kalandar Abdullaevich, biologiya fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat pedagogika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Qoraqalpoq davlat universiteti huzuridagi PhD.03/30.12.2019.B.20.04 raqamli Ilmiy kengash asosidagi bir martalik Ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Xushvaktova Xusnobod Solievna, pedagogika fanlari doktori, dotsent; Saparov Turdibay Tolibaevich, pedagogika fanlari nomzodi, dotsent.
Yetakchi tashkilot: Farg‘ona davlat universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: biologiyani o‘qitishda elektron axborot ta’lim resurslarini yaratish va joriy etish  mexanizmlarini takomillashtirishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
biologiya fanidan ta’limiy maqsadlarga mo‘ljallangan elektron axborot ta’lim resurslarini yaratishning tarkibiy qismlari (kognitiv, jarayonli, refleksiv, motivatsiyali) va o‘quvchilarda axborot-kommunikativ kompetentlikni rivojlantirish tamoyillari (korporativ xarakterga egalik, vitagenlik, interaktivlik, vizuallik, differensiyallik, refleksiv, madaniy rivojlanish bilan o‘zaro uyg‘unlik) ma’lumotlarni qayta ishlash indikatorlari asosida takomillashtirilgan;
biologiya fanidan mediata’lim metodlari (so‘zli, ko‘rgazmali, amaliy, illyustrativ-tushuntirishli, reproduktiv, muammoli) asosida ishlab chiqilgan o‘quv topshiriqlari orqali o‘quvchilarning media (uzatish, baholash, tahlil qilish, o‘rnatish, etkaza bilish) va kommunikativ kompetentligi (umumiy, kasbiy, ijodiy, reproduktiv, samarali aloqalarni o‘rnatish, qo‘llab-quvvatlash)ni rivojlantirishning ilmiy-metodik ta’minoti takomillashtirilgan;
elektron axborot ta’lim muhitida biologiya fanini o‘qitishning tarkibiy asoslari (mazmuni, maqsadi va vazifalari) hamda o‘quvchilarning axborot-kommunikativ kompetentligini rivojlantirish mazmuni (metodik-tashkiliy, texnologik jarayonli, kreativ) elektron axborot ta’lim resurslarini yaratishga qo‘yiladigan kompetensiyalarni rivojlantirishga qaratilgan pedagogik talablar hamda biologiya darslarining barcha turlariga refleksiv moslashtirish asosida “Mantiqiy topshiriqlar” elektron o‘quv qo‘llanmasi yaratilgan;
biologiyani o‘qitishda o‘quvchilarning mustaqil ishlarini elektron axborot ta’lim resurslari asosida tashkil etish darajalari (reproduktiv, produktiv, izlanishli, ijodiy) mazmuni kompyuter dasturlari (Ispring, H5P, MyTestX, Biteable, Hot Potatoes)ga muvofiq takomillashtirilgan hamda o‘quvchilarning mustaqil ishlarini samarali tashkil etishga yo‘naltirilgan elektron axborot ta’lim resurslari yaratilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Biologiyani o‘qitishda elektron axborot ta’lim resurslarini yaratish va joriy etish mexanizmlarini takomillashtirish (7-sinf misolida) bo‘yicha olingan tadqiqot natijalar asosida:
biologiya fanidan ta’limiy maqsadlarga mo‘ljallangan elektron axborot ta’lim resurslarini yaratishning tarkibiy qismlari (kognitiv, jarayonli, refleksiv, motivatsiyali) va o‘quvchilarda axborot-kommunikativ kompetentlikni rivojlantirish tamoyillari (korporativ xarakterga egalik, vitagenlik, interaktivlik, vizuallik, differensiyallik, refleksiv, madaniy rivojlanish bilan o‘zaro uyg‘unlik) ma’lumotlarni qayta ishlash indikatorlari aosida takomillashtirishga doir takliflar “Biologiya o‘qitish metodikasidan mustaqil ta’lim topshiriqlari” o‘quv qo‘llanmasi mazmuniga singdirilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining 2025 yil 9 yanvardagi 11-05-146/04-son ma’lumotnomasi). Natijada, umumta’lim maktablarida zamonaviy elektron axborot ta’lim muhitini yaratish hamda o‘quvchilarda axborot-kommunikativ kompetentlik (AKK) sifatlarini rivojlantirishga erishilgan;
biologiya fanidan mediata’lim metodlari (so‘zli, ko‘rgazmali, amaliy, illyustrativ-tushuntirishli, reproduktiv, muammoli) asosida ishlab chiqilgan o‘quv topshiriqlari orqali o‘quvchilarning media (uzatish, baholash, tahlil qilish, o‘rnatish, etkaza bilish) va kommunikativ kompetentligi (umumiy, kasbiy, ijodiy, reproduktiv, samarali aloqalarni o‘rnatish, qo‘llab-quvvatlash)ni rivojlantirishning ilmiy-metodik ta’minoti takomillashtirishga doir taklif va tavsiyalardan O‘zbekiston Respublikasi maktabgacha va maktab ta’limi vazirligining “Qualification” nomli loyihadagi vazifalarni bajarishda foydalanilgan (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining 2025 yil 9 yanvardagi 11-05-146/04-son ma’lumotnomasi). Natijada, biologiya fanini o‘qitishning elektron metodik ta’minoti takomillashtirilgan;
elektron axborot ta’lim muhitida biologiya fanini o‘qitishning tarkibiy asoslari (mazmuni, maqsadi va vazifalari) hamda o‘quvchilarning axborot-kommunikativ kompetentligini rivojlantirish mazmuni (metodik-tashkiliy, texnologik jarayonli, kreativ) elektron axborot ta’lim resurslarini yaratishga qo‘yiladigan kompetensiyalarni rivojlantirishga qaratilgan pedagogik talablar hamda biologiya darslarining barcha turlariga refleksiv moslashtirish asosida “Mantiqiy topshiriqlar” elektron o‘quv qo‘llanmasi yaratishga oid takliflar mazmuniga singdirilgan. (Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universitetining      2025 yil 9 yanvardagi 11-05-116/04-son ma’lumotnomasi; Nashr ruxsatnomasi, №416433. Buyruq, 27.12.2024 y., №485). Natijada, biologiyani o‘qitishning ilmiy-metodik ta’minotini takomillashtirishga erishilgan;
biologiyani o‘qitishda o‘quvchilarning mustaqil ishlarini elektron axborot ta’lim resurslari asosida tashkil etish darajalari (reproduktiv, produktiv, izlanishli, ijodiy) mazmuni kompyuter dasturlari (Ispring, H5P, MyTestX, Biteable, Hot Potatoes)ga muvofiq takomillashtirilgan hamda o‘quvchilarning mustaqil ishlarini samarali tashkil etishga yo‘naltirilgan elektron axborot ta’lim resurslarini yaratishga doir takliflar O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasi “O‘zbekiston” teleradiokanali ko‘rsatuvlarining ssenariysini shakllantirishda foydalanilgan (O‘zbekiston milliy teleradiokompaniyasining 2024 yil 23 sentyabrdagi 04-36-1054-son ma’lumotnomasi). Natijada, umumta’lim maktablarida faoliyat olib borayotgan o‘qituvchilar va o‘quvchilarning elektron axborot ta’lim resurslaridan foydalanish ko‘nikma va malakalarining rivojlanishiga erishilgan.