Хайруллаев Алишер Файзулла ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Паст кучланишли ҳаво электр узатиш линияларининг симсиз сенсор тармоқлари асосида масофадан мониторинги”, 05.04.02–“Радиотехника, радионавигация, радиолокация ва телевидение тизимлари ва қурилмалари. Мобил, толаоптик алоқа тизимлари” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Т3694.
Илмий раҳбар: Давронбеков Дилмурод Абдужалилович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ахборот технологиялари университети, DSc.13/30.12.2019.Т.07.02.
Расмий оппонентлар: Сиддиков Илхомжон Хакимович, техника фанлари доктори, профессор; Джаббаров Шухрат Юлдашевич, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Тошкент давлат транспорт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялари ҳолатини симсиз сенсорли тармоқ ёрдамида масофадан мониторинги усули, алгоритмлари ва ишончлиликни баҳолашнинг аналитик ифодаларини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
симсиз сенсор тармоқ ёрдамида паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялардаги жорий кучланиш, ток кучи, ҳароратни масофадан мониторинги асосида нормал, қисқа туташув, фаза ва нейтрал узилиш ҳолатларини аниқловчи усул такомиллаштирилган;
паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялардаги кучланиш, ток кучини ўлчайдиган, ҳарорат ва намлик сенсорларидан ташкил топган, ГПС орқали носозлик жойини аниловчи, ўлчанган маълумотларни симсиз алоқа ёрдамида узатиш ва қабул қилиш имконини берувчи масофадан мониторинг қурилмасининг модели ва ишлаш алгоритми яратилган;
симсиз тармоқ ёрдамида ўлчанган кучланиш, ток кучи, ҳароратни кузатиш орқали ҳаво электр узатиш линиялардаги носозликларни аниқловчи ва самарадорликни оширувчи масофадан мониторинг тизимининг ишлаш алгоритми яратилган;
паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялари мониторинг тизими симсиз сенсор тармоғи ишончлилигининг баҳолаш аниқлигини ошириш имконини берувчи кетма-кет ва мураккаб уланиш топологиялари учун аналитик ифодалар ишлаб чиқилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялари ҳолатини симсиз сенсор тармоқлари асосида масофадан мониторингини амалга ошириш бўйича олинган натижалар асосида: 
паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялари ҳолатини масофадан мониторинг қилиш қурилмасининг модели ва ишлаш алгоритми “Ҳудудий электр тармоқлари” АЖ Қашқадарё ҳудудий филиали Муборак тумани ЭТК да жорий этилган (“Ҳудудий электр тармоқлари” АЖ Қашқадарё ҳудудий филиали Муборак тумани ЭТКнинг 05.09.2024-йилдаги далолатномаси; Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялари вазирлигининг 2024-йил 31-октябрдаги 33-8/7374-05/6078-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида, паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялари ҳолатини масофадан мониторинг қилиш қурилмасининг физик модели ва ишлаш алгоритми асосида уч фазали паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиясидаги ҳар бир фазанинг кучланиш ва ток кучини ўлчаш хатолиги ўртача 0,5 фоиздан ошмаган, частотани юқори аниқликда ўлчаш, ГПС модули ўрнатилганлиги ҳисобига носозлик содир бўлган ҳудудни масофадан аниқлаш имконияти пайдо бўлган. Ҳар бир фазанинг ўлчанган кучланиш, ток кучи, частота кўрсаткичлари тўғрисида маълумотлар мониторинг марказига ҳамда назоратчи мутахассис мобил қурилмасига хабар СМС шаклида юборилади;
паст кучланишли ҳаво электр узатиш линияларининг такомиллаштирилган масофадан мониторинг усули, масофадан мониторинг тизимининг ишлаш алгоритми ва дастури “УНИCОН.УЗ” МЧЖ да жорий этилган (“УНИCОН.УЗ” МЧЖнинг 20.09.2024-йилдаги 
6-12/1867-сон далолатномаси; Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялари вазирлигининг 2024-йил 31-октябрдаги 33-8/7374-05/6078-сон маълумотномаси). Такомиллаштирилган масофадан мониторинг усули қўлланилиши натижасида, уч фазали паст кучланишли ҳаво электр узатиш линияларидаги кучланиш, ток кучи ва частота қийматларининг мониторинги орқали реал вақтда линиянинг жорий ҳолатини ва носозликларни аниқлаш имконияти яратилган. Масофадан мониторинг тизимининг ишлаш алгоритми ва дастури ёрдамида уч фазали паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиясидаги қисқа туташув, фаза ёки нейтралнинг узилиши каби носозликлар симсиз тармоқ орқали оператив (тезкор) аниқлашга эришилди. Натижада, ҳисоблаш жараёнлари 1,5-2 баробарга тезлашган, электр линияларининг техник ҳолатидаги ўзгаришларни назорат қилинишини тезлаштирган ҳолда мониторинг аниқлиги 20-30% га оширилган;
симсиз сенсор тармоғи ишончлилигини баҳолаш аналитик ифодалари, такомиллаштирилган масофадан мониторинг усули, масофадан мониторинг тизимининг ишлаш алгоритми ва дастури ёдамида олинган натижалар “Ўзбектелеком” АК ва “УНИCОН.УЗ” МЧЖда жорий этилган (“Ўзбектелеком” АКнинг 18.10.2024-йилдаги 27-02-21/3748-сон далолатномаси; “УНИCОН.УЗ” МЧЖнинг 20.09.2024-йилдаги 6-12/1867-сон далолатномаси; Ўзбекистон Республикаси Рақамли технологиялари вазирлигининг 2024-йил 31-октябрдаги 33-8/7374-05/6078-сон маълумотномаси). Натижада, икки турдаги (кетма-кет ва мураккаб) уланишлар учун ишлаб чиқилган ишончлиликни баҳолаш аналитик моделлари ёрдамида тармоқда носозликлар пайдо бўлишидан олдин тузатувчи ишончлилик чораларини қўллаш орқали рад этиш эҳтимолини камайтиришга ва тармоқнинг рад этмасдан ишлаш вақтини 15-20% гача оширишга эришилган. 
Паст кучланишли ҳаво электр узатиш линиялари ҳолатини масофадан мониторинг қилиш қурилмаси учун Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги томонидан фойдали модел учун патент олинган (ФАП 2577, 10.09.2024 йил).