Sayt test rejimida ishlamoqda

Абдуллоева Камола Мирхон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
 

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инглиз ва ўзбек бадиий матнида муаллиф дискурсив шахси воқеланишининг когнитив аспекти”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2512
Илмий раҳбар: Нормуродова Нозлия Зариловна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.19.01(бир марталик илмий кенгаш). 
    Расмий оппонентлар: Джусупов Нурсултон, филология фанлари доктори, доцент; Лутфуллаева Дурдона, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: инглиз ва ўзбек тилларидаги бадиий матн материали асосида  муаллиф дискурсив шахси воқеланишига доир когнитив аспектнинг ўзига хослигини белгиловчи турли ментал жараёнлар, билим структуралари ҳамда лисоний мажмуини илмий асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳозирги ўзбек ва инглиз тилшунослигидаги антропоцентрик парадигма тамойилларига асосланиб, лингвоперсонологиянинг мустақил фан эканлиги назарий асослари орқали далилланган;
муаллиф дискурсив шахсига хос жиҳатлар унинг когнитив, маданий, коммуникатив-прагматик ва семантик-услубий хусусиятлари ҳисобга олинган ҳолда кўп қиррали когнитив-маданий ҳосила сифатидаги мажмуавий механизм эканлиги чоғиштирма аспектда аниқланган;
инглиз ва ўзбек бадиий матнларида муаллиф дискурсив шахсининг асосий кўп вазифали когнитив белгиларини намоён этувчи сарлавҳалар ва эпиграфлар, бадиий портрет, диалог ва монолог, ҳамда ўзиники бўлмаган кўчирма гаплар асосида очиб берилган;
муаллиф дискурсив шахси воқеланадиган тил бирликларининг когнитив-маданий хусусиятлари, шунингдек, универсал ва уникал жиҳатлари қиёслаш орқали аниқланган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Муаллифнинг дискурсив шахсини намоён этувчи лингвистик бирликларнинг семантик-услубий, прагматик, когнитив ва маданий талқини бўйича олинган натижалар асосида:
муаллиф дискурсив шахсига хос когнитив тамойилларнинг назарий асослари, муаллиф дискурсив шахсининг тилшунослик ва адабиётшунослик, шунингдек, услубиятда ўрганилиши таҳлили, инглиз ва ўзбек бадиий матнларида муаллиф дискурсив шахсига хос лингвомаданий, лингвокогнитив хусусиятларга доир илмий-назарий хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2019-2023-йилларда бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослик тарихини тадқиқ қилиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2024-йил 17-майдаги №196/1-сон маълумотномаси). Натижада жамият тараққиёти учун ҳам, ҳозирги тилшунослик учун ҳам ғоят муҳим ва глобал масала ҳисобланувчи дискурсив шахс консепсияси, жумладан, антропоцентрик парадигмага хос тамойиллар, инглиз ва ўзбек бадиий матнларининг лингвистик ҳамда когнитив таҳлилига алоқадор илмий-назарий хулосалар чиқаришга эришилган;
инглиз ва ўзбек бадиий матнларида муаллиф дискурсив шахсининг асосий кўп вазифали лингвистик белгиларини намоён этувчи сарлавҳалар ва эпиграфлар; бадиий портрет; диалог ва монолог; ўзиники бўлмаган кўчирма гапларга  доир илмий-назарий хулосалардан Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий тадқиқот институтида 2019-2023-йилларда бажарилган ФА-Ф1-005 “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослик тарихини тадқиқ қилиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳада фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлимининг 2024-йил 17-майдаги №196/1-сон маълумотномаси). Натижада муаллиф дискурсив шахсининг кўп вазифали лингвистик белгиларини намоён этувчи сарлавҳалар ва эпиграфлар, бадиий портрет, диалог ва монолог, ўзиники бўлмаган кўчирма гапларга оид   илмий-назарий хулосалар чиқаришга хизмат қилган;
дискурсив шахснинг когнитив-маданий феноменини тил воситалари индивидуал-муаллифлик модификацияси ва билим структуралари интеграцияси асосида бадиий матнда ахборотни лисоний ҳамда когнитив ифодалашнинг ўзаро таъсирига хос хусусиятларни акс эттирувчи кўп қиррали когнитив-услубий ҳосила, мажмуавий механизм сифатида асослаш, инглиз ва ўзбек тилларидаги бадиий матнларда акс эттирилган консептуал аҳамиятга эга маълумотларни очиб беришга қаратилган муаллиф дискурсив шахси, хоссатан, когнитив-маданий ҳосила сифатидаги мураккаб механизмнинг чоғиштирма таҳлилига оид илмий хулосалардан  Самарқанд давлат чет тиллар институтида 2022-2024-йилларда амалга оширилган “Энглиш Аccесс Миcросчоларшип Програм (Инглиз тилига оид Микростипендия Дастури)” мавзусидаги халқаро лойиҳада фойдаланилган (Самарқанд давлат чет тиллар институтининг 2024-йил 20-сентябрдаги №1920/02-сон маълумотномаси). Натижада ҳозирги тилшунослик ва тилни антропоцентрик парадигма жиҳатидан таҳлил қилиш, олий ўқув юртлари филология факултетларида чоғиштирма тилшунослик, услубият фанларини ўқитиш, шу фанлар бўйича дарслик, ўқув қўлланмалар ва дастурлар тузиш, инглиз тили амалий машғулотлари, инглиз ва ўзбек халқлари маданий алоқалари тарихига оид илмий изланишлар олиб боришга тааллуқли тавсияларни шакллантиришга асос бўлган;
ҳозирги тилшуносликда антропоцентрик қараш ривожланишининг бугунги босқичлари, дискурсив шахс тушунчаси ва структураси, бадиий матнда фикр ифодалашнинг когнитив асослари, шунингдек, бадиий матнда муаллиф дискурсив шахсига хос когнитив-маданий хусусиятларни акс эттиришда тасвирий ифодалардан фойдаланишнинг аҳамияти каби илмий маълумотлардан “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасаси таркибидаги “Фореигн лангуаГЭС” телеканалининг “Гоод морнинг, Узбекистан” кўрсатуви дастурини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2022-йил 18-октябрдаги №02-05-1757-сон маълумотномаси). Натижада инглиз ва ўзбек бадиий матнлари асосида универсал ва уникал жиҳатлар таҳлил этилган мисоллардан фойдаланиш ушбу дастурнинг бойишига хизмат қилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish