Эгамбердиев Бобир Алишеровичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Шошилинч жаррохликда семизлик фонида ташрихдан кейинги сафроли оқмаларда жаррохлик тактикасини такомиллаштириш», 14.00.27 – «Хирургия».
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.4.PhD/Tib4151.
Илмий раҳбар: Ботиров Акрам Кодиралиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.12.2019.Tib.95.01.
Расмий оппонентлар: Акбаров Миршавкат Миралимович, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Мусашайхов Хусан Таджибаевич, тиббиёт фанлари доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: семизлик фонида тошли холециститнинг шошилинч жарроҳлигида хирургик тактикани оптималлаштириш орқали сафро оқишини даволаш натижаларини яхшилашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
семизлик фонида тошли холециститнинг шошилинч жарроҳлигида сафро оқиши ҳолатларида ташрихдан кейинги асоратлар, частотаси, хусусиятлари ва сабаблари аниқланган;
семизлик фонида калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида сафро оқиши ҳолатларида хирургик тактикани оптималлаштириш имконини берувчи такомиллаштирилган ташхисот ва даволаш ёндашув ишлаб чиқилган;
семизлик фонида калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида ташрихдан кейинги сафро оқишида яхшироқ арефлюкс хусусиятларга эга бўлган, холедоходуоденоанастомоз стенозини бартараф қилиш ҳамда холангит ва чоклар етишмовчилиги ривожланиши эҳтимолини камайтириш билан тавсифланувчи модификацияланган инвагинацион қийшиқ-кўндаланг холедоходуоденоанастомоз усули ишлаб чиқилган;
калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида асорат сифатида ташрихдан кейинги сафро оқишида семизлик даражаси, асорат сабаблари ва йиғилган сафро суюқлиги миқдорини инобатга олган ҳолда каминвазив ёки очиқ усулдаги қайта ташрихларни ўтказишга кўрсатмаларни аниқлаштириш билан тавсифланувчи хирургик тактика ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Семизлик фонида тошли холециститнинг шошилинч жарроҳлигида сафро оқишини даволаш натижаларини яхшилаш бўйича илмий тадқиқот натижаларига кўра (Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий-техник кенгашнинг 2024 йил 13 ноябрдаги 8/5-сон хулосаси):
биринчи илмий янгилик: семизлик фонида тошли холециститнинг шошилинч жарроҳлигида сафро оқиши ҳолатларида ташрихдан кейинги асоратлар, частотаси, хусусиятлари ва сабаблари аниқланган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий-амалий маълумотлар РШТЁИМ Наманган филиали бўйича буйруқ (04.05.2024 й.; №79) ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича буйруқ (18.10.2024 й.; №138) билан клиник бўлимлар амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги. Семизлик фонидаги ўткир тошли холециститни хирургик даволашда ташрихдан кейинги сафро оқиши ҳолатларида ташрихдан кейинги асоратлар ҳамда ўлимнинг тузилиши, частотаси, хусусиятлари ва сабабларини инобатга олиш асоратлар частотасини камайтиради ва беморлар хаёт сифатини яхшилайди. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: семизлик фонидаги ўткир тошли холециститни хирургик даволашда ташрихдан кейинги сафро оқиши ҳолатларида ташрихдан кейинги асоратлар ҳамда ўлимнинг тузилиши, частотаси, хусусиятлари ва сабабларини инобатга олган ҳолда хирургик тактикани такомиллаштириш натижасида 1 нафар беморнинг шифохонада қолиш муддати ўртача 10,8 кундан 5,4 кунгача қисқариб, шифохонада қолиш тўлов миқдори 999 минг сўмга камайган; шифохонада бўлиш даврининг бир неча кунга қисқартирилиши ҳисобига дори-дармон кам талаб этилган. Хулоса: такомиллаштирилган хирургик тактикани амалиётга жорий қилиниши билан ётоқ-ўрин айланмасининг ҳисобига ҳаражат камайишидан бир нафар бемор учун 999 минг сўмни, тадбиқ кўлами бўйича ўртача (29 бемор) 28971000 сўмни иқтисод қилиш имконини беради.
иккинчи илмий янгилик: семизлик фонида калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида сафро оқиши ҳолатларида хирургик тактикани оптималлаштириш имконини берувчи такомиллаштирилган ташхисот ва даволаш ёндашув ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий-амалий маълумотлар РШТЁИМ Наманган филиали бўйича буйруқ (04.05.2024 й.; №79) ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича буйруқ (18.10.2024 й.; №138) билан клиник бўлимлар амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги. семизлик фонида калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида сафро оқиши ҳолатларида ишлаб чиқилган ташхисот ва даволаш алгоритмининг қўлланилиши асоратларни эрта ташхислаш ва даволашнинг мақбул усулини танлаш имконини беради, натижада беморларда жарроҳлик амалиётларидан ногиронликни камайтиришга ва меҳнат қобилиятини тиклашга эришилади. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ишлаб чиқилган ташхисот ва даволаш алгоритмининг қўлланилиши сабабли даволашга сарфланган ҳаражатларнинг пасайиши ҳисобига 1 нафар бемор учун (прейскурант бўйича 1 кунлик ётоқ ўрин 270 минг сўм) 999 минг сўм пул тежалишига имкон берган. Хулоса: ташрихидан кейинги асоратларни олдини олишга сарфланган материаллар ва дори воситаларини қисқартириш ҳисобига бир нафар бемор учун 9970000 сўмни иқтисод қилиш имконини беради.
учинчи илмий янгилик: семизлик фонида калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида ташрихдан кейинги сафро оқишида яхшироқ арефлюкс хусусиятларга эга бўлган, холедоходуоденоанастомоз стенозини бартараф қилиш ҳамда холангит ва чоклар етишмовчилиги ривожланиши эҳтимолини камайтириш билан тавсифланувчи модификацияланган инвагинацион қийшиқ-кўндаланг холедоходуоденоанастомоз усули ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий-амалий маълумотлар РШТЁИМ Наманган филиали бўйича буйруқ (04.05.2024 й.; №79) ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича буйруқ (18.10.2024 й.; №138) билан клиник бўлимлар амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги. семизлик фонида калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида ташрихдан кейинги сафро оқишида инвагинацион қийшиқ-кўндаланг холедоходуоденоанастомознинг модификацияланган усули ХДА стенозини бартараф қилиш ҳамда холангит ва чоклар етишмовчилиги ривожланиши эҳтимолини камайтиради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: ишлаб чиқилган холедоходуоденоанастомознинг модификацияланган усулини амалиётга жорий қилиш 1 нафар беморнинг шифохонада қолиш муддатини ўртача 10,8 кундан 5,4 кунгача қисқартириши хисобига дори-дармон кам талаб этилган. Хулоса: ишлаб чиқилган холедоходуоденоанастомознинг модификацияланган усули ётоқ-ўрин айланмасининг ошиши ҳисобига ҳаражат камайишидан 1350000 минг сўмни иқтисод қилиш имконини беради.
тўртинчи илмий янгилик: семизлик калькулёз холециститнинг шошилинч жарроҳлигида асорат сифатида ташрихдан кейинги сафро оқишида семизлик даражаси, асорат сабаблари ва йиғилган сафро суюқлиги миқдорини инобатга олган ҳолда каминвазив ёки очиқ усулдаги қайта ташрихларни ўтказишга кўрсатмаларни аниқлаштириш билан тавсифланувчи хирургик тактика ишлаб чиқилган. Илмий янгиликнинг амалиётга жорий қилиниши: Олинган илмий-амалий маълумотлар РШТЁИМ Наманган филиали бўйича буйруқ (04.05.2024 й.; №79) ва РШТЁИМ Фарғона филиали бўйича буйруқ (18.10.2024 й.; №138) билан клиник бўлимлар амалиётига жорий этилган. Илмий янгиликнинг ижтимоий самарадорлиги. Ишлаб чиқилган хирургик тактикани қўллаш асоратлар частотасини камайтиришга, хаёт сифатини оширишга, шунингдек ўлими частотасини пасайтиришга имкон беради. Илмий янгиликнинг иқтисодий самарадорлиги қуйидагилардан иборат: Тавсия этилган тактикадан фойдаланиш асоратларни олдини олиш имконини беради, қўшимча даволанишга бўлган эҳтиёжни камайтиради. Стационар даволаниш учун энг кам харажат ҳар бир кун учун 270000 сўмни ташкил қилгани ҳолда, шифохонада қолиш муддатлари қисқариши ҳисобига 1 нафар беморга 1 кунда 270000 сўм бюджет маблағлари иқтисод қилинади. Хулоса: Тавсия этилган тактика келиб чиқиши мумкин бўлган асоратларни камайтиради ва касалхонада бўлиш вақтини қисқартиради ҳамда тадқиқот кўлами бўйича ушбу усул қўлланилган 29 нафар беморларда 1 кун учун 7830000 сўм бюджет маблағлари тежалади.