Рўзиқулов Шерзодбек Марибжоновичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон ССР таълим тизимидаги ўзгаришлар (1946-1991-йиллар) 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи (тарих фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Tar540 
Илмий раҳбар: Хошимов Соибжон Абдураззоқович, тарих фанлари доктори, профессор 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат педагогика институтида
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат университети, DSc.03/31.12.2020.Tar.60.01.
Расмий оппонентлар: Бобожонова Дилором Бобожоновна, тарих фанлари доктори, профессор; Алихожиев Муҳаммаджон Одилжон ўғли, тарих фанлар номзоди, доцент
Етакчи ташкилот:   Наманган давлат университети 
 Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади 1946-1991-йилларда Ўзбекистон ССР таълим тизимидаги ўзгаришлар, унинг ижобий ва  салбий томонларини чуқур ўрганиш ҳамда таҳлил қилишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
- Ўзбекистонда 1946-1958-йилларда республика халқ хўжалигини тиклаш йилларидаги қийинчиликлар даврида таълим соҳасидаги ўзгаришлар, ислоҳотларнинг иттифоқ манфаатларидан тўлиқ келиб чиқиб амалга оширилганлиги, таълим-тарбия жараёнларининг мафкуралаштирилиши, таълимнинг социалистик мафкурага бутунлай бўйсундирилиши миллийликдан узоқлашишга олиб келганлиги, таълим тизимига кетган харажатларни қоплаш учун 1956-йилга қадар табақалашган ҳолда таълим олиш учун тўлов мавжуд бўлганлиги бирламчи манбалар асосида очиб берилган;
- 1958-йилда қабул қилинган “Мактабнининг турмуш билан алоқасини мустаҳкамлаш тўгʻрисида”ги қонунга мувофиқ, олий ва ўрта махсус ўқув юртлари тузилишида, ўқув режалари ва дастурларига фан ва техника ютуқларини олиб кириш юзасидан қилинган ўзгаришлар жараёнида эришилган ижобий ҳолатлар билан бирга, юзага келган муаммолар, белгиланган вазифаларни тўлиқ амалиётга татбиқ қилинмаслиги оқибатида  таълим-тарбия жараёнларидаги орқага кетиш ҳолатлари фактлар асосида далилланган;
- ўрганилаётган даврда республикадаги маорифчиларнинг машаққатли меҳнат фаолияти, уларнинг оилалари, яшаш шароитларидаги қийинчиликлар, огʻир меҳнат шароитлари, ойлаб қишлоқ хўжалик ишларига жалб қилинишлари, маориф ходимларининг фидокорона меҳнатлари билан таълим тизимидаги ўзгаришлардаги иштироки, таълим тизимини ривожлантиришга қўшган ҳиссаси каби масалалар далиллар билан асосланган;
 - Қайта қуриш йилларида умумтаълим мактаблари ва касб-ҳунар билим юртлари ҳамда олий таълим тизимини ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган чора- тадбирларнинг ҳаётга татбиқ қилинишидаги ижобий, салбий ҳолатлар, қабул қилинган қарор ва қонунларнинг амалиётга жорий қилинмаслиги оқибатида таълим тизимидаги орқага кетиш, таълим сифатига таъсир қилувчи салбий омиллар бирламчи манбалар асосида аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон таълим тизимидаги ўзгаришлар (1946-1991-йиллар) тарихини тадқиқ этиш бўйича ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида:
Ўзбекистонда 1946-1958-йилларда республика халқ хўжалигини тиклаш йилларидаги қийинчиликлар даврида таълим соҳасидаги ўзгаришлар, ислоҳотларнинг иттифоқ манфаатларидан тўлиқ келиб чиқиб амалга оширилганлиги, таълим-тарбия жараёнларининг мафкуралаштирилиши, таълимнинг социалистик мафкурага бутунлай бўйсундирилиши миллийликдан узоқлашишга олиб келганлиги, таълим тизимига кетган харажатларни қоплаш учун 1956-йилга қадар табақалашган ҳолда таълим олиш учун тўлов мавжудлиги ҳақидаги тадқиқот материаллардан Андижон вилоят тарихи ва маданияти давлат музейининг “Совет ҳокимияти йилларида Ўзбекистон таълим тизимидаги ўзгаришлар: ютуқ ҳамда муаммолар” мавзусидаги экспозицион режаларни тузишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Маданий мерос агентлигининг 2024-йил 1-мартдаги 02-05-734-сон маълумотномаси). Мазкур материаллар Ўзбекистон ССРда совет ҳокимияти йилларида таълим тизимининг аҳволини тўлақонли англашга ёрдам берган; 
1958-йилда қабул қилинган “Мактабнинг турмуш билан алоқасини мустаҳкамлаш тўгʻрисида”ги қонунга мувофиқ, олий ва ўрта махсус ўқув юртлари тузилишида, ўқув режалари ва дастурларига фан ва техника ютуқларини олиб кириш юзасидан қилинган ўзгаришлар жараёнида эришилган ижобий ҳолатлар билан бирга юзага келган муаммолар, белгиланган вазифаларни тўлиқ амалиётга татбиқ қилинмаслиги оқибатида  таълим-тарбия жараёнларидаги орқага кетиш ҳолатлари, ўрганилаётган даврда республикадаги маорифчиларнинг машаққатли меҳнат фаолияти, уларнинг оилалари, яшаш шароитларидаги қийинчиликлар, огʻир меҳнат шароитлари, ойлаб қишлоқ хўжалик ишларига жалб қилинишлари, маориф ходимлари ўзларининг фидокорона меҳнатлари билан таълим тизимидаги ўзгаришлардаги иштироки, таълим тизимини ривожлантиришга қўшган ҳиссалари каби масалаларга оид маълумотлардан  “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-йил 23-апрелдаги 02-31-531-сон маълумотномаси). Ушбу маълумотлар совет ҳокимияти таълим тизимидаги сиёсатининг асосий моҳиятини тушуниш имконини берган;
Ўрганилаётган даврда республикадаги маорифчиларнинг машаққатли меҳнат фаолияти, уларнинг оилалари, яшаш шароитларидаги қийинчиликлар, огʻир меҳнат шароитлари, ойлаб қишлоқ хўжалик ишларига жалб қилинишлари, маориф ходимларининг фидокорона меҳнатлари билан таълим тизимидаги ўзгаришлардаги иштироки, таълим тизимини ривожлантиришга қўшган ҳиссаси каби масалаларга оид маълумотлардан  “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасининг 2024-йил 23-апрелдаги 02-31-531-сон маълумотномаси). Тақдим этилган материаллар кўп сонли томошабинларнинг урушдан кейинги халқ хўжалигини қайта тиклаш йилларида олий таълим тизимидаги ўзгаришлар  тўғрисидаги янги илмий маълумотларга эга бўлишига хизмат қилган. 
   Қайта қуриш йилларида умумтаълим мактаблари ва касб-ҳунар билим юртлари ҳамда олий таълим тизимини ривожлантириш бўйича ишлаб чиқилган чора- тадбирларнинг ҳаётга тадбиқ қилинишидаги ижобий, салбий ҳолатлар, қабул қилинган қарор ва қонунларнинг амалиётга жорий қилинмаслиги оқибатида таълим тизимидаги орқага кетиш, таълим сифатига таъсир қилувчи салбий омилларга оид назарий хулосаларидан Андижон давлат педагогика институти “Тарих” таълим ёʻналиши талабаларига ўтилаётган “Ўзбекистон тарихи” фанида фойдаланилган.  (Ўзбекистон Республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2024-йил 20-июндаги 03/15-1744-сон маълумотномаси). Ушбу маълумотлар совет ҳокимиятининг иккинчи жаҳон урушидан кейинги даврларида, яъни, 1946-1991-йилларда Ўзбекистон ССР таълим тизимидаги ижобий ҳамда салбий ўзгаришлар жараёнининг асосий моҳиятини теран англаш имконини берган.