Миралиев Фахриддин Каримджанович
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Репродуктив ёшдаги аёлларда бачадондан аномал қон кетишларини олиб бориш тактикасини такомиллаштириш» 14.00.01 – Акушерлик ва гинекология.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.4.PhD/Tib2353.
Илмий рахбар: Алиева Дильфуза Абдуллаевна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Рeспублика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази.
 ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази, DSc.04/30.11.2023.Tib.114.01.
Расмий оппонентлар: Каримова Феруза Джавдатовна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Нажмутдинова Дилбар Камариддиновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент давлат стоматология институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: бачадондан аномал қон кетиши ва эндометриал гиперплазия билан репродуктив ёшдаги беморлар учун ташхисот ва даволаш тактикасини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагидан иборат:
репродуктив ёшдаги аёлларда аномал бачадондан қон кетиш ва эндометрий гиперпластик жараёнларининг генезида яллиғланиш чақирувчи ва яллиғланишга қарши цитокинлар мувозанатининг бузилиш роли исботланган;
эндометрий гиперпластик жараёнини олдини олиш усули сифатида кўп фазали орал контрацептивни қабул қилиш давомийлиги асосланган;
бачадондан қон кетиши бўлган репродуктив ёшдаги беморларда эндометрий гиперплазиясини даволаш самарасизлигининг иммунологик ва иммуногистокимёвий прогностик омиллари аниқланган;
бачадондан аномал қон кетиши ва эндометрийдаги гиперплазияси (ЭГ) кечаётган беморларда рецидивга қарши даволаш давомийлигини аниқлашда стероид рецепторлари, яллиғланиш чақирувчи ҳамда яллиғланишга қарши цитокинларнинг роли асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Республика ихтисослаштирилган оналик ва болаликни муҳофаза қилиш илмий-амалий тиббиёт маркази Эксперт кенгашининг 2024 йил 19 февралдаги, 20-у-т/18 сонли хулосасига кўра тасдиқланган. 
биринчи илмий янгилик: репродуктив ёшдаги аёлларда бачадондан аномал қон кетиши ва эндометрий гиперпластик жараёнларининг ривожланишида яллиғланиш олди ва яллиғланишга қарши цитокинлар дисбаланси ўрни исботланди, бундан олинган илмий-амалий маълумотлари Соғлиқни сақлаш учун долзарб аҳамиятга эга ва амалиёт учун жуда муҳум хисобланади. Тадқиқот натижалар Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази, Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази Андижон филиали ва Тошкент вилояти «Бука» тумани кўп тармоқли тиббиёт бирлашмасига амалиётга жорий этилган (Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказининг Эксперт кенгаши хулосасига кўра №20 у-т/18 19.02.2024 йил). Ижтимоий самарадорлиги: бачадондан аномал қон кетишлари ва эндометрий гиперпластик жараёнларини ўз вақтида аниқлаш репродуктив ёшдаги аёлларда гинекологик асоратларнинг олдини олишга имкон беради. Иқтисодий самарадорлиги: яллиғланиш олди ва яллиғланишга қарши цитокинларнинг диагностика учун ўртача қиймат 92100 сўмни ташкил қилади (ҳар бир (4 та) цитокин учун – 368400 сум). Бачадон ва ўининг ортиқларини ултратовуш ташхислаш (УТТ) қиймати 107000 сумни ташкил қилади. Стандарт ҳолатларда УТТ га бўлган харажатлар 107000 сум, ушбу тадқиқотлар бачадодан аномал қон кетишини ташхислашда бир неча марта амалга оширилади, агар керак бўлса динамик кузатиш ўтказилади (107000 (ўртача 3 марта) 107000 х 3 = 321000 сўм бир бемор учун). Бачадодан аномал қон кетиш ҳолатида, иқтисодий самарадорликка эришиш учун УТТ ва цитокинлар маркер сифатида белгилаш натижасида амалга оширилади (иқтисодий самарадорлик ҳар бир бемор учун 475 000 сумни ташкил қилади). Хулоса: бачадондан аномал қон кетиши кузатилган репродуктив ёшдаги аёлларда, яллиғланиш олди ва яллиғланига қарши цитокинларни ҳамда бачадон ва ўининг ортиқларини УТТ билан  аниқлаш керак. Кейинги динамик кузатувларда фақат УТТ ўтказиш етарли бўлади, бу эса 475000 сум бюджет маблағларини тежашга имкон беради;
иккинчи илмий янгилик: илк бор  эндометрий гиперпластик жараёнининг профилактикасиучун кўпфазали орал контрацептивларни узоқ муддат давомида қабул қилишнинг самарадорлиги исботланган (3ой). Тадқиқот натижалар Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази, Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказиАндижон филиали ва Тошкент вилояти «Бука» тумани кўп тармоқли тиббиёт бирлашмасига амалиётга жорий этилган (Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказининг Эксперт кенгаши хулосасига кўра №20 у-т/18 19.02.2024 йил). Ижтимоий самарадорлиги: профилактика усули сифатида кўп фазали  контрацептивидан узоқ муддатли фойдаланиш таъсири беморда репродуктив функцияни сақлаб қолиш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги:  Учта цикл давомида кўпфазали комбинацияланган орал контрацептив (КОК) қабул қилиш керак (ўртача нархи 77000 х 3 = 231000 сум). Тавсия этилган методик ёндашув бачадондан аномал қон кетишнинг такрорланишини олдини олади ва ортиқча ташхислаш тадқиқотларини қисқартиришга имкон беради, иктисодий қиймати 475000 сумни ташкил қилади (иқтисодий самарадорлик 475000 сумни ташкил этди). Хулоса. Таклиф қилинган методика бачадондан аномал қон кетишнинг қайталаниш  ҳолатида такрор лаборатор ва инструментал тадқиқотларга бўлган харажатларни қисқартиришга ва бир бемор учун 117000 сум бюджет маблағларини тежашга имкон беради; 
учинчи илмий янгилик илк бачадондан аномал қон кетиши кузатилган  репродуктив ёшдаги аёлларда эндометрий гиперплазиясини даволаш самарадорлигини иммунологик ва иммуногистокимёвий прогноз қилинган. Тадқиқот натижалар Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази, Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказиАндижон филиали ва Тошкент вилояти «Бука» тумани кўп тармоқли тиббиёт бирлашмасига амалиётга жорий этилган (Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказининг Эксперт кенгаши хулосасига кўра №20 у-т/18 19.02.2024 йил). Ижтимоий самарадорлиги: иммунологик ва иммуногистохимёвий текширувлар кўп фазали комбинирланган контрацептив билан даволашнинг самарадорлигини аниқлаб беради. Иқтисодий самарадорлиги: иммунологик ва иммуногистохимёвий тадқиқотлар нархи мос равишда  368400 сўм ва 850000 сўмни ташкил қилган.  Иммунологик ва иммуноҳистокимёвий тадқиқотларни ўрганиш билан услубий ёндашув, агар даволаш самарасиз бўлса, БАҚК билан касалланган аёлларда даволаш самарадорлигини баҳолаш учун тадқиқотлар сонини камайтиришга имкон беради иқтисодий қиймати 10219400000 сўм Хулоса. Таклиф этилган учул бчадондан аномал қон кетиши қайталанганда такрорий лаборатория ва инструментал тадқиқотлар харажатларини камайтириш ва ҳар бир бемор учун 10219400 сўм бюджет маблағларини тежаш имконини беради; 
тўртинчи илмий янгилик илк бор стероид рецепторлари ва яллиғланишга қарши цитокинларнинг роли бачадондан аномал қон кетиши ва эндометрини гиперпластик жараёни бўлган беморларда касалликни қайталанишига қарши даволаниш муддатини аниқлаш учун ўрганилди. Тадқиқот натижалар Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт маркази, Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказиАндижон филиали ва Тошкент вилояти «Бука» тумани кўп тармоқли тиббиёт бирлашмасига амалиётга жорий этилган (Республика ихтисослаштирилган она ва бола саломатлиги илмий-амалий тиббиёт марказининг Эксперт кенгаши хулосасига кўра №20 у-т/18 19.02.2024 йил). Ижтимоий самарадорлиги: бачадондан аномал қон кетиши кузатилган аёлларда стероид рецепторлари ва яллиғланишга қарши цитокинлар ушбу патологиянинг қайталанишини ўз вақтида тахмин қилиш имконини беради. Иқтисодий самарадорлиги: бачадондан аномал қон кетиши кузатилган аёлларда аёлларда гиперпластик жараёнларнинг қайталанишини башорат қилиш самарали даволаш учун дори-дармонларни ўз вақтида танлаш имконини беради ва асоратларнинг олдини олиш юқори молиявий харажатлардан қочиш имконини беради. Бугунги кунда бачадондан аномал қон кетиш ташхисини қўйиш учун 1 475 400 сўм, қўшимча равишда гинеколог маслаҳатига 95000 сўм сарфланади. Бачадондан аномал қон кетишни ташхислашнинг умумий қиймати 1570400 сўмни ташкил етади. Белгиланган текширувлар асосида касалхонага ётқизилган тақдирда: аёллар касалхонада 5 кун учун 1500000 сўмни, диагностик ёки даволаш мақсадида гистероскопия ўтказиш 10119800 сўмни ташкил этади. Хулоса. Бачадондан аномал қон кетиш кузатилган аёлларда стероид рецепторлари ва яллиғланишга қарши цитокинлар ёрдамида гиперпластик жараёнларнинг қайталанишини башорат қилиш ҳар бир бемор учун 11619800 сўмгача бюджет маблағларини тежаш ва репродуктив саломатликни сақлаш имконини беради.