Каримов Санжар Синдорқуловичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ёшларда ҳаётий мақсад шаклланишининг ижтимоий фалсафий масалалари”, 09.00.04 – Ижтимоий фалсафа (фалсафа фанлари).
Диссертация мавзуси роʻйхатга олинган рақам: В2019.2.PhD/Fal321
Илмий раҳбар: Очилова Бахти Муродовна, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах давлат педагогика университети.
ИК фаолият коʻрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Оʻзбекистон Миллий университети, DSc.03/30.12.2019.F.01.05.
Расмий оппонентлар: Тўйчиев Бердиқул Тўрақулович, фалсафа фанлари доктори, профессор; Назаров Насриддин Назарович, фалсафа фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Тошкент тиббиёт академияси.
Диссертация йўналиши: назарий-амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ёшларда ҳаётий мақсадларнинг шаклланиш жараёнининг ижтимоий-фалсафий асосларини тадқиқ этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ҳаётий мақсаднинг шаклланиш қонуниятлари (интериоризация ва экстериоризация), структураси (мақсад, ҳаётий дастур, ҳаётий режа), ижтимоий жараёнлар билан боғлиқлиги (микро, макро, мега муҳит) ҳамда субстансионал асослари (эътиқод ва қадриятлар) очиб берилган;
ҳаётий мақсаднинг функсиялари (шахс дунёқарашини муайян ғоявий ўзанга солувчи, унинг фаолиятини интеграцияловчи, ҳаётий позициясини барқарорлаштирувчи, ривожлантирувчи) ҳамда хусусиятлари (энг асосий, якуний, узоқ муддатли ва динамик мақсадлар эканлиги) аниқланиб, унинг мазмуни шахснинг мавқеи, ижтимоий роллар тизимидаги ўрни, қизиқишлари, эҳтиёжлари, қобилиятлари ва ҳаётий тажрибаларига боғлиқ бўлиши асосланган;
ёшларнинг ҳаётий мақсадларини ижтимоий манфаат ва мақсадларга мувофиқ ҳолда  шакллантириш жараёни индивидуал (дунёқараш, интеллект, қобилият, позиция, хулқ, эҳтиёж, мотив, манфаат, мўлжал, ёш, жинс) ва ижтимоий (ижтимоий нормалар, жамият мақсадлари, мафкура, стратегиялар) жиҳатларни уйғунлаштириш орқали амалга ошиши далилланган;
Ўзбекистоннинг жадал ривожланаётган ўзига хос муҳитида ҳаётий мақсадларни шакллантириш динамикаси ва тенденсияларини аниқлаш орқали институционал тизимлар (оила, маҳалла, таълим, оммавий ахборот воситалари ва мафкуравий соҳалар) фаолиятида ёшларнинг ҳаётий мақсадларини шакллантиришга таъсир этувчи механизмларни кенгайтириш  бўйича амалий таклиф ва тавсиялар берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ёшларда ҳаётий мақсад шаклланишининг ижтимоий- фалсафий масалаларини  тадқиқ қилиш борасида олинган илмий натижалар асосида:
ҳаётий мақсаднинг шаклланиш қонуниятлари (интериоризация ва экстериоризация), структураси (мақсад, ҳаётий дастур, ҳаётий режа), ижтимоий жараёнлар билан боғлиқлиги (микро, макро, мега муҳит) ҳамда субстансионал асослари (эътиқод ва қадриятлар) очиб берилганлигига оид илмий хулосалардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2022-йилда маънавий-маърифий ишлар самарадорлигини ошириш ва соҳани ривожлантириш бўйича чора-тадбирлар дастурида белгиланган  маънавий-маърифий тарғибот ишларини амалга оширишда фойдаланилган. (Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2024-йил 30-январдаги № 02-22/110-сонли маълумотномаси). Натижада, ижтимоий аҳамиятли ҳаётий мақсадларни шакллантириш бўйича ёшларни маҳаллий ННТлар, волонтёрлик имкониятлари ва ижтимоий ташаббускорлик лойиҳалари билан боғлайдиган умуммиллий ташаббусларини яратиш,  ёшларни креатив ва ижодий ҳаётий мақсадларга ундайдиган тарғибот тадбирларни ташкил этиш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган;
ҳаётий мақсаднинг функсиялари (шахс дунёқарашини муайян ғоявий ўзанга солувчи, унинг фаолиятини интеграцияловчи, ҳаётий позициясини барқарорлаштирувчи, ривожлантирувчи) ҳамда хусусиятлари (энг асосий, якуний, узоқ муддатли ва динамик мақсадлар эканлиги) аниқланиб, унинг мазмуни шахснинг мавқеи, ижтимоий роллар тизимидаги ўрни, қизиқишлари, эҳтиёжлари, қобилиятлари ва ҳаётий тажрибаларига боғлиқ бўлишига оид илмий янгиликлардан Қори Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалида бажарилган А1-ХТ-0-92997 рақамли “Ёшларни умуминсоний, миллий ва тарихий қадриятлар уйғунлиги асосида маънавий-ахлоқий тарбиялашнинг муаммолари” мавзусидаги фундаментал илмий-тадқиқот лойиҳаси доирасида фойдаланилди. (Қори Ниёзий номидаги Ўзбекистон педагогика фанлари илмий тадқиқот институти Қорақалпоғистон филиалининг 2024-йил 26-январдаги 40-сонли маълумотномаси). Натижалар мактаблар ва ёшлар ташкилотлари учун ҳаётий мақсадларини ўрганиш учун ёшга мос воситалар тўпламини ишлаб чиқиш, ўз-ўзини кашф қилиш ва шахсий интилишларни ижтимоий эҳтиёжлар билан боғлаш бўйича тадбирлар, мураббийлик дастурлари, ёшларни илҳомлантириш ва йўналтириш учун ижобий рол моделлари, турли хил медиа платформалари, СМАРТ мақсадларни белгилаш бўйича семинарлар муҳимлиги асослашга хизмат қилган;
ёшларнинг ҳаётий мақсадларини ижтимоий манфаат ва мақсадларга мувофиқ ҳолда  шакллантириш жараёни индивидуал (дунёқараш, интеллект, қобилият, позиция, хулқ, эҳтиёж, мотив, манфаат, мўлжал, ёш, жинс) ва ижтимоий (ижтимоий нормалар, жамият мақсадлари, мафкура, стратегиялар) жиҳатларни уйғунлаштириш орқали амалга ошишига оид илмий хулосаларидан “Миллий тикланиш” демократик партияси фаолиятида тизимдаги ходимларнинг сиёсий-ҳуқуқий, маънавий-маърифий йўналишдаги билим ва кўникмаларини ошириш, ўқув-услубий қўлланмаларни илмий-назарий жиҳатдан такомиллаштиришда ҳамда мафкуравий тарғибот ишларида фойдаланилди. (Оʻзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партиясининг 2024-йил 12-февраллдаги 02/02-09-сонли маълумотномаси). Натижада, институционал тузилмаларнинг ёшларнинг шахсий интилишлари ва ижтимоий эҳтиёжларига мос келадиган ҳаётий мақсадларни шакллантиришга ёрдам бериш самарадорлигини баҳолашнинг янги мезонлари очиб берилган;
Ўзбекистоннинг жадал ривожланаётган ўзига хос муҳитида ҳаётий мақсадларни шакллантириш динамикаси ва тенденсияларини аниқлаш орқали институционал тизимлар - оила, маҳалла, таълим, оммавий ахборот воситалари ва мафкуравий соҳалар фаолиятида ёшларнинг ҳаётий мақсадларини шакллантиришга таъсир этувчи механизмларни кенгайтириш бўйича амалий таклиф ва тавсияларидан “Ўзбекистон тарихи” телеканалида эфирга узатилган “Тақдимот” кўрсатуви ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилди. (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон тарихи” телеканалининг 2024-йил 10-сентябрдаги 06-28-771-сон маълумотномаси). Натижада, ёшларда конструктив ҳаётий мақсадларни шакллантиришга ёрдам берадиган институционал тизимлар ва инфратузилмалар фаолиятини ривожлантириш бўйича тизимли ишларни амалга оширишга доир янги таклифлар ва тавсиялар ишлаб чиқилган.