Тожибоева Моҳинур Шерали қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Донолик ва “нодонлик” консептларининг лингвокултурологик тадқиқи (инглиз ва ўзбек тиллари мисолида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  № B2023.2.PhD/Fil3580.
Илмий раҳбар: Умарова Наргиза Рустамовна, филология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02.
Расмий оппонентлар: Ҳошимов Ғанижон Мирзааҳмедович, филология фанлари доктори, профессор; Худойберганова Дурдона Сидиқовна, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Наманган давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.    Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларидаги “донолик” ва “нодонлик” консептларини воқелантирувчи тил воситаларининг миллий-маданий хусусиятларига хос муштарак ва фарқли жиҳатларни очиб беришдан иборат.
III.    Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
генетик ва типологик жиҳатдан ўзаро боғлиқ бўлмаган инглиз ва ўзбек тилларида “донолик” ва “нодонлик” консептларининг лингвомаданий хусусиятлари билан боғлиқ муаммо жаҳон тилшунослиги ютуқлари доирасида назарий жиҳатдан асосланган;
“донолик” ва “нодонлик” консептларини вербаллаштирувчи тил бирликларининг консептуал-семантик майдон тузилмалари – вербал (морфемалар, лексемалар, фраземалар, синтаксемалар, текстемалар, паремиологик бирликлар) ва новербал воситалар тавсифланган; майдон ядросидаги асосий лексемалар сифатида инглиз тилидаги wисдом ва ўзбек тилидаги доноликнинг 6 та лексик маъносида бир-бирига мос келиши, фоолишнесс ва нодонлик лексемаларида тўлиқ тасодифий мосликнинг 3 та ҳолати аниқланган; 
“wисдом / донолик” ва “фоолишнесс / нодонлик” консептларининг вербалласуви  антропоморфик (диний, мифологик), соматик, биоморфик, предметли, гастрономик, кийим-кечак, темпорал (вақтга доир) кодлар орқали асосланган, лисоний бирликларнинг универсал ҳамда миллий-маданий хусусиятлар билан боғлиқ изоморфик (умумий) ва алламорфик (фарқли) жиҳатлари далилланган; 
инглиз ва ўзбек тилларида “донолик” ва “нодонлик” консептлари лингвомаданий семантикасининг миллий менталитетга боғлиқлиги паремиологик бирликлар таҳлили асосида исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Қиёсланилаётган тилларда “донолик” ва “нодонлик” консептларининг лингвомаданий хусусиятларини аниқлашга қаратилган мазкур тадқиқот ишидан олинган илмий натижалар қуйидаги соҳаларда қўлланилади:
парамеологик бирликларни таҳлил қилиш орқали “донолик” ва “нодонлик” консептларининг лингвомаданий мазмуни, миллий менталитетга боғлиқлиги аниқланди. Ҳар бир тилда мақоллар маълум бир халқнинг маданий қадриятлари сифатида, тил ва маданият муносабатлари доирасида семантик жиҳатдан тавсифланди. Таҳлил қилинган тиллардаги консептлар доирасида мақол мазмунидан келиб чиққан ҳолда, миллий ўзига хосликнинг намоён бўлиши ҳақидаги хулосалар чиқарилди. Ушбу натижалар 2017-2020-йилларга мўлжалланган ФА-Ф1-ОО5-рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослигини тадқиқ этиш” мавзусидаги фундаментал лойиҳасини амалга оширишда фойдаланилган (Қорақалпоғистон гуманитар фанлар имий-тадқиқот  институтининг 2024-йил 25-июндаги 249/1-сон маълумотномаси)ни амалга оширишда қўлланилди. Бунинг натижасида фундаментал лойиҳа доирасида тайёрланган илмий мақолалар ва монографияларнинг илмий савиясини оширишга хизмат қилган;
“донолик” ва “нодонлик” консептлари тилда ўз аксини топишда, ҳар икки халқнинг этник ўзига хосликлари мос келадиган антропонимлар, зоонимлар, соматизмлар, фитонимлар, предметлар, кийим-кечак, озиқ-овқатга ва бошқа ижтимоий мавзуга оид маданий кодларнинг универсал ҳамда миллий-маданий жиҳатлари таҳлил қилиниб, ўхшаш ва фарқли хусусиятлари аниқланган. Ушбу натижалар Америка Қўшма Штатларининг Ўзбекистондаги элчихонасининг 2021-2023 йилларда фаолият олиб борган “Миндонобод Сателлите Аccесс Миcрошоларшип Програм” С-УЗ800-21-ГР-3126 халқаро амалий лойиҳасида қўлланилган (Фарғона тумани 62-ўрта таълим мактабининг 2024-йил 27-декабрдаги 149-сон маълумотномаси). Натижада амалий лойиҳа донолик ва нодонлик ҳақидаги миллий ва умуминсоний қадриятларни ифодаловчи консептуал билимлар билан бойитилган;
инглиз ва ўзбек тилларида “донолик” ва “нодонлик” консептлари лингвомаданий семантикасининг миллий менталитетга боғлиқлиги ҳақидаги хулосалардан 2024-йилнинг апрел ва май ойларида Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон”  телерадиоканали ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Таълим ва тараққиёт”, “Адабий жараён” номли эшиттиришлар ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2024-йил  24-июндаги 04-36-779-сон маълумотномаси). Натижада ушбу телекўрсатув ва радиоешиттиришлар учун тайёрланган материалларнинг мазмуни мукаммаллашган, илмий далиллар билан бойитилган.