Дадаханова Саида Махаммаджон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Капитал бозорини фаоллаштириш асосида Ўзбекистон ҳудудларининг инвестиция фаолиятини ривожлантириш”, 08.00.12 - “Минтақавий иқтисодиёт” ҳамда 08.00.07 - “Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Iqt2280.
Илмий раҳбар: Асқарова Мавлуда Турабовна, иқтисодиёт фанлари номзоди, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, 03/30.07.2022.I.16.05
Расмий оппонентлар: Валиев Бобур Батирович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Бутиков Игор Леонидович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон Республикаси Банк - молия академияси.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади капитал бозорини фаоллаштириш асосида Ўзбекистон ҳудудларининг инвестиция фаолиятини ривожлантириш бўйича таклифлар ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
мамлакат минтақаларида инвестицион фаолликни тенг тақсимлаш, инвесторларни масофавий идентификациядан ўтказиш орқали уларнинг бозорга кириш имкониятларини кенгайтириш, сармоя жалб қилиш жараёнларини тезлаштириш ҳамда капитал бозорида хавфсизлик ва шаффофлик даражасини оширишда дастак бўлувчи “Кноw Ёур Cлиент” (КЙC) тизимини жорий этиш зарурияти асосланган;
капитал бозорини тартибга солувчи орган ва олий таълим муассасалари ўртасида ҳамкорликни йўлга қўйиш ёрдамида аҳолининг молиявий саводхонлигини ошириш ва қимматли қоғозлар соҳасида кадрлар танқислигини бартараф этилиши асосланган;
минтақалар ҳудудида йирик инфратузилма лойиҳаларини молиялаштиришни таъминлаш учун самарали механизм бўла оладиган муниципал облигациялардан фойдаланиш таклифи асосланган;
инвестицион фаолиятни фаоллаштириш ва хусусийлаштириш жараёнларини тезлаштиришга хизмат қиладиган, капитал бозорини ривожлантириш ҳамда кенг доирадаги инвесторларни жалб қилиш учун самарали механизм бўлиши мумкин бўлган ЭТФ (биржадан савдо қилинадиган фондлар)ни жорий этиш орқали молиявий воситалар ассортименти кенгайиши асосланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Олинган илмий натижалар асосида Ўзбекистон минтақаларида инвестицион фаолиятни ошириш бўйича капитал бозорини фаоллаштириш орқали қуйидагилар амалга оширилди:
таклиф қилинган “Кноw ёур cлиент” (КЙC) технологиясини жорий этиш локал инвесторларни жалб қилиш мақсадида қонун лойиҳасини ишлаб чиқишда қўлланилди (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Миллий истиқболли лойиҳалар агентлиги томонидан берилган №03/07-1259-сонли 2024 йил 1 апрел кунидаги жорий этиш тўғрисидаги маълумотнома, шунингдек, Республика фонд биржаси "Тошкент"нинг аъзолари учун инвесторлар учун минимал талабларни ишлаб чиқишда фойдаланилган (Республика фонд биржаси "Тошкент" томонидан берилган №02/13-07-266-сонли 2024 йил 10 июн кунидаги жорий этиш тўғрисидаги маълумотнома). Натижада, 2024 йил 26 апрелда Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан №238-сонли "Қимматли қоғозлар бозорида мижозларни масофадан туриб рақамли идентификациядан ўтказиш тартиби тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида" қарори қабул қилинди, ва ушбу тизим жорий этилганидан сўнг икки ой ичида Республика фонд биржасида фаол савдо қилувчи инвесторлар сони 30%га ошди, улардан 63% янги инвесторлар Хоразм вилоятига, 12% Бухоро вилоятига, 8% Самарқанд вилоятига ва 17% бошқа ҳудудларга тўғри келди;
Капитал бозорини ривожлантириш учун “Фонд бозорининг мутахассиси” янги таълим йўналишини олий таълим муассасалари дастурларига интеграция қилиш ва онлайн сертификатларни анъанавий дипломларга тенглаштириш бўйича механизмлар ишлаб чиқилди (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Миллий истиқболли лойиҳалар агентлиги томонидан берилган №03/07-1259-сонли 2024 йил 1 апрел кунидаги жорий этиш тўғрисидаги маълумотнома, Республика фонд биржаси “Тошкентъ томонидан берилган №02/13-07-266-сонли 2024 йил 10 июн кунидаги маълумотнома);
минтақавий инвестицияларни жалб қилиш механизмларини такомиллаштириш мақсадида муниcипал облигацияларни қўллаш таклифи капитал бозорига оид қонун лойиҳасини ишлаб чиқишда ва Фонд биржасининг савдо қоидаларини такомиллаштиришда фойдаланилди (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Миллий истиқболли лойиҳалар агентлиги томонидан берилган №03/07-1259-сонли 2024 йил 1 апрел кунидаги маълумотнома, Республика фонд биржаси “Тошкент” томонидан берилган №02/13-07-266-сонли 2024 йил 10 июн кунидаги маълумотнома);
ЭТФ (биржадан савдо қилинадиган фондлар) жорий этиш бўйича таклиф кенг доирада инвесторлардан, жумладан, индивидуал ва институционал инвесторлардан маблағ жалб қилишга қаратилган бўлиб, ушбу таклиф асосида қонун лойиҳасини ишлаб чиқиш ва Фонд биржасининг савдо қоидаларини такомиллаштириш ишлари амалга оширилмоқда (Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Миллий истиқболли лойиҳалар агентлиги томонидан берилган №03/07-1259-сонли 2024 йил 1 апрел кунидаги маълумотнома, Республика фонд биржаси “Тошкент” томонидан берилган №02/13-07-266-сонли 2024 йил 10 июн кунидаги маълумотнома).