Анорбоев Достон Рахматулло ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ип йигириш жараёнларида ҳосил бўладиган чиқиндиларни қайта ишлаш технологиясини такомиллаштириш”, 05.06.02 – “Тўқимачилик материаллари технологияси ва хомашёга дастлабки ишлов бериш” (техника фанлари).
Диссертасия мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Т3970
Илмий раҳбар: Жуманиязов Қадам Жуманиязович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жиззах политехника институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Жиззах политехника институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи PhD.03/30.06.2020.Т.115.01 рақамли илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: “Толали экинлар илмий тадқиқот институти” дан техника фанлари доктори, профессор Сулаймонов Рустам Шенникович, “Наманган муҳандислик-технология институти” дан техника фанлари доктори, доцент Қорабаев Шерзод Аҳмаджонович
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат техника университети.
II. Тадқиқотнинг мақсади: пахта толаси ва ишлаб чиқариш технологик жараёнларида ҳосил бўладиган толали чиқиндилардан ип йигиришда самарали фойдаланиладиган машинани ишлаб чиқиш ҳамда унинг параметрлари ва иш режмларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
йигириш технологик жараёнидан ажралиб чиқадиган иккиламчи материал ресурсларидан ип олиш учун чиқиндилардан тозалаш машинаси барабан пичоқларининг қиялик бурчагини ўзгартириш ҳисобига махсулот сифатининг ортиши аниқланган;
тозалаш жараёнида самарадорликни ошириш чиқинди таркибидаги толани тозалашни яхшиланишига эришишда толали чиқиндиларни тозалаш машинасига тўрли панжарани жойлаштирган ҳолда ишлаб чиқилган;
чиқинди тозалаш машинасида қайта ишлаш натижасида олинган йигирилган ипларнинг сифат кўрсаткичларини яхшилаш бўйича толалар оқимининг ҳаракатини барабан пичоқларини горизантал бурчакда турли хил қияликларининг вақтга боғлиқлиги ва толалар оқими ҳаракатини турли хил массадаги ифлосликлардан ажратишда марказий бурчакка боғлиқлик графиклари ишлаб чиқилган.
такомиллашган пичоқли барабандаги ҳаракатланаётган толалар оқими таркибидаги ажраладиган майда ифлосликларни 4×50 мм ўлчамли тешикли сетка ўрнатилиб чиқилдиларни чиқиш миқдорининг тақсимланиш қонунияти аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Пахта толаси ва толали чиқиндилардан самарали фойдаланишнинг технологик асосларини ҳамда пахта толаси ва толали чиқиндиларнинг хосса кўрсаткичларини ўзгаришининг ип хоссаларига таъсирини ўрганиш бўйича олинган натижалар асосида:
пахта толаси ва толали чиқиндилар аралашмасини йигиришга тайёрлашда тозалаш ва пилтанинг тузилиш кўрсаткичини яхшилашни пневмомеханик усулда йигириладиган ипнинг сифатини таъминлайдиган рационал параметрлар Жиззах вилоятида жойлашган “ЖИЗЗАКҲ ТЕХТИЛЕ” МЧЖ корхонасида пахта толалари билан 35% толали чиқиндилар қўшилган аралашмалардан йигирилган 29,5 текс чизиқли зичликдаги ип йигириб олишда ишлаб чиқаришга жорий этилган («Ўзтўқимачиликсаноат» уюшмасининг 2025 йил 10 январдаги № 03/25-70 сонли маълумотномаси). Натижада ип йигириш учун Бухоро-102 навидан 24%, С8290 навидан 64% ва қайта ишланган толали чиқиндилардан 12% қилиб сараланма тузилди ва ипнинг солиштирма узилиш кучи 15,12 сН/текс гача оширишга эришилган.