Тошбоева Барнохон Одилжоновнанинг    
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): 
“Кичик мактаб ёшидаги болаларга чет тилларини ўргатишнинг психологик методик консепсияси”, 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари (инглиз тили)).
Диссертация мавзуси роʼйхатга олинган рақам: В2023.2.DSc/Ped525.
Илмий маслаҳатчи: Тилец Валерий Геннадевич психология фанлари доктори ррофессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат чет тиллари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Андижон давлат чет тиллари институти, PhD.03/29.12.2022.Fil.156. 01 рақамли Илмий Кенгаш асосидаги фан доктори (DSc) илмий даражасини берувчи бир марталик илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Азимова Зиёдахон Эргашевна педагогика фанлари доктори, профессор; Рашидова Феруза Мусаевна, педагогика фанлари доктори, профессор;  Маматов Абди Эшонқулович, филология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кичик мактаб ёшидаги болаларнинг ёш ва психологик хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда болаларга чет тилларини самарали ўргатишни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бошланғич синф ўқувчиларига инглиз тилини ўргатиш учун инклюзив таълим муҳити (инcлусиве эдуcатион) модели яратилиб, унда эмосионал қўллаб-қувватлаш ва маданиятлараро коммуникатив компетенсияни ривожлантириш асосида лингвистик қийинчиликларни ва ижтимоий-маданий мослашувни камайтиришга қаратилган методик усуллар ишлаб чиқилган;
адаптив таълим (флехибле леарнинг), когнитив услублар ва фаолият назариялари асосида мослашувчан таълим технологияларининг кенгайтирилган модели яратилиб, ушбу технологиялар самарадорлигини баҳолаш учун академик натижалар, эмоционал ҳолат динамикаси ва когнитив ривожланиш кўрсаткичларини эътиборга олувчи мезонлар апробасия қилинган;
чет тилини ўрганиш жараёнида юзага келадиган когнитив зўриқиш (cогнитиве лоад) муаммосини бартараф этиш мақсадида, интерактив машқлар ва визуал материалларлардан фойдаланиш орқали тавсиялар ишлаб чиқилиб, бу усуллар когнитив зўриқишни ўртача 20% га камайтиришга ва таълим самарадорлигини 15% га ошириши исботланган;
кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларга инглиз тили ўргатишнинг фаолиятга, шахсга йўналтирилган компетенсиявий ёндашувлар интеграсияси асосида психологик-методик консепсияси ишлаб чиқилиб, саводхонлик ва ижтимоий компетенсияларни шакллантиришга қаратилган дидактик ўйин топшириқлари тизими яратилган;
кичик мактаб ёшидаги ўқувчиларнинг коммуникатив компетенсиясини шакллантириш мақсадида коммуникатив ва маданиятлараро ёндашувлар интеграсияси асосида махсус топшириқлар тизими яратилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кичик мактаб ёшидаги болаларга чет тилларини ўргатишнинг психологик-методик консепсияси юзасидан ишлаб чиқилган услубий ва амалий таклифлари асосида: 
тадқиқот натижалари замонавий технологиялардан фойдаланган ҳолда бошланғич мактаб ўқувчиларига чет тилларини ўргатиш самарадорлигини ошириш, ўқувчиларда чет тилини ўрганишга бўлган барқарор мотивацияни шакллантириш, мустақиллик, масъулият, ижодкорлик каби фазилатларни шакллантиришга оид тавсиялардан Қарши давлат университетида 2020-2022 йилларда амалга оширилган С-УЗ800-20-ГР-0044 “Аccесс Миcро Счолар Програм” халқаро лойиҳасида фойдаланилган (Қарши давлат университетининг 2024-йил 18-майдаги 03/1425-сонли маълумотномаси). Натижада, ишлаб чиқилган методик тавсиялар барча ўқувчилар учун тенг имкониятларни таъминлайдиган инклюзив таълим муҳитини яратишга имкон берган;
чет тилларни ўқитишнинг психологик-методик асосларини ҳар томонлама таҳлил қилиш асосида когнитив зўриқишни камайтириш, коммуникатив кўникмаларни ривожлантириш ва ўқув жараёнида қулай эмоционал муҳит яратишга қаратилган методик тавсиялардан Республикадаги бир қатор умумтаълим мактабларида бошланғич синфларда чет (инглиз) тили ўқитишнинг психологик ва методик ташкил этиш жараёни тажриба-синов дастури асосида мустақил таълимга татбиқ қилинган. (Республика таълим марказининг 2024-йил 31-майдаги 01/11-1-289-сонли маълумотномаси). Бунинг натижасида, чет тилларини ўқитиш самарадорлигини, ўқувчилар мотивациясини ошириш ва таълим ютуқларини яхшилашга ёрдам берадиган янада қулай таълим муҳитини яратиш имконияти яратилган;  
 тадқиқот доирасида бошланғич синф ўқувчиларининг ёш хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда ўйинли топшириқлар тизими (гаме-басед леарнинг) ишлаб чиқиш, ўйинли элементларидан фойдаланиш ўқувчиларнинг мотивацияси ва ўқув жараёнига жалб этилишини сезиларли даражада ошириш бўйича ишлаб чиқилган тавсиялар «Кичик мактаб ўқувчиларига чет тил о ўқитишнинг о ўзига хос хусусиятлари» дарслигига киритилган (Ўзбекистон Республикаси олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги томонидан тасдиқланган 2024-йил 7-майдаги № 149-сон буйругʻи («Степ бй степ» нашриёти, Андижон. УДК: 373.3.016:811.111, КБК: 359.67 (Я75) Т-85, ИСБН: 978-9910-769-56-6.7). Натижада, анъанавий ва инновацион ёндашувларни ўзида мужассам этган, узлюксизлик тамойили асосида қурилган дидактик материаллар ва интерактив машқлар тизими ишлаб чиқилган;
тадқиқот натижалари чет тилини ўрганиш жараёнида ўқувчиларнинг ҳиссий интеллекти ва ижтимоий ривожланиши жиҳатларига доир тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририяти томонидан тайёрланган “Ўзбекистон ёшлари”, “Таълим ва тараққиёт” дастурлари сенарийсини тайёрлашда фойдаланилди. (Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси томонидан берилган 2024-йил 25-апрелдаги №04/36-560-сонли маълумотнома). Натижада, радио тингловчилар чет тилида мулоқот қилиш ва маданиятлараро мулоқот компетенсисияни ривожлантириш воситаси сифатида фойдаланиш ўқувчиларнинг мотивациясини ошириш ва уларнинг та ўлимий ютуқларини яхшилаш учун янада қулай таълим муҳитини яратишга ёрдам бериши ҳақида хабардор қилинган;  
турли таълим эҳтиёжлари бўлган ўқувчиларни умумтаълим жараёнига самарали интеграциялашувини таъминлайдиган, инклюзив таълим муҳитини (инcлусиве эдуcатион) яратиш ва барча ўқувчилар учун тенг имкониятлар бериши мақсадида ишлаб чиқилган инновацион услубий ёндашувлар ва тавсиялардан халқаро алоқаларни мустаҳкамлаш мақсадида яратилган “Мамлакатимизда миллатлараро муносабатларни янада ривожлантириш ва уйғунлаштириш” фундаментал лойиҳаси доирасида фойдаланилди. (Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлигининг 2024-йил 22-августдаги 04-03-04-5575-сонли маълумотномаси). Натижада когнитив зўриқишни камайтириш, ўқув жараёнини оптималлаштириш ва ўқув материалини ўзлаштириш самарадорлигини оширишга қаратилган усуллар ишлаб чиқилган.